Zajączkowski, Zajączkowska
Stan obecny
W 1992 roku w Polsce było 9216 osób noszących to nazwisko (kobiety i mężczyźni). Co dziesiąta osoba zamieszkuje w dawnym województwie warszawskim.
Pochodzenie
Nazwisko Zajączkowski jest dość liczne. Wydaje się że powstało niezależnie w różnych miejscach. Oto prawdopodobne źródła pochodzenia nazwiska i jednocześnie miejsca wywodzenia się nazwiska (nazwiska odmiejscowe):
Od nazwy miejscowości Zajączkowice.
Za Adamem Bonieckim „Herbarz Polski”: „Prandota z Jaroszyna ma 1399 r. sumy na wsi Jawidz, w lubelskiem, u Stawiskich (St Pr. P. Pom. VIII), a 1414 r. nabył część Jaroszyna, od Jana z Zajączkowic (A. Radom.).”
Od nazwy miejscowości Zajączków.
Za Adamem Bonieckim „Herbarz Polski”: „Bystram Gotard, syn Gotarda z Radlina, starosta rogoziński 1480 roku, żonaty był z Martą Dąbrowską. Po nim idą Bystramowe i Radlińscy. Po Janie Bystramie, właścicielu Zajączkowa 1490 r., mają iść Zajączkowscy.”
Zajączkowscy h. Tarnawa
Jak pisze Adam Boniecki w „Herbarzu Polskim”:
„Bystram Gotard, syn Gotarda z Radlina, starosta rogoziński 1480 roku, żonaty był z Martą Dąbrowską. Po nim idą Bystramowe i Radlińscy. Po Janie Bystramie, właścicielu Zajączkowa 1490 r., mają iść Zajączkowscy.”
Paprocki
Bystramów, w ziemi lubelskiej osiadłych, do Tarnawitów zalicza, zamieszkałym zaś w Prusach i na Podlasiu przypisuje herb Prus. Niesiecki Bystramów w Prusach uważa za Tarnawitów. Adam Boniecki zaś uważa, że Bystramowie w różnych prowincyach Rzplitej zamieszkali, jeden dom stanowili. Zdanie jego popiera ta okoliczność, że Mikołaj Bystram, podsędek lubelski, pisał się z Radlina, z której to majętności i Bystramowie w Prusach się pisali. Skoro zaś na nagrobku Gabryela, koadyutora opata w Peplinie, zmarłego 1649 r., herb Tarnawę wyryto, to do tego herbu wszystkich ich zaliczyć należy.
Można zatem wyciągnąć wniosek za Bonieckim, że Zajączkowscy wywodzący się z Zajączkowa po Janie Bystramie są herbu Tarnawa.
Zajączkowscy h. Prawdzic
Zajączkowscy h. Prawdzic zamieszkiwali okolicę szlachecką Posolcze, parafia bieniakońska, potwierdzenie szlachectwa w Heroldii wileńskiej 08-03-1799.
Wzmianki
Józef Jarocki, stolnik nowogrodzki siewierski 1686 r., ożeniony z Katarzyną ze Sławna, miał córkę Teresę, żonę Jana Zajączkowskiego, podczaszego podolskiego 1699 roku (Gr. Krakows. 319 f. 2367).
Kazimierz Izbiński, syn Józefa i Heleny z Zajączkowskich, wnuk Wojciecha i Emerencyanny z Bobowskich, wraz z bratankiem swoim Stefanem Józefem, synem Michała i Katarzyny z Szysztowskich, udowodnili pochodzenie swoje szlacheckie 1782 roku, w sądzie ziemskim lwowskim.
Łukasz Gruszczyński, żonaty z Anną z Zajączkowskich 1586 r.
Dorota Goleniowska, urodzona z Zajączkowskiej, prowadzi 1441 r. proces o Zajączków, Mikołajów i Potok.
Aleksander Gluzicki, ożeniony 1-o v. z Zofią Przybkowską, 2-o v. z Agnieszką Zajączkowską, 3-o v. z Barbarą Wiśniewską, spisał testament w Śliwnicy 1684 r.; pozostawił z pierwszej żony synów: Adama i Pawła, oraz córki: Annę za Wojciechem Miecewskim; Katarzynę za Gazdeckim; Elżbietę za Janem Szumczewskim; Konstancyę za Franciszkiem Szumczewskim i Zuzannę za Stanisławem Godlewskim (A. Tryb. Lub. dla woj. bracław.).
Jan Dziewanowski, który w 1781 r. cedował sumę macosze. Antoni imieniem synowca swego Jana, zapisuje się z Zembrzuskim na kompromis 1791 r. Rozalia z Zajączkowskich, wdowa po Janie, kwituje 1777 r. braci mężowskich: Jakóba, kanonika warszawskiego i Antoniego. Ten ostatni zeznał zapis dożywocia z żoną Katarzyną Szepietowską 1758 r. Maryanna jego córka (DW. 93 f. 86 i 97 f. 560; Perp. Czers. 31 f. 24; 35 f. 111; 39 f. 149 i 41 f. 282; Debit. Czers. 3 f. 35).
Orzelski pod 1573 r. wspomina o Krzysztofie Duninie, który zaślubił Annę Zajączkowską, ulubienicę Zygmunta Augusta (f. 75).
Dereszniak: Syn jego Stanisław, takie starosta radoszycki 1687 r., żonaty 1-o v. z Barbarą Morsztynówną, starościanką kowalską 1684 r., wspólnie z drugą żoną, Dorotą Gawrońską, otrzymał 1720 r. konsens królewski, na odstąpienie wsi Łany w województwie krakowskiem, Wielopolskim 12-go Czerwca 1720 r. (Sig. 19). Córek miał cztery: Annę, żonę 1-o v. Jana Dobieckiego, podczaszego radomskiego 1723 r., 2-o v. Celestyna Dunina, podczaszego brzezińskiego 1751 r.; Zofię, żonę Konstantego Karśnickiego, wojskiego ostrzeszowskiego 1730 r., zmarłą przed 1751 r.; Helenę, żonę Kazimierza Zajączkowskiego, chorążego dobrzyńskiego i Teresę Oraczewską. Dobieckim odstąpił Snochowice, Sarbice, etc., za konsensem królewskim z 1723 r. (Sig. 20). Syn jego Antoni, został cześnikiem chęcińskim 1742 r., z którego urzędu rezygnował w 1755 r. Antoni, syn cześnika chęcińskiego, starosta kotynicki 1766 r., otrzymał w tymże roku list napominalny, aby nie uciemiężał Buszków, wybrańców kotynickich (Kancl. 31 IV f. 74). W 1792 r. kawaler orderu Św. Stanisława i Orła Białego. W 1782 r. w sądzie ziemskim przemyskim udowodnił pochodzenie swoje szlacheckie.
Brzeziński Gabryel, syn Stanisława z Józefy Ublińskiej, wnuk Kajetana, prawnuk Aleksandra, praprawnuk Konstantego, miecznika sandomierskiego; Gustaw, syn Józefa z Jadwigi Zajączkowskiej, wnuk Hieronima, prawnuk Władysława, praprawnuk Mścisława; drugiego syna Hieronima, miecznika sandomierskiego, udowodnili pochodzenie swoje szlacheckie w Królestwie w 1842 r. (A. b. Her.).
Teodor i Wiktor Bratkowscy, synowie Tomasza z Maryanny Łempickiej, w 1837 r., Kajetan i Napoleon, synowie Michała, a wnukowie Tomasza, w 1837 r., Tadeusz i Kazimierz, synowie Teodora z Maryanny Zajączkowskiej, a wnukowie Tomasza, w 1851 r., wszyscy zaś potomkowie Jana, dziedzica Mojaczewa w sieradzkiem 1676 r., udowodnili pochodzenie swoje szlacheckie w Królestwie (A. b. Her.).
Olbracht Boglewski, syn Kaspra, z Zofii z Romiszowskich pozostawił córki: Helenę i Annę, nad któremi opiekę sprawował stryj ich Mikołaj 1628 r. Helena za Zajączkowskim, a Anna za Marcyanem Brzezińskim 1646 r. (Zs. Warec. 24 f. 51; 25 f. 301 i 475 i 27 f. 1023).
Helena Zajączkowska, wdowa po Janie Minostowskim, wyszła za mąż za Stanisława Bębnowskiego, syna Kaspra, a brata Jacentego, cześnika bracławskiego, cześnik sochaczewski 1692 r., Stanisław dwa razy ponawiał związki małżeńskie; pierwszą jego żoną była Anna z Głuszyńskich, drugą Helena.
Zofia Zajączkowska, współdziedziczka Korytkowa, Kupimierza i dziedziczką Bernowa, wyszła za mąż za Mikołaja Bąkowskiego, zwanego w aktach jak ojciec podczaszym ciechanowskim (Gr. Piotr. z 1733 r.), dziedzicem Kraszewic. Ożeniony Mikołaj spisał testament 1756 r. (Gr. Piotrk. z 1757 r.). Córek pozostawił trzy: Maryannę, Brygittę i Barbarę, z których dwie ostatnie zmarły młodo i pięciu synów: Michała, Tomasza, Jana, Stanisława i Jakóba.
Andrzej i Karol Kapuścińscy, synowie Jana i Agnieszki Czajkowskiej, wnukowie Dominika i Domicelli z Zajączkowskich, otrzymali przyznanie szlachectwa 1802 r. w gubernii żytomierskiej.
Podstolim żydaczowskim był Jakób Skarbek, żonaty z Justyną Zajączkowską, podczaszanką podlaską, wdową po Kazimierzu Duninie Wąsowiczu, który zawarł 1699 r. układ z Wąsowiczami (A. Radoms.), a żona jego nabyła 1706 roku część Kuraszkowa i Woli, w ziemi czerskiej (Perp. Czers. 17 f. 1).
Wojciech Kierski, syn Stanisława i Katarzyny Zajączkowskiej, a więc nie syn Macieja, zapisał 1685 r. żonie, Annie z Gutowskich (a nie z Gutańskich), córce Stanisława i Zofii Mycielskiej, 16,000 fl. posagu i wiana (Zap. Gr. Pozn. VIII f. 52).
Wojciech Kierski, z Anny z Wrzący Zajączkówny, miał synów: Wacława i Władysława.
Piotr Kochanowski, cześnik kijowski, żonaty z Krystyną Dzibonianką, wdową po Franciszku Zajączkowskim, 1718 r. (Gr. Opocz.).
Władysław Komar, dziedzic Bejsagoły, marszałek poniewieżski, zmarły 1896 r., ożeniony 1-o v. ze zmarłą 1874 r. Katarzyną Zajączkowską, 2-o v. 1875 r. z Anną z Kończów, zmarłą 1900 r., córką Medarda, marszałka wiłkomierskiego i Pauliny z Białłozorów, z pierwszej żony miał córkę Jadwigę, za Henrykiem Zabiełłą, z drugiej – synów: Władysława i Medarda, oraz córki: Maryę i Katarzynę, zaślubioną 1906 r. Konstantemu Komarowi, synowi Michała. Medard zaślubił w Krakowie 1904 r. Maryę Komarównę, córkę Jerzego.
Piotr Korytko, zmarły 1809 r., żonaty z Barbarą z Horodyskich, dziedziczką na Toroszczy, Łuce i Dmitrowicach, zmarłą 1815 r., miał: Annę Bilińską, Eleonorę Błażowską, Agnieszkę Suską, Teklę Zajączkowską 1817 r., Anielę i Sylwestra Jana, urzędnika cyrkularnego w Samborze, żonatego z Katarzyną z Czołowskich, wdową po Hankiewiczu, zmarłego 1844 r.
Kajetan Kostrowicki, z Balińskiej, córka Elżbieta Zajączkowska i synowie: Aleksander i Michał. Aleksander zaślubił Maryę Hornowską i z niej miał: Stanisława, ur. 1844 r., Salomeę, ur. 1848 r. i Kazimierza, ur. 1853 r. Michał, z Grabowskiej, zostawił córkę Stefanię, za Balińskim.
Król polecił magistratowi lwowskiemu 1692 r., osądzić sprawę Barbary Julianny Zajączkowskiej, żony Marcina Kratza, komendanta w Suczawie, o łan w Kulparkowie (AGZ. X. 6150).
Maryanna, 1752 r. żona Adama Zajączkowskiego
Antoni Kuncewicz, sędzia graniczny powiatu lidzkiego, z testamentu ojca posessor Noniszek i Szejbakpola, zmarły przed 1832 r., pozostawił, z Marjanny Rodkiewiczówny, synów: a) Konstantego, ur. 1811 r. w Moniszkach (metr. w Koleśnikach), urzędnika na Kaukazie, po którym, z Natalji Niceforówny, dzieci prawosławne, Anna i Samuel, ur. 1859 r. w Szemasze na Kaukazie. b) Samuela Stanisława, ur. 1815 r. (metr. tamże). c) Tadeusza Walerjana, ur. 1816 r. (metr. tamże), ożenionego z Stefanją Zajączkowską, którego synowie: Gustaw Józef, ur. 1843 r. w Wilnie, z Marji Butkiewiczówny, ma syna Zenona, ur. 1875 r. w Białopiotrach (metr. w Ejszyszkach) i Władysław Jan, ur. 1845 r. w Noniszkach (metr. w Naczu), z Moniki Kamieńskiej, ma synów: Tadeusza, ur. 1872 r., Edmunda Andrzeja, ur. 1874 r. i Stanisława, ur. 1878 r. w Noniszkach (metr. w Naczu).
Macieja, ożenionego z Zofją Radońską, których dzieci: Stefan, Maksymiljan, Piotr, Marcybella Janowa Żeleńska, Aleksandra Wawrzyńcowa Kamieńska, Zofja i Anna, 1683 r. cedowały sumy po matce Zajączkowskiemu (Gr. Opocz.)
Nereusz Stanisław, ur. 1769 r. (metr. w Lipie), wylegitymowany ze szlachectwa w Galicji zachodniej 1804 r. (Quat. IX f. 67), z Joanny Zajączkowskiej, miał synów: Emiljana, oficera wojsk polskich i Henryka, ur. 1802 r., wylegitymowanych ze szlachectwa w Królestwie Polskim 1837 r.
Sylwerjusz Jan Stanisław Michał Łempicki, syn Jana i Joanny Zajączkowskiej, 1841 r.
Wzmianki inne
Jezierzany pow. Tłumacz:
Antoni Zajączkowski, zm. 1919, żona Leontyna Zdanowicz, ur. 1870, zm. 1945. Dzieci:
Emilia, ur. 17-12-1901, zm. 05-11-1982, mąż Jan Ornatowski.
Bronisława, ur. 21-10-1898, zm. 02-02-1967, mąż Adolf Ilnicki.
Julia, zm. 16-02-1945, mąż Julian Łopuszański.
Domicela, ur. 03-01-1907, zm. 26-02-1994, mąż Władysław Krzemiński.
Stefania, zm. 1993, mąż Jan Skwarek.
Janina, ur. 1915, zm. 06-02-1945, mąż Józef Zdanowicz.
Mieczysław, ur. 18-06-1918, zm. 21-09-1994, żona Helena Strzyżewska.
Trościaniec: Zajączkowski Jan
Obertyn: Zajączkowski Z., kołodziej
Zajączkowscy znajdują się w wykazie szlachty zagrodowej podkarpacia.
