Niemcy – księgi metrykalne

Metryki niemieckie:

Familienforshung
landesarchiv-berlin.de

Księgi z Standesamt I Berlin z dawnych niemieckich prowincji Rzeszy w bardzo dużej części zostały przekazane do Landesarchiv w Berlinie LAB. Przekazano te, gdzie okres ochronny minął (w Niemczech odpowiednio 110 dla urodzeń, dla małżeństw/zgonów cezurę ustawiono na 1944/45 roku). Pozostałe są traktowane nadal jako depozyt StA.

W przypadku ksiąg urodzeń i chrztów wykraczających (młodszych niż) 1909 roku nie ma możliwości żeby coś było online. Podobnie jest w systemach udostępniania zbiorów w Ewang. Archiwum na Kreuzbergu np. przez system archion, a na miejscu mikrofisze opatrzone symbolem gesperrt wyraznie opieraja sie na tej cezurze. W przypadku aktów sc z okresu ochronnego należy złożyć wniosek, albo do Landesarchiv albo Standesamt I (proponuje do tego pierwszego, oni to wysla najwyzej wedle kompetencji). Bezpośrednio nie ma dostępu, należy podać osobę, którą sie szuka, rok urodzenia, zawarcia małżeństwa lub zgonu i Landesarchiv to wyszuka.

W przypadku dwóch zespołów z Prus Wchodnich trafiły one już wprawdzie do LAB, ale np. skorowidze alfabetyczne i część tzw. familienbuchów ciągle znajduja sie w zbiorach urzędu przy Ruckerstraße.

ancestry.de

Większość ksiąg stanu cywilnego z berlinskiego Landesarchiv (np. urodzenia do 1905 roku) została zdigitalizowana i jest dostępna np. na Ancestry.de. Pierwszy miesiąc abonamentu kosztuje 1,99 Eur, kolejny miesiąc 9,99 Eur.

archion.de

Zasoby ewangelickie.
https://data.matricula-online.eu/en/bestande/

Inne źródła danych genealogicznych:

volksbund.de

Wykazy osób wcielonych do formacji Wermacht.

compgen.de

To przeszukasz różnorodne zasoby.

genealogy.net -> meta.genealogy.net

meta.genealogy.net to strona wyszukiwarki różnych zasobów głównego serwisu genealogy.net pod adresem ortsfamilienbuecher.de – jeden serwis, dwa adresy. Księgi parafialne są dostępne pod menu: Kirchenbücher -> wybierz Miejscowość -> Gesamtliste der Familiennamen -> wybierz literę początkową nazwiska.

Dokumenty z Standesamt (Urząd Stanu Cywilnego):

W Niemczech wolny dostęp do metryk urodzeń jest możliwy dopiero po 110 latach, małżeństw po 80, a zgonów po 30 latach. Można zamówić odpis w USC (Standesamt).
Geburts = Geburtsurkunde (akt aurodzenia) – okres ochrony 110 lat;
Geburts = csurkunde (akt ślubu) – okres ochrony 80 lat;
Sterbe = Sterbeurkunde (akt zgonu) – okres ochrony 30 lat.
W okresie ochrony te akty mogą otrzymać jedynie wstępni (rodzice) oraz zstępni (dzieci i wnuki). Wszystkie pozostałe osoby (w tym rodzeństwo) muszą udowodnić interes lub przedstawić notarialne upoważnienie (Vollmacht) od osoby upoważnionej. Gdy mamy uzasadnienie (praca naukowa, konieczność przedstawienia dokumentów w urzędach) możemy ominąć okres ochronny składając wniosek przez ambasadę Niemiec (koszt 30 EUR). Wniosek do Standesamt składa niemiecka ambasada i ponieważ jest on do celów urzędowych, jest zwolniony od opłaty na rzecz Standesamt. Wniosek do ambasady o uzyskanie aktu można złożyć listownie, osobiście lub nawet przez ePuap.
Dokumenty te wydawane są przez odpowiednie Standesamt (odpowiednik polskiego USC). Jeśli nie wiadomo gdzie dana osoba się urodziła, możemy skontaktować się z Bürgerbüro (odpowiednik wydziału spraw obywatelskich) w miejscu, co do którego mamy pewność, że ta osoba tam mieszkała. Wszystkie wnioski można składać online (przynajmniej w tych większych miejscowościach).
Link do formularza on-line do metryk urodzenia:
https://urkunden.govconnect.de/xsta/stadt-hameln/geburtsurkunde
Indeksy:
https://namensindex.org/standesaemter.php

OFB – Ortsfamilienbücher zwane również Ortssippenbücher lub Dorfsippenbücher (w przypadku wsi)

https://www.online-ofb.de/
Początki tych ksiąg sięgają drugiej połowy XIX w, a szczyt popularności osiągnęły w czasach nazistowskich. W ramach „Blut und Boden Politik” Reichsnährstand dążyła do stworzenia takiej księgi dla każdej wsi. Od lat 50-tych ubiegłego wieku lokalni historycy i pasjonaci tworzą Ortsfamilienbücher dla kolejnych miejscowości oraz uzupełniają już istniejące.
Czym one są? Są wtórnymi źródłami, opracowanymi na podstawie ksiąg kościelnych oraz miejscowych kronik. Najczęściej nie zawierają kopii oryginałów. Są opracowane alfabetycznie, tj. nazwiska występujące w danej lokalizacji są posortowane w ten sposób. Każdy wpis zawiera (o ile zawiera je pierwotne źródło) następujące informacje: data urodzenia, data chrztu, data ślubu, data śmierci, przyczyna śmierci, informacja o małżonku (w przypadku kobiet – nazwisko rodowe), zawód i/lub status społeczny, informacje o potomstwie (z analogicznymi danymi), informacje o zmianach/ modyfikacjach nazwiska, rzadko (ale zdarza się) notatki nt. ważnych wydarzeń z życia oraz miejscu zamieszkania czy w późniejszych wpisach- adresie i numerze aktu w oryginalnej księdze.
Członkowie poszczególnych rodzin posortowani są chronologicznie od najstarszych zachowanych wpisów (czyli od wstępnych do zstępnych). Taki odpowiednik polskiej Geneteki, tyle, że w formie książki i z gotowymi powiązaniami rodzinnymi. Praktycznie każdy Ortsfamilienbuch poprzedzony jest wstępem zawierającym opis i zarys historyczny danej miejscowości. Chociaż ta lista jest aktualizowana w miarę na bieżąco, to jednak zawsze warto wpisać w wyszukiwarkę miejscowość+Familienbuch, ponieważ nie wszystkie są dostępne w formie elektronicznej. Niektóre są w formie elektronicznej, ale dostępne tylko na płatnych płytach CD. Info od Aga Hela w grupie Facebook „Genealodzy PL Niemcy”.
Spis OFB wraz z linkami do nich:
Śląsk: http://www.christoph-www.de/ofb.html
Prusy: https://wiki.genealogy.net/Kategorie:Ortsfamilienbuch_zu_Ostpreußen

Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalnego
Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz
To archiwum w dużej mierze historyczne, zawierające ogromne zbiory ksiąg ministerialnych oraz pruskiej administracji centralnej, ale także materiały archiwalne z byłych prowincji Pruskich.
Oto, co między innymi w nim znajdziecie:
– dokumenty związane z przynależnością do stanu szlacheckiego sprzed 1808 roku (w tym część spisu szlachty i przynależnych do niej majątków sprzed tego roku),
– najstarsze dokumenty wojskowe do roku 1866 (późniejsze przekazano do Bundesarchives)
– szczątkowe Volkslisty
– dokumentację związaną z Państwem Krzyżackim,
– księgi rachunkowe z okresu XVI-XVIII w. (w tym kompletne spisy wsi i miast) z których można np. dowiedzieć się jakiego stanu byli przodkowie i jaki posiadali majątek (nie tylko szlachta),
– dokumentacja związaną z pruskim osadnictwem (temat, który często poruszany jest np. w przypadku osadnictwa olenderskiego),
– dokumentacja związana z emigracjami w XIX i XX w (szczątkowa, ale jest),
– akta naturalizacji z lat 1833-1913, dowody osób naturalizowanych z lat 1892-1922, miesięczne spisy osób naturalizowanych za lata 1922- 1933
– ujednolicenie pisowni nazwisk od wprowadzenia systemu Urzędów Stanu Cywilnego od 1874 roku
– korespondencja obywateli Pruskich z urzędami i sądami
oraz wiele, wiele innych cennych materiałów. Część z nich jest zdigitalizowane, część dostępna tylko w pracowniach poszczególnych działów. Info od Aga Hela w grupie Facebook „Genealodzy PL Niemcy”.
Adres:
Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz
Archivstraße 12-14
D-14195 Berlin (Dahlem)
posteingang@gsta.spk-berlin.de
+49 030 266 44 7500
Strona internetowa jest dostępna również w języku polskim
https://gsta.preussischer-kulturbesitz.de/nutzung/nutzungshinweise/hinweise-in-anderen-sprachen/polski.html

Vereine i Verbände – stowarzyszenia o tematyce genealogicznej
https://www.dagv.org/?Die_DAGV___Mitgliedsvereine – lista z danymi kontaktowymi.
Niektóre stowarzyszenia udostępniają swoje materiały za darmo i wszystkim (np. VDK), inne tylko członkom, jeszcze inne członkom za darmo a pozostałym odpłatnie.