Sztuka i architektura sakralna, zarówno w przeszłości jak i obecnie, pełnią ważną rolę w budowaniu poczucia sacrum i szacunku wobec religii i życia duchowego. Podobne funkcje przypisuje się oprawie towarzyszącej rytuałom religijnym. Ważnym elementem jest tutaj wygląd osoby duchownej.
Sztuka sakralna
Wysoko postawieni duchowni, niezależnie od wyznawanej religii często manifestują swoją pozycję społeczną poprzez dostojny ubiór i dodatki. Ma to wzbudzić powszechny szacunek nie tyle do nich, co do reprezentowanego przez nich wyznania i instytucji. Niektóre z nich przetrwały do dziś, w prawie niezmienionej formie. Liczne, poza funkcją reprezentatywną mogą być również używane do praktyk duchowych i modlitwy, jak przykładowo różaniec. Mogą też symbolizować konkretne cechy i wierzenia danej religii.
Pektorał
Pektorał był początkowo rodzajem biżuterii, zapinanym od tyłu i noszonym na piersi. Jego początki datuje się w starożytności, kiedy to był noszony między innymi przez dostojników egipskich, rzymskich czy celtyckich. Stanowił też ozdobę kapłanów żydowskich.
Pektorał to bogato zdobiony krzyż lub relikwiarz. Jest noszony na piersiach przez duchownych katolickich, pełniących funkcje biskupów, kardynałów czy też opatów. Początki jego użytkowania datuje się na początki XI wieku. Pochodzi z relikwiarzyków noszonych przez przedstawicieli stanu duchownego, początkowo na chrześcijańskim Wschodzie, a później również na Zachodzie.
Relikwiarzyki były niewielkimi naczynkami, w których przechowywane były relikwie męczenników. Relikwie to szczątki ciał osób świętych. Są to również przedmioty silnie związane z ich życiem. Są obiektem czci religijnej, otoczone szacunkiem i miłością ze strony wiernych wyznawców religii katolickiej. Często przypisuje się im możliwości czynienia cudów i uzdrawiające, za ich pośrednictwem Bóg udziela ludziom łask. Kult relikwii sięga w Kościele czasów starożytności i trwa po dzień dzisiejszy. Pektorały są z tego tytułu symbolem zwycięstwa nad śmiercią ciała i triumfem ducha. Przypominają również o bożej opiece, jaka płynie z krzyża Jezusowego oraz obronie przed zakusami sił zła, które odciągają duszę ludzka od zbawienia. Pektorał posiada również symbolikę nawiązującą do nauk Jezusa Chrystusa, jego miłości wobec ludzi oraz pragnienia śmierci poniesionej na krzyżu.
Pektorał był zwykle zawieszany na sznurze. W Polsce natomiast, na mocy zezwolenia Leona X z 1519 roku można go nosić na łańcuchu, który może pełnić dodatkowe funkcje ozdobne. Pektorały były początkowo noszone przez biskupów głównie w czasie w liturgii. Uległo to zmianie około XVII wieku, kiedy duchowni zaczęli nosić je na co dzień. Obecnie, wedle obowiązujących zasad ceremoniału biskupi powinni umieszczać pektorał pod ornatem. W trakcie odprawiania Mszy świętej duchowny może założyć pektorał krzyż na ornat, wedle własnego uznania. Pektorały, ich wygląd oraz zdobienia zmieniały się na przestrzeni wieków, dostosowując się do trendów historycznych i sakralnych danej epoki.
Warto zaznaczyć, że pektorały są noszone nie tylko przez duchownych reprezentujących religię katolicką. Noszone są również przez biskupów innych wyznań, przykładowo kościoła ewangelickiego, anglikańskiego i starokatolickiego. Dodatkowo w kościele ewangelicko-augsburskim materiał, z jakiego wykonane są krzyże podpowiada nam funkcje osoby noszącej. Pektorały złote są albowiem noszone przez biskupów Kościoła, natomiast pektorały srebrne przez biskupów polowych i diecezjalnych.
Szlachetne pektorały
Pektorał wykonywany jest głównie ze złota i srebra, choć można wedle uznania zastosować inne materiały. Może on być przedstawieniem scenek rodzajowych. W zależności od intencji, mogą one nawiązywać do wydarzeń z życia i historii danej parafii, tudzież scen i postaci biblijnych. W zależności od swojego przeznaczenia pektorały mogą mieć formę prostego krzyża z subtelnymi, delikatnymi grawerami i ornamentami. Mogą być również kute lub obficie zdobione, zwłaszcza za sprawą dodatku kamieni szlachetnych. W zależności od preferencji mogą to być rubiny, szmaragdy, szafiry, cytry, opale lub topazy. Wszystko zależy od projektu, intencji i finalnego wykonania.
Pektorały cechuje wysoki standard wykonania i precyzja. Ważne jest indywidualne podejście do każdego produktu. Już na etapie projektowania ważne jest wzięcie pod uwagę preferencji zamawiającego.
