Marcello Filippo Antonio Pietro Francesco Bacciarelli to urodzony 16 lutego 1731 roku w Rzymie włoski malarz, który był zaufanym doradcą do spraw sztuki Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz wykonawcą jego polityki artystycznej. Polski król w dowód uznania dla zasług i talentu Bacciarellego nadał mu tytuł szlachecki oraz herb rodowy. Bacciarelli zmarł 5 stycznia 1818 roku w Warszawie.
Bacciarelli – droga do kariery nadwornego malarza
Marcello Bacciarelli pobierał nauki w Rzymie pod okiem artysty reprezentującego styl późnego baroku – Marco Benefiala. Szybko został doceniony jego kunszt i był chętnie zapraszany do sporządzania różnego rodzaju reprodukcji i rysunków słynnych arcydzieł, m.in. w Królewskiej Galerii w Dreźnie. W rezultacie wybuchu wojny siedmioletniej rodzina Bacciarellich przeniosła się do Warszawy, dzięki czemu Marcelo poznał Stanisława Augusta Poniatowskiego, który wówczas był posłem polskim do Petersburga. Fakt zawarcia przez nich znajomości potwierdzają portrety rodziny przyszłego króla namalowane przez Bacciarellego na przestrzeni lat 1757-1758. Stanisław August Poniatowski był miłośnikiem i koneserem sztuki, dlatego po objęciu tronu chciał, aby nadwornym malarzem był rdzenny mieszkaniec kolebki sztuki wszelakiej, czyli Włoch, w związku z tym złożył Bacciarellemu propozycję nie do odrzucenia. Malarz nie zdobył wielkiego uznania w Dreźnie ani w Rzymie z tego powodu propozycja monarchy wydała mu się wyjątkowo atrakcyjna. Oprócz posady nadwornego malarza zajmował się również kierownictwem Malarni na Zamku (w której kształcili się artyści), nadzorem nad pracami budowlanymi na zamku oraz realizacją polityki artystycznej króla. Był również jego doradcą do spraw sztuki.
Twórczość Marcello Bacciarellego
Bacciarelli dał się poznać przede wszystkim jako wybitny portrecista oraz twórca scen historycznych i alegorycznych. Jego styl cechowała późnobarokowa dyskrecja w podkreśleniu walorów tła oraz niezwykle wierne i kameralne odzwierciedlenie fizjonomii portretowanych osób. Namalował wiele wizerunków Stanisława Augusta Poniatowskiego (w tym również jego rodziny) i osób z najbliższego otoczenia monarchy. Ponadto stworzył wiele kompozycji o tematyce alegorycznej, które zdobią do dziś wnętrza i plafony sal Zamku Królewskiego oraz ściany Łazienek Królewskich w Warszawie. Bacciarelli tworzył też obrazy religijne na zamówienie oraz dzieła historyczne na specjalne życzenie Stanisława Augusta, m.in. cykl płócien zdobiących Salę Rycerską.
Wśród najpiękniejszych obrazów pędzla Marcella Bacciarellego warto wymienić chociażby: „Portret Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej”, „Portret Anny ze Scypionów Szaniawskiej”, „Portret Króla Stanisława Augusta z klepsydrą” oraz „Oswobodzenie Wiednia”.
