„Rodziny oficjalistów dóbr prywatnych, to niezwykłe XIX-wieczne spoiwo warstw, kultury, idei, marzyło aby ciążką pracą nabyć majątki i gospodarować uczciwie mając po włożeniu wysiłku dobrze działające przedsiębiorstwo. Uczyli sie, kształcili, podnosili swoją wiedzę, ducha i majątek.”
Święta – nieświęta
„Święta – nieświęta. Oficjaliści prywatni i ich świat” autorstwa Marcina Niewaldy to monografia kresowa, monografia grupy ludzi na przykładzie biografii Bronisławy Steckiej. Określenie „na przykładzie” dobrze oddaje charakter książki, bowiem postać Bronisławy Steckiej jakkolwiek przedstawiona w formie biografi stanowi wyłącznie pretekst do powstania monografii kresowej. Autor wykorzystał zarówno przodków Bronisławy jak i jej rodzinę i dzieci do przedstawienia wielowiekowej historii regionu w szerokim ujęciu poczynając od uwarunkowań historycznych poprzez uwarunkowania geograficzne, uwarunkowania społeczne, prawa, zwyczaje i obrzędy aż po aspekty indywidualne – uczucia, dążenia i aspiracje jednostek.
Obyczaje
Dzięki wyśmienitej narracji w książce został zatracony (w dobrym tego słowa znaczeniu) jej historyczny czy genealogiczny charakter. Pomimo dużej ilości faktów historycznych, szczegółów geograficznych i odniesień do dokumentów źródłowych czytelnik ma miłe wrażenie czytania książki obyczajowej. Autor dużo miejsca poświęca obyczajom, zwyczajom, wierzeniom ale też i codziennej pracy, obowiązkom, trudom dnia codziennego. Czyni to w sposób bardzo pogodny, jest wręcz łagodny dla swoich bohaterów a nawet życzliwy. Czytelnik wraz z autorem zdaje się być spokojnym strumieniem łagodnie opływającym różne wydarzenia niezależnie od ich historycznej wagi. Nie sposób jednak znudzić się gdyż co krok pojawiają się ciekawostki różnej natury. A to przepis na lokalny wypiek a to ciekawa mapka, a to przybliżenie miejsc czy osób. Najciekawsze są ciekawostki w postaci bardzo licznych opowiastek, wspomnień, opowiadań. Opowiadania są wypowiedziami osób ich własnym językiem, ujawniają ich prawdziwe myśli. Duża liczba ciekawostek i opowiadań sprawia, że spotykamy mnóstwo osób na naszej drodze, poznajemy różnorodność sytuacji i zachowań z życia codziennego, czego nie ma w typowej książce historycznej.
Historia
Oficjaliści dworscy XIX wieku to grupa łącząca dwa światy – swiat szlachty zamieszkującej we dworach oraz świat chłopów. Jakkolwiek autor historię ukrywa pod warstwą obyczajowości to jednak zawartość historyczna stanowi główny szkielet książki. W bardzo przystępny sposób przedstawiona jest historia regionu wraz z komentarzami, uwarunkowaniami i następstwami wydarzeń. Książka jest bogato ilustrowana oraz dobrze udokumentowana – czytelnik znajduje dużą ilość odnośników do źródeł które są też dla ułatwienia czytelnika często przytaczane we fragmentach. Bardzo cenną zawartością jest szereg tablic genealogicznych przedstawiających genealogie rodzin: Steciuk, Stecki, Ostrowski, Michaluk, Morikoz, Jaroszewski, Topolnicki, Miączyński siegające połowy XVIII w. Wygodę w korzystaniu z książki zapewnia skorowidz osób i miejsc.
„Święta – nieświęta. Oficjalisci prywatni i ich świat” Marcin Niewalda
Kraków 2017, Wydawnictwo Genealogia Polaków
W sprawie zakupu można kontaktować się z autorem: Marcin Niewalda, +48 507 353 040, Kraków.
