Szlachta zagrodowa w Polsce południowo-wschodniej.

Dr Aleksander Tarnawski „Szlachta zagrodowa w Polsce południowo-wschodniej. Materiały do bibliografii”, Lwów. Rok wydania 1938.

Strona zawiera surowy, nieformatowany tekst w celu zapewnienia możliwości wyszukiwania pełnotekstowego poszukiwanych informacji poprzez wyszukiwarkę. Tekst może zawierać błędy maszynowe. Należy tę stronę traktować jako indeks pełnotekstowy do publikacji drukowanej w 1865 roku.

Strona główna Archiwum

Томъ I.

DR ALEKSANDER TARNAWSKI
SZLACHTA ZAGRODOWA W POLSCE
POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ
MATERIAŁY DO BIBLIOGRAFII
LWÓW
WYDAWNICTWO KOMISJI NAUKOWEJ SEKRETARIATU POROZUMIEWAWCZEGO POLSKICH ORGANIZACYJ SPOŁECZNYCH Skład główny: Księgarnia .Nurt“. Lwów, pi. Bernardyński 17.
1938
SZLACHTA ZAGRODOWA W POLSCE
POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ
DR ALEKSANDER TARNAWSKI
SZLACHTA ZAGRODOWA W POLSCE
POŁUDNIOWO-WSCHODNIEJ
MATERIAŁY DO BIBLIOGRAFII
LWÓW
WYDAWNICTWO KOMISJI NAUKOWEJ SEKRETARIATU POROZUMIEWAWCZEGO POLSKICH ORGANIZACYJ SPOŁECZNYCH Skład główny: Księgarnia „N u r t“. Lwów, PI. Bernardyński 17.
1 9 3 8.
Biblioteka Narodow a Warszawa

SPIS RZECZY
Wstęp…………………………………………..3—10
Bibliografia………………………………….11—72
Indeks nazwisk szlachty zagrodowej………………73—82
Indeks miejscowości, zamieszkanych przez szlachtę
zagrodową…………………………………83—89

WSTĘP
Szlachta zagrodowa, osiadła w znacznej ilości szczególnie na wschodnich ziemiach Polski, budzi wielkie zainteresowanie nie tylko wśród historyków, ale i badaczy przemian rozmaitych warstw społecznych. Zagadnienie to nabiera znaczenia szczególnie obecnie, gdy zaczęto się zajmować coraz bardziej historią nie tylko możnych, historią opartą na znanych dokumentach, ale dziejami i kulturą najszerszych mas obywateli, tworzących podstawę i trzon każdego państwa.
Wśród obywateli, składających się na naszą całą społeczność państwową, szlachta zagrodowa odegrała niepoślednią rolę w Rzeczypospolitej Polskiej, szczególnie dla organizacji wojskowej państwa, i zwłaszcza na ziemiach wschodnich, na których tworzyła ona rodzaj wojskowych placówek granicznych, mających przyjąć pierwsze uderzenie napierających ze wschodu nieprzyjaciół.
Gorącym orędownikiem szlachty zagrodowej był znakomity polski mąż stanu, kanclerz i wielki hetman koronny Jan Zamoyski, propagujący zabezpieczenie kresów wschodnich przed najazdami Tatarów, Turków i Wołochów przez budowanie zameczków obronnych i osadzanie wokół nich szlachty, która mogłaby każdej chwili stanąć do obrony zagrożonych ziem. Zapatrywania swoje w tym względzie sprecyzował dokładnie w memoriale pt. „Rada sprawy wojennej”. Choć program Jana Zamoyskiego nie był konsekwentnie i w całej rozciągłości wprowadzany przez rządy Rzeczypospolitej, rozwijali go jednak u siebie i wprowadzali w życie starostowie w królewszczyznach i możnowładcy na ziemiach kresowych państwa.
Szlachta ta, nosząca nazwiska Berezowskich, Chocimir-skich, Drohomireckich, Krechowieckich, Sulatyckich, Grabo-wieckich, Hołyńskich, Kniehinieckich, Strutyńskich, Tatomirów, Wołkowickich, Żurakowskich, Bilińskich, Baczyńskich, Bandrowskich, Borysławskich, Bratkowskich, Bereźnickich, Bojarskich, Czarnieckich, Dwernickich, Dobrzańskich, Horodyńskich, Horodyskich, Jaworskich, Jasienickich, Kobylańskich, Komar-nickich, Krynickich, Kulczyckich, Kruszelnickich, Korczyńskich, Kropiwnickich, Lityńskich, Łomnickich, Matkowskich, Popielów, Sieleckich, Uruskich, Wysoczańskich, Winnickich, Żuko-tyńskich, Czaykowskich, Hoszowskich, Konieckich, Łozińskich, Pohoreckich, Podwysockich, Swirskich, Witwickich, Łodziń-skich, Terleckich i wielu innych, dawała często znać o sobie i podczas pokoju, i podczas wojny.
Każdy nagły najazd nieprzyjacielski wskazywał i przypominał tej szlachcie od razu jej powołanie i obowiązki. Szlachta kresów wschodnich szybciej niż w innych stronach Rzeczypospolitej zbierała się na pospolite ruszenie i udawała się do głównych obozów wojskowych.
Nazwiska różnych rodzin szlacheckich, zwłaszcza z Podkarpacia, spotyka się we wszystkich regimentach Rzeczypospolitej. Walczą oni z Tatarami, Turkami, Rakoczym, Wołoszą i Rosją, a ziemie sławnych pobojowisk niejednokrotnie spłynęły ich krwią serdeczną. Szlachta zagrodowa służyła państwu nie tylko w czasach dobrobytu, gdy mogła się za swoje zasługi spodziewać nagrody. Nazwiska szlachty zagrodowej spotykamy licznie w Legionach Dąbrowskiego, w wojskach księcia Józefa, w formacjach wojskowych Królestwa Kongresowego, w powstaniu w roku 1831, w ruchawkach przeciw Austrii w latach 1840—1848, w partiach powstańców w roku 1863 i wreszcie w najnowszych czasach w oddziałach strzeleckich i legionowych, w armii Polski Odrodzonej.
Nie tylko jednak wojskowo służyła szlachta kresowa państwu. Dużo nazwisk spotyka się nieraz na wysokich stanowiskach wśród duchowieństwa, w armii i na stanowiskach cywilnych. Dużo inteligencji polskiej, po całej Polsce rozsianej, nieraz nie wie, że rody ich biorą początek z nieznanych wiosek, ongiś bogatych gniazd szlacheckich lub folwarków królewskich, których potomkowie dotrwali tam do dziś, przechowując starannie klejnot szlachecki, jako jedyny znak swego pochodzenia.
Tak w najogólniejszym zarysie przedstawiają się dzieje i znaczenie szlachty zagrodowej. Zagadnienie to zasługuje w całej pełni także na szczegółowe badania.

W celu umożliwienia takich badań zestawiono na początek z ziem południowo-wschodnich, na których szlachta zagrodowa występuje najliczniej, wszystkie drukowane opracowania i materiały, odnoszące się do tego zagadnienia. Ma to umożliwić dalsze poszukiwania nie tylko pracownikom naukowym, ale przez umieszczenie spisów’ nazwisk i miejscowości dopuścić do dalszej współpracy brać szlachecką, która sprawdziwszy, że czyjegoś nazwiska nie ma wymienionego, zwróci na to uwagę. A wówczas będzie się szukać bliższych danych po różnych rękopisach w naszych archiwach, a nawet w ustnej tradycji szlacheckiej. W tym celu powstała niniejsza bibliografia szlachty zagrodowej ziem południowo-wschodnich, jako pierwsze tego rodzaju opracowanie.
Po zebraniu literatury odnoszącej się do szlachty zagrodowej na innych ziemiach Rzeczypospolitej, uzupełnieniu jej wypiskami z rękopisów, będzie można przystąpić do rzeczowego omawiania problemów i zagadnień związanych z historią i rolą szlachty zagrodowej w Polsce.
KOMISJA NAUKOWA S.P.P.O.S. WE LWOWIE.

BIBLIOGRAFIA

Andrusiak Mikołaj: Józef Szumlański, pierwszy biskup unicki lwowski (1667—1708). Zarys biograficzny. (Archiwum Tow. Nauk. we Lwowie. Dział B, tom. XVI, z. 1). Lwów 1934.
W ustępie 2-gim rozdz. III, poświęconym stanowi majątkowemu biskupa Szumlańskiego, na str. 174—5, jest mowa o jego transakcjach majątkowych z sąsiadami, drobną szlachtą: Hoszowskimi, W i t-wickimi, Strutyńskimi i Podleskimi, mającymi swe działy w Hoszowie, Witwicy, Stańkowcu (dziś. Stańkowcach), Dirynce (dziś Gerynia) i Roztoczkach.
Bartoszewicz Joachim: Na Rusi. Polski stan posiadania. (Kraj. Ludność. Ziemia). Kijów 1912.
W rozdz. I pt. Kraj i ludzie, na str. 22, podnosi autor wynaradawianie się licznie osiadłej na Podolu, Ukrainie i Wołyniu (w zaborze rosyjskim) polskiej szlachty zagrodowej, na równi z chłopem mazurskim.
B a r w i ń s k i Bohdan: Konaszewyczi w peremyśkij zemli w XV i XVI st. Genealogiczno-istoryczna monografija. (Odb. z Zapysok Nauk. Tow. im. Szewczenka, t. 100). Lwów 1930.
Rozdz. IV, str. 50—118, zawiera monografię historyczno-gene-alogiczną jednej z najsilniej rozrodzonych na Rusi Czerwonej rodzin drobno – szlacheckich, Popielów, pochodzących ze wsi gniazdowej Popiele pod Drohobyczem.
Bayger Jan A.: Powiat trembowelski. Szkic geogra-ficzno-historyczny i etnograficzny. Lwów 1899.
W rozdz. Ili, na str. 26, wymienia autor następ, osady szlachty zaściankowej, założone w czasach przedrozbiorowych na obszarze pow. trembowelskiego: Zaścinocze, Pantalicha i Wybranówka. Na str. 28—32 podaje wykaz niektórych osad i nazwisk ich mieszkańców, wśród których znaczna jest ilość nazwisk szlachty zagrodowej, jak: Łoziński, Winnicki we wsi Brykula, U rusk i (Budzanów), Biliński, Dobrowolski, Jakubowski (Darachów), Jasiński (Hle-szczawa), Gruszecki (Iłowce), Lewicki (Iwanówka), Sto janowski, Stański (Kobyłowłoki), Łotocki, Głowacki, Szmi-
12
gielski (Laskowce), Muszyński, Swirski, Szczepański, Leszczyński (Łoszniów), Grocholski (Młyniska), Borecki, Charczewski, Hubicki, Karpiński, Lipiński, Rolski, Smolarski, Rzewuski (Mogielnica), Kaliński (Nałuże), H u m-nicki (Ostrowczyk), Winnicki, Uruski, Ostrowski, Żabski, Korczyński, Skibiński, Moczulski (Pantalicha), Dąbrowski, Drozdowski (Podhajczyki), Górski, Jaworski, Kulczycki, Sławski, Witwicki, Łużecki (Romanówka), Klonowski (Słobódka Janowska), Borecki, Kaczorowski, Dąbrowski. Winnicki (Słobódka Strusowska), Bartnicki, Gadziński, Lewandowski (Strusów), Towarnicki (Tiutków), Żabski (Tyczyn Nowy i Warwaryńce), Kulikowski, Czajkowski, Witwicki, Krasnodębski (Zaścinocze), Dobrzański, Muszyński (Zazdrość).
Na str. 33 autor podnosi, że w obronie zamku trembowelskiego w r. 1672 brała udział szlachta zasanocka tj. zamieszkała w Zasanoczu czyli Zaścinoczu, na zakończenie zaś ustępu 2, na str. 46—47, poświęca parę słów szlachcie w Zaścinoczu, która mieszkała tam już w XVII w. W czasie pisania powyższej monografii, tj. w r. 1899, składa się ona z 10 rodzin szlacheckich: Bieganowscy, Kozłowscy, Krasodębscy h. Komorniczak (poprawniej Krasnodębscy i nie herbu, lecz przydomku Komorniczak), Łomniccy h. Suchomąt i Szczygielscy wszyscy wyznania rzym.-kat. oraz Czajkowscy, Iwaniccy, Jaworscy h. Czerwak (?!), Kulikowscy i Witwiccy — obrz. greckiego.
Białkowski Leon: Podole w XVI w. Rysy społeczne i gospodarcze. Warszawa 1920.
Monografia ta zawiera również pewne dane, dotyczące drobnej szlachty na Podolu w XVI w. Rozdział III poświęcony jest głównie tzw. szlachcie służebnej, z której już w XVI w. wytwarzać się po-częła szlachta zaściankowa. Najwięcej takiej szlachty siedziało wokół Baru, Kamieńca Podolskiego i innych zamków podolskich. Np.: Radziejowscy w Radziejowicach, Kierdanowscy w Kierdanowcach, Za-hołowscy w Ihumieńcach i cały szereg innych, których znaleźć można w wykazie, zamieszczonym na str. 134—172. Dziś terytorium to leży poza granicami politycznymi Polski.
Biłynski Petro: Miasto Ternopol i jeho okołycia. Cz. I i II. (Rocznik Kółka Naukowego Tarnopolskiego, II — za
r. 1893 i III — za r. 1895).
Część II (str. 29—66) poświęcona opisowi geograficznemu i historycznemu okolicy m. Tarnopola. Na str. 36 przy opisie wsi Białej jest wzmianka, że w r. 1672 w tej wsi mieszkały 4 rodziny szlacheckie: Nosowicz, Piotrowicz, Chropowicz i Szumczy (!).
Boniecki Adam: Herbarz polski. Cz. I. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. I—XVI.
13
Warszawa 1899—1913 oraz Uzupełnienia i sprostowania. (Lit. A—B). Warszawa 1901.
Zawiera dane do nast. rodzin szlachty zagrodowej :
Tom I:
s. 29: Albinowscy h. Jastrzębiec; s. 39: A n d r u s c y, drobna szlachta z Wołynia; s. 66—7: Baczyńscy h. Sas, z Baczyny w pow. Samborskim; s. 79: Bahrynowscy al. Bacbrynowscy h. Leliwa z Bahrynowa w woj. kijowskim, osiedli też w z. halickiej; s. 85: Baliccy h. Sas z Balic w z. lwowskiej; s. 95—6: Bandrowscy h. Sas z Bandrowa w z. przemyskiej; s. 98: Baranieccy h. Sas w z. przemyskiej, siedzieli też w Baczynie; s. 130: Batowscy h. Sas;
s. 146: Bednarowscy i Bednarscy b. Prus I z Bednarowa w z. halickiej; s. 167: Bereźniccy h. Sas z Bereźnicy; s. 168: Berezowscy h. Sas;
s. 248—50: Bieńkowscy h. Korwin, z Mazowsza, skąd przenieśli się na Ruś Czerwoną; s. 265—6: Bilińscy h. Sas z Biliny w pow. Samborskim; s. 281—2: Błażowscy al. Błażewscy al. Błażejowscy h. Sas z Błażowa i Woli Błażowskiej w z. przemyskiej; s. 340—1: Boguccy h. Krzywda z Boguty (na Podlasiu), rodzina licznie rozrodzona, osiedlona również na Ziemi Czerwieńskiej; s. 367—8: Bojarscy h. Sas z Bojar w z. przemyskiej;
Tom II:
s. 25—26: Boreccy h. Hołobok ze wsi Borcze w z. lwowskiej; s. 62—3: Borysławscy z Borysławia w z. przemyskiej;
s. 112: Bratkowscy h. Sas z Bratkowic w z. przemyskiej; s. 149: Broszniowscy h. Sas w Broszniowie i Broszniowscy Popielowie h. Sulima; s. 165: Brześciańscy h. Sas z Brześcian w z. przemyskiej; s. 243—45: Bukowscy h. Ossoria z Bukowego w z. sanockiej; s. 313—14: Cebrowscy h. Hołobok z Sandomierskiego, skąd już w XV w. przenieśli się na Ruś Czerwoną, gdzie posiedli znaczne dobra ziemskie w pow. lwowskim; s. 356—7: Chechłowscy h. Sas;
s. 389—90: Chłopeccy h. Sudkowicz z Chłopczyc w Samborskim; w r. 1360 otrzymali od Kazimierza W. potwierdzenie nadania im przez ks. Lwa wsi Chłopczyc;
Tom III:
s. 36: Chodyniccy z Chodynicz i Nestorowych Łoz, w XVIII w.
osiadli w Halickiem i Trembowelskiem; s. 110: Chrzanowscy h. Prus III w woj. ruskim, w szczególności w z. halickiej;
14
s. 121: Chudorscy al. Cliuderscy, w XVIII w. vv Trembo-welskiem;
s. 200—1: Ciesielscy h. Jastrzębiec, osiedli w woj. ruskim; s. 236—38: Cebulscy al. Cybulscy h. Prawdzie i h. Łada z Mazowsza;
s. 260—1: Czajkowscy h. Sas i h. Dębno z Czajkowic w pow. lwowskim;
s. 258—60: Czerkawscy al. Czerkascy h. Sas i h. Jelita z Czerkas w z. lwowskiej;
s. 368: Czernieccy h. Korab, w z. przemyskiej, gdzie w XVI w. posiadali nadane od króla wójtostwa w Stronnej k. Drohobycza i w Isajach (dziś pow. Turka); s. 382—3: Czerwińscy h. Lubicz z Mazowsza;
Tom IV:
s. 16—18: Czołhańscy al. Czołchańscy h. Sas z Czołhań w pow.
żydaczowskim, są również i na Wołyniu; s. 19—20: Czołowscy h. Sas z Czolowic w pow. lwowskim; s. 97: Daniszowscy h. Sas, w XVIII w. w z. przemyskiej; s. 119: Dąbkowscy al. Dąmbkowscy h. Półkozic z woj. rawskiego, osiedli z z. przemyskiej, w Turzem; s. 271—75: Dębiccy h. Gryf z Dębicy pow. pilzneńskiego; s. 327—31: Dobrowolscy różnych herbów; w Ziemi Czerwieńskiej osiedli h. Grabie, h. Nałęcz i inni nieznanych bliżej herbów; s. 334: Dobrzańscy z Dobrzan w z. lwowskiej; s. 334—38: Dobrzańscy h. Sas i h. Leliwa, z Dobrej w z. sanockiej ;
s. 349—50: Dolińscy h. Sas z Doliny w z. sanockiej; s. 351: Dolscy h. Kościesza, przydoin. Michałkiewicz; pochodzą z rodziny książąt na Dolsku w pow. pińskim; s. 355: Dołżańscy prawdop. ze wsi Dołhe w Stryjskiem; s. 360—5: Domańscy h. Larissa z Domanina w pow. ostrzeszow-skim, osiedli w z. halickiej;
Tom V:
s. 30—1: Drohomireccy h. Sas z Drohomirczan w pow. halickim, dobra te nadał im ks. Władysław Opolczyk w r. 1378. Nadto w XVII w. posiadali część Swaryczowa i część Lackiego; s. 69—70: Dubrawscy h. Sas z Dubrawki w z. lwowskiej; s. 83—4: Dunaj ewscy h. Sas z Dunajowa w z. lwowskiej; s. 118—20: Dwerniccy h. Sas z Dwernika w z. sanockiej; s. 130—36: Dydyńscy h. Gozdawa z Dydni w z. sanockiej; s. 206—7: Dziewińscy al. Dziwińscy h. Doliwa; już w pocz.
XVII w. osiedli w z. lwowskiej; s. 217: Dziurakowscy czyli Żurakowscy z Dżuraków dziś. Żuraków w z. halickiej, które to dobra nadał im w XIV w. ks. Władysław Opolczyk, a król Zygmunt I nadanie to im zatwierdził w r. 1530. Prócz Żuraków posiadali też dawniej pobliską Starunię;
15
s. 265—71: Fedorowiczowie h. Oginiec, licznie występujący w Ziemi Czerwieńskiej w XVIII w. Jako szlachta zagrodowa osiedli w parafiach Jagielnica, Byszki, Petlikowce i Tłuste (str. 270);
s. 388: Gawińscy w Trembowelskiem;
Tom VI:
s. 2—7: Gąsiorowscy z Gąsiorowa w Łęczyckiem; w XVIII i XIX w. występują licznie w ziemi halickiej i lwowskiej; s. 26: Gembiccy al. Gębiccy h. Nieczuja; w XVI w. siedzieli w pow. żydaczowskim, gdzie posiadali dobra ziemskie i piastowali urzędy;
s. 112—13: Głowaccy h. Prus I, z Sieradzkiego; osiedli w z.
trembowelskiej i lwowskiej, z przydomkiem Chary; s. 177: Gol a ń sc y, osiadli w XVIII w. w Podhorodcach w Stryj-skiem;
s. 393—4: Grabowieccy h. Sas z Grabowca w pow. halickim;
Tom VII:
s. 27: Grabowscy o nieznanych herbach; jedni posiadali w XVIII w. Sozań w z. przemyskiej, inni zaś mieszkali w obrębie parafii Kopyczyńce i Potok; s. 52—3: Grońscy inaczej Grądzcy i Grąccy h. Łada z Grąd na Mazowszu, skąd przenieśli się też do Ziemi Czerwieńskiej, gdzie mieszkają do dziś w parafii Jagielnica k. Czortkowa i w parafii Burakówka w Zaleszczyckiem; s. 142—6: Gruszeccy h. Lubicz z Gruszki w pow. krasnostawskim;
już w XV w. występują w Ziemi Czerwieńskiej; s. 216—218: Gwozdeccy h. Sas, siedzieli na wójtostwie w Strzyl-kach w Samborskiem, nadto w Ilniku, Łosińcu i innych zaściankach w Samborszczyźnie; s. 225: Haczyńscy h. Sas w Trembowelskiem; s. 284: Hirowscy al. Hierowscy, osiadli w XVIII i XIX w.
w Kluwińcach (dawn. Kluińce) k. Kopyczyniec; s. 320—21: Hołyńscy h. Hołownia, w XVIII w. licznie rozrodzeni w z. lwowskiej, z przydom. Makarycz, Mościcki i Szoszor; s. 325—327: Hołyńscy h. Sas z Hołynia w pow. żydaczowskim, który otrzymali w r. 1391 od króla Władysława Jagiełły. Nadto posiadali ongiś Dżuraków (dziś Żuraki), Starunię, Przerośl w Ha-lickiem oraz działy w Sławsku i Hrebenowie w Stryjskiem; s. 335: Horbaczewscy h. Korczak na Rusi halickiej; s. 337—39: Hordyńscy h. Sas, z Hordyni w pow. Samborskim; s. 349—50: Horodeccy h. Sas, z Horodyszcza w Samborskiem; s. 352—54: Horodyscy h. Korczak, z Horodyszcza w pow. Samborskim, zwani też inaczej Horodyńskimi i Horodeckimi. Posiadali tam ongiś także Sielec. Z czasem rozprzestrzenili się po całej niemal Ziemi Czerwieńskiej; s, 364—66: Hoszowscy h. Sas z Hoszowa w z. przemyskiej, któ-
16
ry otrzymali w r. 1420 od Władysława Jagiełły. Ongiś posiadali jeszcze Siemiginów, Tuchlę, Skole, Kruszelnicę i inne dobra w z. przemyskiej. Licznie rozrodzeni już w XVII w. Z rodu tego pochodziło wielu wybitnych ludzi, piastujących wysokie godności w dawnej Rzplitej; s. 389—90: Hubiccy h. Korczak i Sas, z Hubie i Hruszowa w pow. drohobyckim;
Tom VIII:
s. 40—47: Uniccy h. Sas z Unika w pow. Samborskim; prócz Unika osiedli w Bratkowcach, Nanowej, Uhercach.. Dobrowla-nach, Komarnikach, Łosińcu i innych miejscowościach pow. Samborskiego;
«. 53—4: Inesowie h. własnego, osiadli na Rusi Czerwonej już w XVII w., piastując wysokie stanowiska w wojsku koronnym. Z biegiem czasu licznie się rozrodzili, koligacąc się z takimi rodami zagrodowej szlachty czerwonoruskiej, jak Witwiccy, Hoszowscy, Hołyńscy, Żurakowscy i inni; s. 67: Iwaniccy z przydom. Babiaczek w Trembowelskiem; s. 97: Iżyccy h. Sas, posiadający w w. XVIII Dołhołukę; s. 119—24: Jabłońscy h. Jasieńczyk, z Jabłoni na Podlasiu, licznie rozrodzeni, osiedli również na Rusi Czerwonej (gałąź z przydom. Jasionka), łącząc się małżeństwami z miejscową szlachtą zagrodową, jak Popielami, Wasylkowskimi i innymi. Inni znów Jabłońscy występują w XVIII w. w parafiach: Czort-ków i Jagielnica (we wsi Probużna); s. 160—4: Jakubowscy h. Topór, z Jakubowic w z. krakowskiej; od końca XVII w. występują na terenie całej prawie Ziemi Czerwieńskiej;
s. 183—88: Janficcy h. Rola z Janie w Łęczyckiem, skąd przenieśli się też do Ziemi Czerwieńskiej; s. 198—99: Janiszewscy h. Sas w woj. ruskim; osiedli m. in. w Witwicy i Strutynie, koligacąc się z miejscową szlachtą zagrodową, Witwickimi i Strutyńskimi; s. 282—83: Jasie nniccy h. Sas z Jasienicy w Samborskiem; s. 300—2: Jasieńscy iv. Jasińscy h. Sas z Jasionowa w z. sanockiej; s. 305—6: Jasińscy al. Jasieńscy h. Sas, licznie osiadli na całej prawie Rusi Czerwonej, szczególnie w z, sanockiej. Z pocz. XVII w. widzimy ich również w z. halickiej, a to: w Czarnokoń-cach, Trembowli, Czortkowie, Salówce, Pauszówce i w innych okolicach Czortkowa;
s. 312: Jasno wscy w woj. ruskim już w XVI w. W XVIII w.
występują w Trembowelskiem; s. 326: Jastrzębscy z Jastrzębkowa w z. lwowskiej, w której siedzą do XVIII w. W XVII w. mają też swe działy w Kre-chowcach;
s. 331—6: Jaszewscy i Jaszowscy h. Lubicz, osiadli w XVIII w. licznie w z. przemyskiej (np. w Niżankowicach);
17
s. 339—40: Jaśniscy v. Jaśniccy z Jaśnisk w pow. lwowskim, siedzący również w Łozinie; s. 351—75: Jaworscy h. Sas z Jawory i Turki w z. przemyskiej; s. 383: Jedleńscy al. Jedlińscy, osiadli w XVIII w. w Ja-gielnicy, Bialobożnicy i Szmańkowcach w Czortkowskiem;
Tom IX:
s. 32—3: Jezierscy h. Złotogoleńczyk, przydom. Gołąb, w XVIII i XIX w. w Jaśniskach, Łozinie i Rokitnie w z. lwowskiej, dokąd przenieśli się w XVII w. z Lubelskiego; s. 129: Kaczanowscy w woj. ruskim osiadli już w XVII w. (w z. halickiej);
s. 132—3: Kaczkowscy h. Prus I, prawdop. z z. krakowskiej, zamieszkują licznie Delejów k. Stanisławowa; inni Kaczkowscy h. Sas siedzieli w tym czasie w Żurakach; s. 159—61: Kalińscy h. Jelita z Łęczyckiego, osiadli w XVIII w. w Białobożnicy w Czortkowskiem oraz w z. lwowskiej, gdzie używali przydomku Lasota; s. 163: Kalińscy nieznanych herbów w Trembowelskiem w XVIII w.; s. 206—12: Kamińscy al. Kamieńscy h. Topór, licznie rozrodzeni w woj. ruskim. Liczni Kamińscy siedzą w XVIII w., jak świadczą metryki kościelne parafii w Jagielnicy i Czortkowie — w Na-górzance, Salówce, Chomiakówce, Białej, Białobożnicy i Bycz-kowcach; s. 227: Kaniowscy h. Sas;
s. 237: Karasowscy h. Jastrzębiec, osiadli w parafii Horodenka; s. 240—50: Karczewscy h. Jasieńczyk z Karczewa na Mazowszu, skąd przenieśli się też na Ruś Czerwoną, gdzie spotykamy ich w XVII w. W XVIII w. siedzą w Wasilkowcach w Trembowelskiem, w Chudyjowcach, Michałkowie, Białej i Szmańkowcach w Czortkowskiem; s. 256—7: Karmazynowscy, osiadli w XVIII i XIX w. we wsiach: Nagórzanka i Salówka k. Czortkowa; s. 276—78: Karpińscy h. Korab z Karpina w z. nurskiej (Podlasie), przydom. Koropowicz, w XVIII i XIX w. występują też na Rusi Czerwonej: w Nagórzance (gdzie do dziś mieszkają), Hińkowcach, Salówce i Szmańkowcach;
S. 345—46: Katyńscy h. Pielesz, pisali się z Telesznicy w z. sanockiej, jakkolwiek nazwisko przybrali od wsi Katyna w z. przemyskiej, gdzie posiadali swe działy; siedzieli również w Terle; s. 304—5: Karwaccy h. Łąbędź z Karwacza na Mazowszu; osiedli też na Rusi Czerwonej, gdzie w XVIII w. są już skoligaceni z tamtejszą szlachtą zagrodową: Bilińskimi i Unickimi; s. 392: Kędzielscy w Bereźnicy (Szlacheckiej, pow. Kałusz); s. 392: Kędzierscy h. Sas, w z. halickiej (w parafii Obertyn);
Tom X:
s. 56: Kierzkowscy h. Sas;
A. Tarnawski, Szlachta zagrodowa w Polsce
2
18
s. 80: Kirkowscy, z pocz. XIX w. w Białobożnicy; s. 121—22: Klementowscy w XVIII w. w Trembowelskiem; s. 142: Klityńscy w Mochnatem i Matkowie; s. 150: Kluczewiczowie przydom. Kortyna w Trembowelskiem; s. 165—68: Kłodniccy h. Sas z Kłodnicy w pow. stryjskim; dobra te wraz z przyległymi wsiami: Uliczno, Dołhołuka, Manaste-rzec, Wola Dołhołucka i Hołobutów, otrzymali na własność od króla Zygmunlta I w r. 1535. Nadto posiadali ongiś w pow. żydacz. Borynicze, a w XVIII w. w z. przemyskiej Rosochy; s. 205—6: Kniehiniccy al. Knihiniccy lub Kniehinińscy h. Sas, z Kniehinina w z. halickiej; s. 230—32: Koblańscy h. Sas, z Kobła w Samborskiem, osiedli w Łąckiem, Uhrynowie, Bilinie Wielkiej; s. 242: Kobylańscy h. Sas z Błażejowa (czyli Błażowa); s. 267: Kobyłeccy al. Kobełeccy h. Godziemba z W. i M. Kobyłek w pow. piotrkowskim, dom licznie rozrodzony już w XV w. Osiedli również na Rusi Czerwonej, gdzie w XVIII i XIX w. koligacą się z miejscową szlachtą zaściankową, Kruszelnickimi, Jaworskimi, Kulczyckimi, Popielami i innymi rodzinami; s. 354—57: Komarniccy h. Sas z Komarnik w pow. Samborskim; Oprócz Samborszczyzny w XVIII i XIX w. źródła notują ich również w Czortkowskiem: w Jagielnicy, Nagórzance, Salówce, Czerkawszczyźnie i Wygnance;
Tom XI:
s. 125—29: Kopystyńscy al. Kopysteńscy h. Leliwa, z Kopystna (dziś. Kopysna) w z. przem.; oprócz Kopysna osiedli we wsiach Popiele, Kotów, Horodyszcze, Topolnica i inn.; s. 128—129: Kopystyńscy h. Sas w Baczynie; s. 139—43: Korczyńscy h. Sas z Korczyna w pow. stryjskim. Oprócz Korczyna osiedli w XVIII i XIX w. w Czortkowskiem: w Zabłotówce, Nagórzance, Salówce, Wygnance i Białym Potoku;
s. 224—31: Korzeniowscy h. Nałęcz z Korzeniówki M. i W. na Podlasiu; osiedli też na Wołyniu, skąd w XVIII w. przenieśli się na Ruś Czerwoną; s. 378—9: Koteccy h. Sas, osiadli w z. lwowskiej (XVII w.) i przemyskiej (w Topolnicy — XVIII w.);
Tom XII:
s. 20: Kowalscy h. Ostoja przydom. Gołąbek, w XVIII w. w Prze-drzymiechach i w z. przemyskiej; s. 25—6: Kowalscy nieznanych herbów, osiadli w XVIII i XIX w. w Białej, Jagielnicy, Berezownicy (dziś. Berezowica W.), Zabłotówce w Czortkowskiem; s. 41—2: Kozakiewiczowie h. Kownia, szlachta litewska, w XVIII w. mieszkająca w z. przemyskiej, lwowskiej i halickiej; s. 112—13: Kozłowscy h. Sas w woj. ruskim;
19
s. 146—50: Krajewscy h. Jasieńczyk z Krajewa na Podlasiu, w XVIII w. licznie rozsiedleni na całej Ziemi Czerwieńskiej. Krajewskich nieznanych herbów źródła wymieniają już w XVI w. w z. halickiej, w XVII w. w z. lwowskiej oraz w XVIII w. w Czortkowskiem; s. 217: Kraśniańscy h. Sas; s. 218: Kraśniccy h. Sas;
s. 219—22: Krasnodębscy h. Pobóg z Krasnodębów na Podlasiu, skąd przenieśli się do Ziemi Czerwieńskiej i w XVIII w. występują z przydom. Komorniczak; s. 223—25: Krasnopolscy h. Topór z Krasnego vel Krasnego-pola w z. przem.; s. 231: Krassowscy h. Sas z Witwicy w Stryjskiem; s. 261—66: Krechowieccy (dawniej również Krechowscy) h. Sas z Krechowa w z. lwowskiej, a następnie z Krechowic w ziemi halickiej; siedzą nadto w Broszniowie, Hoszowie i Witwicy; s. 294—5: Krokowscy h. Slepowron, już w XVII w. występują na Ziemi Czerwieńskiej; w XVIII w. są w Czortkowskiem (m. i. we wsi Zalesie w par. Jagielnica) i Czajkowicach w Sam-borskiem;
s. 302: Kromidowscy z Kromidowa (Krymidowa) w Halickiem; s. 306—8: Kropiwniccy h. Sas z Kropiwnika w z. przemyskiej; s. 335: Kruczkowscy h. Korwin, osiadli w z. halickiej; s. 350—1: Krupscy, pochodzący od Jana Krupskiego, towarzysza pancernego, który w r. 1685 otrzymał na sejmie szlachectwo; s. 351—56: Kruszelniccy h. Sas z Kruszelnicy w z. przemyskiej; s. 374: Kryłoszańscy h. Sas;
s. 374—79: Kryniccy h. Sas i h. Korab z Krynicy w z. lwowskiej, osiedli też w Liskowatemi i Katynie; s. 394—95: Krzeczkowscy h. Sas z Pacławia w z. przemyskiej, osiedli w Kopystnie, Łosińcu, Uniku, Radyczu, Komarnikach, Mielnicznem;
Tom XIII:
s. 37—8: Krzywieccy al. Krzywiccy z Krzywczy w z. przemyskiej, jedni h. Kierdeja, inni herbu własnego (Massalski); w XVIII w. siedzą w Strzyłkach i Krywem w Samborskiem oraz w z. halickiej;
s. 80—3: Kucharscy h. Prawdzie z Kuchar na Mazowszu; rodzina bardzo wcześnie, bo już w XV w., osiadła na Rusi Czerwonej (w z. lwowskiej i bełzkiej); s. 104—8: Kuczkowscy h. Jastrzębiec z Kuczkowa w z. krakowskiej; w XVI w. spotykamy ich w z. halickiej, w XVII w z. lwowskiej;
s. 127: Kujawscy h. Rawicz, osiadli w Kozarze k. Rohatyną i w Me-dusze w Halickiem; s. 134: Kulbińscyal. Kulibińscy, osiadli w Bernadówce w T rem-bowelskiem;
2-
20
s. 135—40: Kulczyccy v. Kolczyccy h. Sas z Kulczyc w pow.
Samborskim, nadto osiedli w Bilinie w tymże powiecie; s. 148: Kuliczkowscy h. Rogala z Kuliczkowa w pow. bełzkim, osiedli też w Ziemi Czerwieńskiej; s. 156: Kulikowscy h. własnego, w XVIII w. w z. trembowelskiej; s. 190—1: Kuniccy h. Sas z Kunicz w z. halickiej; s. 228—9: Kurnikowscy, osiadli w XVIII i XIX w. w Szmańkow-cach, Czarnokońcach i Salówee w Czortkowskiem; s. 319—20: Laccy z Lackiego w z. halickiej;
s. 322: Lachowiczowie h. Łodzią, w 1 poł. XVIII w. osiadli w Białej i Zalesiu w Czortkowskiem;
Tom XIV:
s. 80—4: Lenczewscy al. Linczewscy h. Strzemię z Lencz Górnych, Dolnych i Zarzecznych na Śląsku (dziś. Podolany i Zarzecze), rodzina już w XV w. silnie rozrodzona, osiadła też na Ziemi Czerwieńskiej; s. 86—91: Lenkiewiczowie h. Pobóg i h. Kotwicz, szlachta litewska i kijowska, zamieszkała w XVIII w. na Ziemi Czerwieńskiej w parafiach Czortków, Salówka i Jagielnica; s. 144—49: Leszczyńscy h. Korczak z Leśnej (?) w z. sanockiej;
s. 148—98: Lewiccy h. Rogala z Lewiczyna pow. Sreńsk (Ma-
zowsze) i h. Sas, szczególnie b. licznie rozrodzeni na Rusi Czerwonej (s. 189): s. 177—78: Lewandowscy h. Sas w z. halickiej; s. 276—79: Lipeccy v. Lipieccy h. Sas z Lipia w Samborskiem; s. 362—64: Liskowaccy h. Sas z Liskowatego w z. przemyskiej, nadto osiedli w Libuchowej; s. 391—2: Lityńscy h. Grzymała, przyd. Piskorowicz, niewątpliwie jednak pochodzący z rodu Sasów, osiadli w Bilinie Wielkiej i Kulczycach;
s. 392—96: Lityńscy h. Sas z I.ityni w z. przemyskiej; nadto
osiadli w Turzem, Topolnicy i Tynowie w Drohobyckiem oraz
w Zalesiu k. Czortkowa;
Tom XV:
s. 44—48: Lubienieccy h. Sas z Lubieńca (dziś Lubieńce) w pow. stryj.; siedzieli nadto w Truskawcu, Radutowicach, Uhercach w pow. stryjskim oraz w Demence i Wołczniowie w pow. ży-daczowskim;
s. 142: Łabinowiczowie h. Sas, w XVIII w. osiadli w parafiach Touste, Kopyczyńce, Chorostków (m. i. we wsi Howiłów Wielki) i Jazłowiec; s. 319—20: Łękawscy h. Pobóg z Łękawy w woj. krakowskim; w XVIII w. widzimy ich na terenie z. halickiej (w parafii Mogielnica), skoligaconych z rodzinami szlachty zagrodowej: Czajkowskimi, Kulczyckimi, Srokowskimi, Winnickimi i in.; s. 235—36: Ławrowscy h. Sas w Samborskiem; s. 340—1: Łoboccy al. Łobodzcy h. Jastrzębiec z Łobodzic
21
w Sieradzkiem. W XVIII i XIX w. osiadli na Ziemi Czerwieńskiej, w parafiach Niżborg, Czabarówka i Husiatyn; s. 357—62: Łodzińscy h. Radwan, wyszli ze Śląska, a nazwisko wzięli od Łodziny w z. sanockiej, którą nabyli w XV w.; s. 358—59: Łodyńscy h. Sas z Łodyni w pow. lwowskim; s. 372—3: Łomniccy h. Suchekomnaty z Łomnej w Samborskiem, osiadli w Sozaniu; s. 375—76: Ł o n i e w s c y – Gawłowiczowie w Samborskiem, z Łu-niowa (dziś Łanowice) w Samborskiem, osiadli w Łosińcu;
Tom XVI:
s. 1—5: Łopuszańscy h. Sas z Łopuszanki w z. przemyskiej;
osiadli głównie w Komarnikach w tejże ziemi; s. 13: Lubaczewscy h. Sas, osiadli przy końcu XVIII w. w parafii Obertyn;
s. 43: Łoziccy, szlachta wołyńska, w XVIII w. osiadła w parafii Jagielnica k. Czortkowa; s. 44—49: Łozińscy h. Lubicz i h. Sas w z. lwowskiej, z Łoziny, osiadli też w Jaśniskach; s, 73—4: Łubkowscy al. Łupkowscy h. Samson z Łubków w z. lubelskiej; w XVIII w. zamieszkali w parafii Strusów w pow. trembowelskim i w parafii Brzeżany; s. 79—83: Łuccy h. Sas z Łuki czyli Łąki w Samborskiem; s. 89—90: Łuczyńscy z Łuczyniec w z. halickiej; w 1 poł. XVIII w. licznie osiadli w Białobożnicy k. Czortkowa; s. 102—3: Łukawieccy h. Sas, prawdop. z Łukawicy w Samborskiem ;
s. 163—64: Łużeccy h. Lubicz (?) z Łużka Górnego w Samborskiem ;
Uzupełnienia:
s. 163—66: Bilińscy h. Sas, osiadli w XVIII i XIX w. w Hordyni i Bilinie Wielkiej w Samborskiem oraz w Czabarówce, Białobożnicy, Wygnance, Tłusteńkiem, Szmańkowcach, Milowcach, Na-górzance i Salówce w Czortkowskiem; s. 179—81: Błażowscy h. Sas z Błażowa, osiadli m. i. w Uniku; s. 223: Boguccy h. Krzywda, osiadli w XVIII i XIX w. w Czortkowskiem : w Białej, Białobożnicy i Szmańkowcach; s. 236—7: Bojarscy h. Sas w XVIII i XIX w. zamieszkali w Ja-gielnicy, Sosolówce i Czortkowie.
Borkowski-Dunin Sewer Jerzy: Spis nazwisk szlachty polskiej. Lwów 1887.
Spis ten obejmuje również nazwiska wielu rodzin zaściankowej szlachty, aamieszkałej na Ziemi Czerwieńskiej, z podaniem gniazd rodowych, przydomków i najwcześniejszych dat źródłowych: s. 11: Baczyńscy h. Sas, z Baczyny, przyd. Ihnatowicz, Kotło-wicz, Leszkowicz, Miszkuda, Pukszyn (1651); s. 11: Bahrynowscy h. Leliwa, z Bahrynowiec w Żytomierskiem:
22
s. 18: Bereźniccy h. Sas z licznymi przydom. (1651); s. 18: Berezowscy h. Sas, przyd. m. i. Negrycz; s. 23: Bilińscy h. Sas z licznymi przyd.; s. 28: Bojarscy h. Sas;
s. 37:Broszniowscy h. Sulima, przed. Popiel w z. lwowskiej i Brzoszniowscy v. Brośniowscy h. Sas przyd. Smahuk (1651); s. 38: Brześciańscy h. Sas w z. przemyskiej; s. 61: Czajkowscy h. Sas, przyd. Szawko w Przemyskiem; s. 63: Czaykowscy h. Dębno z licznymi przyd., z Czajkowic; s. 66: Czołowscy h. Sas, przyd. Łastowicz w z. lwowskiej; s. 75: Dobrzańscy h. Sas i h. Leliwa ze wsi Dobra w z. sanockiej, z licznymi przydom.; s. 80:Drohomireccy h. Sas, z licznymi przydom.; s. 121: Hołyńscy h. Sas w z. lwowskiej, z licznymi przyd. (1651); s. 122: Horodyscy al. Horodyjscy h. Korczak, z Horodyszcza w z. chełmskiej, z licznymi przydom.; s. 122: Hoszowscy h. Sas, z Hoszowa w z. lwowskiej, z licznymi przyd.;
s. 135: Ilniccy h. Sas z Unika w z. przemyskiej, z licznymi przyd.; s. 130: Jaśniscy z Jaśnisk w z. lwowskiej, z przyd. Berynda, Maksymiak, Wołosowicz (1651); s. 132: Jaworscy h. Sas z Jaworza (popr. z Jawory) w z. przem., z licznymi przyd.; s. 165: Komarniccy h. Sas z Komarnik w Samborskiem, z przyd.;
s. 171: Korczyńscy h. Sas, z przyd. Bybik, Jackowicz, Sien-
kiewicz;
s. 186: Krechowieccy h. Sas z Krechowiec z licznymi przyd. (1697);
s. 188: Kropiwniccy h. Sas z Kropiwnika w z. przem., z licznymi przydom. (1697); s. 190: Kruszelniccy h. Sas z Kruszelnicy pod Stryjem, z licznymi przydomkami; s. 196: Kulczyccy h. Sas z KuLczyc, z licznymi przyd.;
s. 214: Liskówaccy h. Sas, przyd. Michałowie, w z. przem.
(1697);
s. 225: Łodyńscy h. Sas z Łodyny .v. Łodynic (1697); s. 228: Łozińscy h. Lubicz, z Łoziny w z. lwowskiej, z liczn. przyd.;
s. 228: Łuccy h. Sas z Łuki (dziś Łąka) w Samborskiem, z licznymi przydom.;
s. 236: Manasterscy h. Sas, z przyd. Wałagin, Rudryjewicz, Jędrzejkowicz, Piotrowicz, Watiuszczak (1733); s. 240: Matkowscy h. Sas z Matkowa, z licznymi przyd. (1697); s. 271: Nanowscy h. Sas, przyd. Alexandrowicz, z Ternowy (1697); s. 286: Odrzechowscy h. Sas, przyd. Hołobut, w z. przemyskiej (1670);
s. 304: Pasławscy h. Sas z Pasławia (dziś Pacław) w z. przem., przyd. Żydowię, Żydykowicz, Popkowicz; s. 323: Pohorodeccy h. Sas, z licznymi przydom.;
23
s. 326: Pohoreccy h. Sas z Pohorzec; s. 329: Popielowie h. Sas z licznymi przydom.; s. 389: Sieleccy h. Sas, przyd. Dzurdzy, Dziurdz, Korczak i Skre-beczowicz (1697); s. 413: Sozańscy h. Sas i h. Korczak, z licznymi przydom.; s. 415: Srokowscy h. Jastrzębiec ze Srok w z. lwowskiej, z przyd.
Hodyl, Hodelewicz; s. 419: Stebniccy h. Przestrzał; s. 425: Strutyńscy h. Sas, z licznymi przydom.; s. 428: Stupniccy h. Sas, ze Stupnicy, z licznymi przydom.;
s. 430: Sulatyccy h. Sas z Sulatycz na Rusi, z przyd. Juchno,
Raczesz;
s. 458: Tatomirowie h. Sas z Korczyna (k. Stryja); s. 460: Terleccy h. Przestrzał i h. Sas, z Terła, z licznymi przyd.;
s. 471: Turzańscy h. Sas z Turzego, Topolnicy i Buczyc (? —
może z Burczyc w pow. Samborskim); s. 471: Tustanowscy h. Sas, z przyd. Gwoździak, Kotkowicz, Kotonos, Kotonosowicz (1697, 1764); s. 476: Uniatyccy h. Sas z Uniatycz w Przemyskiem, przyd.
Dmytrowicz (1723); s. 477: U ruscy h. Sas, z Uruża (Uroża) w Samborskiem, z liczn. przyd. (1697);
s. 498: Winniccy h. Sas, z Winnicy w z. lwowskiej (błędnie, ma być z Winnik w Samborskiem), z licznymi przyd.; s. 499: Wisłoccy h. Sas, z Kulczyc na Rusi (1697); s. 502: Witwiccy h. Sas z Witwicy na Rusi, z licznymi przed.; s. 507: Wólczańscy z Wołcza i Baczyny w Przemyskiem; s. 508: Wołkowi.ccy h. Sas, z przyd. Zelisko, Zeliszkiewicz; s. 509: Wołosiańscy h. Sas, przyd. Hołonowicz, w Przemyskiem; s. 518: Wysoczańscy h. Sas, z Wysokiego (błędnie, ma być z Wysocka w pow. turczańskim), na Rusi, z licznymi przyd.; s. 519: Wyszotrawkowie z Żytomierskiego (XVII w.) i z Prud (?) w Przemyskiem;
s. 529: Zapłatyńscy h. Sas, na Zapłatynie (dziś. część m. Stryja), z Lubieniec, na Rusi (1632, 1697); s. 539: Żerebeccy h. Sas, z przyd. Zakaźny, Łubko; s. 547: Żurakowscy h. Sas z Żuraków na Rusi, z licznymi przyd. (1697);
Borkowski Dunin Jerzy; Rocznik szlachty polskiej. Tom II. Lwów 1883 (właśc. rozszerzone i uzupełnione wydanie I-go wyd. z r. 1881).
Cz. IV obejmuje rody szlacheckie w porządku alfabetycznym, wśród nich nast. rodziny drobnej szlachty, osiadłej na Ziemi Czerwieńskiej, z wymienieniem wybitnych i zasłużonych postaci (dzielnych rycerzy, dostojników świeckich, duchownych itp.), poszczególnych rodów: s. 442: Bojarscy w pow. trembowelskim; s. 456: Dunajewscy h. Sas;
24
s. 457: Dwerniccy h. Sas, z Tarnawy w z. sanockiej; nazwisko
swe wzięli od dóbr Dwernik w Sanockiem (od r. 1533); s. 486—8: Holyńscy h. Sas; s. 488: Horodyscy h. Korczak z Horodyszcza; s. 491—2: Hoszowscy h. Sas z Hoszowa w z. lwowskiej; s. 518—19: Komarniccy h. Sas z Komarnik w Samborskiem; s. 537—8: Krechowieccy h. Sas z Krechowiec; s. 538: Kruszelniccy h. Sas z Kruszelnicy n/Stryjem; s. 549: Liskowaccy h. Sas; s. 553—4: Łodyńscy h. Sas z Łodynic; s. 615—17: Popiele h. Sulima z Popielów k. Drohobycza; s. 674—5: Sozańscy h. Korczak z Sozania w Samborskiem; s. 732—4: Wisłoccy h. Sas;
Bujak Franciszek: Historia osadnictwa ziem polskich w krótkim zarysie. Warszawa 1920.
W rozdz. III na str. 12, charakteryzując politykę koloniza-cyjną książąt ruskich i polskich (mazowieckich) na Ziemi czerwieńskiej w XIII—XIV w., autor podkreśla, że w przeciwieństwie do kolonizacji ruskiej, włościańskiej, osadnictwo polskie było osadnictwem drobnej szlachty z Mazowsza, która również w ziemi bełzkiej, pozostającej w 1. 1388—1462 w rękach książąt mazowieckich, stanowiła ważny element osadniczy (str. 15).
C h o ł od ecki – Białynia Józef: Lista osób szlacheckiego pochodzenia zasądzonych w Galicyi za udział w tajnych stowarzyszeniach i pracach rewolucyjnych w latach 1833—48. Lwów 1905.
Wśród tych osób spotykamy również nazwiska szlachty zaściankowej, jak: Brześciański, Dwernicki, Hordyński,
Hubicki, Kropiwnicki, Leszczyński, Orłowski, Rudnicki, Terlecki (4-ech), Wysocki, Wysokiński.
Chołodecki Białynia Józef: Pamiętnik powstania styczniowego w 50-tą rocznicę wypadków. Lwów 1913.
Na liście uczestników powstania 1863 r. (str. 155—421) znaleźć można między innymi wiele nazwisk o brzmieniu, wskazującym na pochodzenie ich właścicieli z warstwy szlachty zagrodowej, jak np. Bilińscy h. Sas, Czołowscy h. Sas, Holyńscy, Horodyscy, Ilniccy, Jaworscy, Komarniccy, Kruszelniccy, Kulczyccy, Lewiccy, Obertyńscy h. Sas, Tatomirowie, Winniccy i inni.
C z a r n ec k i – Łodzią K.: Herbarz polski. Tom 1—II. Gniezno 1875—1882.
Z rodzin szlachty zaściankowej, osiadłej w Ziemi Czerwieńskiej, uwzględnione zostały następujące:
Tom I:
25
s. 233: Baczyńscy h. Sas, z Baczyny;
s. 238: Baranieccy h. Sas, posiadający swe działy w Baczynie w z. przem.;
s. 245-6: Bednarowscy h. Prus I, z Bednarowa w z. halickiej; s. 250: Bereźniccy h. Sas, w z. przemyskiej, przyd. Myszka i Myszkowie;
s. 250: Berezowscy h. Sas, z licznymi przydomkami;
s. 268: Bilińscy h. Sas, z Biliny Wielkiej, z licznymi przydom.;
s. 270—1: Błażowscy h. Sas, z Błażowa;
s. 286: Bojarscy h. Sas, z kłórych jedni przydom. Czarnota; s. 298-9: Borysławscy z Borysławia; s. 306: Bratkowscy h. Sas, z Bereźnicy;
s. 317: Broszniowscy z Broszniowa, przyd. Czyczko, Popiel, Sma-huk;
s. 320: Brześciańscy: h. Sas, wywodzą się z Rybotycz, nazwisko wzięli od wsi Brześciany, której kiedyś byli dziedzicami; s. 372—3: Choynaccy h. Trzaska, rodzina licznie rozrodzona, m.
i. osiadła w woj. ruskim; s. 400: Czajkowscy h. Sas, różnych przyd.;
s. 417-18: Czaykowscy h. Dębno, wywodzą się z Poznańskiego, skąd przenieśli się m. i. na Ruś Czerwoną, gdzie w Samborskiem posiadali Czajkowice; s. 427: Czołhańscy h. Sas;
s. 458: Dobrzańscy h. Sas, z Dobrej w z. sanockiej, z różn. przydom.;
s. 473: Drohomireccy h. Sas, z różnymi przydom.; s. 477: Dubrawscy h. Sas, w z. przemyskiej; s. 486: Dwerniccy z Ternawy, Polany i Dwernika; s. 576: Grabowieccy h. Grzymała i h. ,Sas; s. 615: Hołyńscy li. Sas, z rozmaitymi przydom.; s. 616: Hordyńscy h. Sas, z Hordyni, z różn. przydom.; s. 620: Hoszowscy h. Sas, z różn. przydom.; s. 629: Ilniccy h. Sas, z różn. przydom.;
s. 664: Jaworscy h. Sas, z Jawory w z. przem., szlachectwem obdarzeni przez króla Wład. Jagiełłę; z różn. przydom.; s. 733: Knihiniccy al. Kniehyniccy lub Kniehińscy h. Sas, z Kni-hinina w z. halickiej; s. 736: Koblańscy h. Sas, z różn. przydom.; s. 746: Komarniccy h. Sas, z Komarnik w z. przem., z różn. przydom.;
s. 764: Korczyńscy h. Sas, różn. przydomków; s. 819-21: Krechowieccy h. Sas, z Krechowic w z. halickiej, ród starożytny na Rusi Czerwonej; prócz gniazda swego Krechowic posiadali Knihinin, Broszniów, Baryczów (może Swary-czów), Tużyłów, Hołyń i Strutyn. Używają różn. przydom.; s. 825-6: Kropiwniccy h. Sas, z najrozmait. przydom.;
26
s. 829-30: Kruszelniccy h. Sas, z Kruszelnicy i Skolego k. Stryja, różn. przydotn.; s. 831-2: Kryniccy h. Korab z Krynicy, różn. przydotn.; s. 845: Kulczyccy h. Sas, z licznymi przydotn.;
Tom II:
s. 48: Liskowaccy h. Sas; przyd. Michalowię; s. 50: Lityńscy h. Sas, w Bełzkiem i na Podkarpaciu, z gniazda Lityni w ziemi przemyskiej; s. 79: Łodyńscy h. Sas;
s. 85: Łopuszańscy h. Sas, z (Komarnik, przydom. Homicz i Gie-mujnowicz;
s. 89-90: Łozińscy h. Lubicz, z Łoziny w z. lwowskiej, różn. przydom.;
s. 94: Łuccy h. Sas, różn. przydom.;
s. 94: Łukawieęcy h. Sas, przydom. Szczygieł, z Łukawic (Łuka-wicy) w Stryjskiem; s. 114: Manasterscy h. Sas, różn. przydom.; s. 122-23: Matkowscy h. Sas, różn. przydom.; s. 194: Nanowscy h. Sas, z Tarnowy czyli Ternowy; s. 223-4: Obertyńscy h. Sas, z Obertyna w z. halickiej; s. 253: Ortyńscy;
Czołowski Aleksander: Z przeszłości Jezupola i okolicy. (Przewodnik nauk. i liter., XVII, 1889, s. 821—835, 923—932, 1046—1060 i 1184-1245) i os. odb. Lwów 1890.
Na str. 828 wymienione są nast. gniazda rodowe okolicznej szlachty drobnej: Kniahinin, Zagwóźdź, Bludniki, Komarów, Kre-
chowce, Temerowce, skąd wyszli licznie rozrodzeni Knihyniccy, Zagwojscy, Błudniccy, Komorowscy, Krechowieccy, T emerowscy.
Na str. 1209 w przyp. 2 jest mowa o licznie dziś rozrodzonej i schłopiałej rodzinie Moszumańskich w Jezupolu, która kiedyś była szlachtą na służbie wojskowej u Potockich.
Czołowski Aleksander: Z dziejów Chmielniczyzny na Podkarpaciu. (Odb. z Księgi Pam. ku czci prof. Wł. Abrahama). Lwów 1931.
Na str. 6—8 autor opisuje rabunki i napady band chłopskich, dokonywane w okresie buntu Chmielnickiego na dworki drobnej szlachty w ziemi halickiej. Szczególnie ucierpiała od tych napadów szlachta osiadła w okolicy Kałusza, a to: Swaryczowscy w To-polsku, Swaryczowscy w Swaryczowie, Sulatyccy w Swaryczowie, Hołyńscy w Hołyniu i Siwce. Ofiarą padła również szlachta cząstkowa w Babinie: Ostrowscy, Swirscy, Żurakowscy,
Żołędziowi e, Kaweccy, Dolińscy, Różniatowscy i Uhorniccy.
27
\
Dąbkowski Przemysław: Zwierciadło szlacheckie. („Wschód”, t. 1). Lwów 1928.
Są to szkice z dziejów szlachty halickiej, przeważnie drobnej, w XV w., z dołączonymi na końcu w Dodatku tablicami genealogicznymi.
Omówione zostały nast. rodziny szlachty zaściankowej: s. 71—77: Orabowieccy w Grabowcach (dziś Grabowiec w pow. nadwórn.);
s. 86—90: Lackie dziś Ladzkie, zaścianek szlachecki, zamieszkany przez Lackich;
s. 91—93: Zaścianek drohomirecki tj. wieś Drohomirczany, w którym siedziała szlachta zagrodowa Drohomireccy; s. 108—110: Medyńscy w Medyni;
s. 111—112: Opryszowscy i Berezowscy w Berezowie k. De-Iatyna;
s. 113—116: Zaścianek szlachecki w Podmichalu k. Kałusza, zamieszkany przez Podmichałowskich; s. 155—63: Kromidowscy we wsi Kromidowie n/Dniestrem, dziś Krymidowem zwanej, przybyli na Ruś Czerwoną z Mazowsza; s. 103—105: Obelniccy w Obelnicy k. Rohatyna, ród drobnej szlachty, wygasły jeszcze w XV w.; s. 65—70: Kunaszowscy i Obertyńscy w Obertynie, miejscowości sławnej ze zwycięstwa hetm. Tarnowskiego nad Wołochami w 1531 r.
Nadto na str. 137 jest wzmianka o służce, szlachetnym Mikołaju Rempalskim (r. 1479), w służbie u Herburtowskich w Her-burtowie.
Dąbkowski Przemysław: Fryderyk Jacimirski,
miecznik sanocki. Przemyśl 1923.
To samo w pracy tegoż autora pt. „Ziemia sanocka w XV stul.”. Cz. I. Lwów 1931, s. 97—187.
Str. 27: „Oprócz poddanych i służby domowej posiadał Fryderyk
jeszcze na swym terytorium tzw. służków (serviles). Byli to ludzie osobiście wolni, dalsi a ubodzy krewni jego lub szlachta obca, którym oddawał w użytkowanie pewne mniejsze grunty, z obowiązkiem odbywania za to pewnych posług, przeważnie wojskowych. Niewątpliwie jego drużyny, z któremi dokonywał licznych najazdów, składały się przeważnie z tych ludzi. Takimi służkami byli np. jego bratanek Jerzy i szlachcic Mikołaj Chojnicki (1464)“.
Str. 28—29: mowa o innym służce Jacimirskiego, Mikołaju Michołcie.
Dąbkowski Przemysław: Szlachta zaściankowa w Korczynie i Kruszelnicy nad Stryjem. („Wschód”, t. XIII). Lwów 1936.
Zajmuje się szlachtą zaściankową w dwóch wymienionych wsiach, kreśląc dokładnie dzieje tych 2 zaścianków. W dodatkach na str. 58—
28
60 podaje rodowody, zaś na str. 91—115 spisy szlachty zaściankowe] z lat 1821, 1858, 1860 i 1870. Korczyn, zw. Szlacheckim, zamieszkują nast. rodziny szlacheckie: Korczyńscy, Podhorodeccy, którzy tu przybyli z sąsiednich Podhorodec, Turzańscy h. Grzymała, Winniccy z Winnik w Samborskiem i Jaworscy, wszyscy z licznymi przydomkami (zob. str. 15 i wykazy szlachty, str. 101— 106 i 114—115),
W Kruszelnicy oprócz Kruszelnickich mieszkają jeszcze Jaworscy, Podhorodeccy, Nanowscy z Tarnawy, Łozińscy, Hołyńscy, Winniccy, Karniccy i Nahujowscy (zob. str. 46—47, oraz wykazy szlachty str. 91—98 i 106—113).
Nadto na str. 4 autor wspomina o szlachcie zaściankowej w pobliskich wsiach, o Zubrzyckich w Zubrzycy i Podhorodeckich w Podhorodcach oraz na str. 18 o szlachcie zaściankowej z Witwicy, W i t w i c k i c h.
Dąbkowski Przemysław: Wędrówki rodzin szlacheckich. Karta z dziejów szlachty halickiej. (Księga Pamiątkowa ku czci O. Balzera. Tom I. Lwów 1925, s. 183—225) i odb.
Wymienia m. i. cały szereg drobnej szlachty rdzennie polskiej, o nieustalonych przeważnie jeszcze nazwiskach rodowych, która przybyła na ziemię halicką z zachodnich dzielnic Polski. W ciągu jednak wieków szlachta ta wygasła (str. 4—23).
Do szlachty halickiej pochodzenia wołoskiego zalicza autor: Dro-homireckich w Drohomirczanach, Lackich w L ackiem, P r z e-roślskich w Przeroślu, Tarnawieckich w Tarnawicy, Gra-bowieckich w Grabowcach, Wąwelnickich i Szumią ń-s k i c h, którzy wszyscy, za wyjątkiem Szumlańskich, stanowili od dawna drobną szlachtę zaściankową, osiadłą na południe od Dniestru w okolicach podgórskich (str. 35—38).
Dąbkowski Przemysław: Z przeszłości Rudy i Ko-chawiny. (Księga Pam. Gimn. im. Długosza, Lwów 1928, s. 185—192).
Str. 191: jest wzmianka o Hoszowskich, szlachcie zaściankowej z Hoszowa, Geryni, Roztoczek i Stańkowiec, którzy prowadzili spory z klasztorem Karmelitów w Kochawinie.
Dąbkowski Przemysław: Stosunki gospodarcze ziemi halickiej w XV w. (Pamiętnik historyczno-prawny, t. III, z. 4). Lwów 1927.
W rozdz. „Rodzinny niedział“ (str. 30—33) podaje autor przykłady wspólnoty rodzinnej wśród szlachty, głównie zaściankowej, podając nazwisko wzgl. imię i miejsce osiedlenia. Wymienieni są: Chocimierscy; szlachta z Tyśmieniczan, Buremla, Uher-nik, Teniatnisk, Podwerbiec (Podwerbeccy), ze S k o m o-
29
roch, Lipowiec; Żakowscy z Bełszyc; szlachta z Berezowa; Su latyccy; szlachta z Medyni, Zawałowa, Tołstobab, Markowa, Hnilcza, Szeparowiec (S Zaporowscy), Rożnowa, Byszowa, Nowicy i Żywaczowa.
Ponadto w innych rozdziałach spotykamy się z nazwiskami innej szlachty zaściankowej, jak Swistelniccy ze Swistelnik, Ora-b o w i e c c y.
Falkiewicz Karol: Monografia powiatu gródeckiego. Gródek 1896.
Podaje nieco wiadomości o szlachcie chodaczkowej, zamieszkałej po dzień dzisiejszy na terenie pow. gródeckiego:
s. 91—92: Jaśniska, zamieszkane przez Jaś niskich, Żerebec-kich, Łozińskich i Jezierskich; s. 114: Łozina, w większości zamieszkana przez Łozińskich, przechowujących pieczołowicie po dziś dzień w blaszanych puszkach swe legitymacje szlacheckie; s. 124: Rokitno, gdzie osiadło kilka rodzin szlachty chodaczkowej, tych samych co w Łozinie, oraz rodzina szlachecka Malina h. Poraj, której przodkowie mieli przybyć tam jeszcze za Bolesława Chrobrego z Czech.
Gilewicz Aleksy: Stanowisko i działalność gospodarcza Władysława Opolczyka na Rusi w latach 1372—1378. (Prace Histor. Akad. Koła Historyków U. J.K., Lwów 1929, s. 71—105) i os. odb. Lwów 1929.
W rozdz. IV, s. 23—34, omawia autor działalność koloniza-cyjną Opokzyka na Rusi Czerwonej, wyliczając nadania jego na rzecz zasłużonych rycerzy, rekrutujących się głównie ze zubożałej szlachty. To drobne rycerstwo kresowe dało później początek tzw. szlachcie zagrodowej.
Gorzycki K. J.: Połączenie Rusi Czerwonej z Polską przez Kazimierza W. Lwów 1889.
W cz. I. pt. „Wewnętrzne połączenie Rusi Czerwonej z Polską“ w rozdz. 1. „Stany“, s. 83—4, jest mowa o kolonizacji Rusi przez Kazimierza W. żywiołem polskim, szlacheckim, przy czym autor powtarza za Niesieckim pogląd o niemieckim pochodzeniu, osiadłego wówczas na Rusi rodu Sasów, z którego wywodzi się większość podkarpackich rodzin szlachty zaściankowej.
Gorżkowski Marian: Przegląd kwestyj spornych o Rusi. Wyd. 3-cie. Kraków 1877.
Przy końcu pracy, na s. 127—125, autor poświęca uwagę polskiej szlachcie zagrodowej czyli tzw. jednodworcom, zamieszkałej w liczbie 2—3 milionów na obszarze Ukrainy, Podola i Wołynia w zaborze rosyjskim, a którą rząd rosyjski, ponieważ była głównym elementem
30
polskości na tych ziemiach, w poł. XIX w. pozbawił szlachectwa i zrównał z chłopem ruskim.
G r y n b e r g o w a – Strzetelska Zofia: Staromiejskie. Ziemia i ludność. Lwów 1899.
Monografia dawnego pow. starosamborskiego, zawierająca wiele również wiadomości do dziejów, życia, zwyczajów i obyczajów licznie osiadłej tutaj szlachty zaściankowej. Dzieje osadnictwa tej szlachty w czasach przedrozbiorowych omawiają rozdz. V i VI. Jest tam mowa o nast. osadach i 'Todzinach szlachty zaściankowej: Topolnica, Turze, Baczyna, Rossochy, Libuchowa, Terło, Bilicz, Łopuszanka Chomina, Hołowecko oraz rodzinach: Koteccy, Jaworscy, Matkowscy, Dubrawscy, Pasławscy, Terleccy, Wolańscy, Krzeczkowscy, Nanowscy, Topolniccy, Tu-rzańscy, Ustrzyccy, Uruscy, Stebniccy, Kaszyńscy, Rogozińscy, Baczyńscy, Łopuszańscy, Sawiccy, Rakowscy, Zagilscy, Zarembowie, Kopystyńscy, Li-skowaccy, Komarniccy, Towarniccy, Hołoweccy, Dwerniccy, O położeniu szlachty chodaczkowej w czasach po-rozbiorowych traktuje rozdz. VII; szczególnie ciekawą charakterystykę owej szlachty znajdujemy na s. 344—48, zaś na s. 330—2 parę szczegółów, świadczących o jej polskości, przy czym znajduje się kilka wzmianek o niewymienionych dotąd rodzinach szlachty zaściankowej, jak Broszniowscy, Czajkowscy, Młyńscy, Malczewscy. Po innych, jak Żdżarscy, Ortyńscy, Kościńscy, Dudzińscy, dziś tylko ślady w nazwach części wsi pozostały (rozdz. XIII, s. 543). Pewne szczegóły o dzisiejszym życiu owej szlachty (tj. z końc. XIX w.) zawiera również rozdz. XIII, s. 559—562, jak o inteligentach spośród szlachty zaściankowej, o polskim charakterze szlachty Ortyńskich w Ortynicach. Ponadto i inne rozdziały (np. XIV) zawierają też pewne drobne dane, dotyczące omawianej szlachty.
Hejnosz Wojciech: Ius Ruthenicale. Przeżytki dawnego ustroju społecznego na Rusi halickiej w XV w. (Studja nad hist, prawa polskiego, t. XII, z. 1). Lwów 1928.
Rozdział III poświęcony jest tzw. służkom (servitores), tj. kategorii ludności pośredniej między szlachtą a poddanymi, z której z czasem powstała drobna szlachta Szczególnie obszernie zajmuje się Dobrzanami czyli Dobrzańskimi, osiadłymi we wsi Dobra Szlachecka w ziemi sanockiej, którzy ze służków z biegiem czasu stali się szlachtą zaściankową. Tacy służkowie, prócz Dobrzańskich, na terenie z. sanockiej istnieli w nast. wsiach: Besko, Dąbrówka Ruska, Hłomcza, Kostarowce, Łodzina, Nowosielce, Olchowce, Płowce, Sano-czek, Tyrawa Solna i Ulicz, nie przedostali się jednak do warstwy szlacheckiej. Służków spotyka się w tym czasie również w z. przemyskiej (Malkowice, Batycze, Nehrebka, Siedliska, Torki, Witoszyńce i inne), z których niektórzy, jak np. Witoszyńscy z Witoszyniec zdołali z czasem przedostać się do stanu szlacheckiego i w XVII w. wystę-
31
pują już jako „nobiles”. W podobny sposób zasilili szeregi szlachty zaściankowej niektórzy slużkowie na terenie z. lwowskiej, jak np. J a-ś n i s c y w Jaśniszczu (prawdop. dziś. Jaśniskach) i Łozińscy w Łozinie.
Horoszkiewicz Roman: Szlachta zaściankowa na ziemiach wschodnich. Warszawa 1936.
Rozdz. I zawiera ogólne uwagi o szlachcie zaściankowej i osadnictwie rycersko-szlacheckim w Polsce, które dato początek szlachcie zagrodowej. Rozdz. II omawia szlachtę zaściankową w wojew. wileńskim i nowogródzkim oraz na Wołyniu i Podolu, przy czym wymienione są większe skupienia tej szlachty: Salówka, Chomiakówka w pow. czortkowskim oraz Kobyłowłoki w pow. trembowelskim. Rozdz. III poświęcony jest szlachcie zaściankowej na Podkarpaciu, tj. w woj. lwowskim i stanisławowskim, osadnictwu rycerskiemu za Kazimierza W. i Władysława Jagiełły i dziejom tej szlachty w ciągu wieków. Rozdz. IV omawia szlachtę zaściankową na Polesiu a rozdz. V daje ogólny pogląd na szlachtę zaściankową, zamieszkałą dziś na ziemiach wschodnich Rzplitej. Na końcu broszurki znajdują się spisy zaścianków i nazwiska szlachty zaściankowej. Wykaz szlachty zaściankowej na Podkarpaciu obejmuje następ, nazwiska:
Baczyński Dobrzański Jaworski Liskowacki
Balicki Dobrzyński Kamiński Lityński
Bandrowski Doliński Katyński Lubieniecki
Batowski Drohomirecki Kędzierski Ławrowski
Berdowicz Dwernicki Kierzkowski Łodziński
Berezowski Dubrawski Kobełecki Łodyński
Bereźnicki Dunajewski Koblański Łoziński
Będkowski Dydyński Komarnicki Łucki
Biliński Dziedzic Kopystyński Łukawiecki
Błażowski Dzikowicz Korczyński Manasterski
Bojarski Fabiarowski Kotecki Malinowski
Borkowski Fijałkowski Kłodnicki Masiewicz
Borysławski Gagałowicz- Klityński Matkowski
Bratkowski Łoniewski Knihinicki Medyński
Brześciański Grabowiecki Kozłowski Mszaniecki
Chełchowski Gdowski Krasowski Nanowski
Chojnacki Grabkowski Kraśniański Nahujowski
Chrzanowski Grabski Kraśnicki Nehrebecki
Cisowski Gwozdecki Kropiwnicki Nowosielecki
Czajkowski Hołyński Krynicki Obertyński
Czarnecki Hordyński Kryłoszański Odrzechowski
Czołhański Hoszowski Krzeczkowski Opacki
Czołowski Hubicki Kulczycki Ortyński
Czerkawski Unicki Leszczyński Ossowski
Czubski Jakubowski Lewandowski Ostropolski
Czyczerski Jamiński Lewicki Pasławski
Dąbrowski Jasiński Lipecki Piotrowski
32
Podhorecki Skulski Towarnicki Wólczański
Pohorecki Sobolewski Trzciński Wołkowicki
Polański Sozański Turzański Wołosiański
Popiel Stebnicki Tustanowski Wysławski
Płażyński Stefanowicz Twardowski Wysoczański
Puciatycki Strutyński Uniatycki Wysokiński
Radecki Stupnicki Urbański Wyszotrawski
Rościszewski Sulatycki Urycki Zajączkowski
Rozwadowski Swistelnicki Uruski Zaleski
Rożniatowski Szelestyński Winnicki Zawadzki
Sadowski Tarnawski Wisłocki Zubrzycki
Sikorski Terlecki Wiśniewski Żmijewski
Siwerski Topolnicki Wieluszyński Żurakowski
Jabłonowski Aleksander: Historia Rusi południowej do upadku Rzeczypospolitej polskiej. Kraków 1912.
W ustępie poświęconym kolonizacji Rusi Czerwonej w XIV> i XV w., na str. 90, podkreśla autor żywy udział w tej kolonizacji drobnej szlachty polskiej, której najwięcej napłynęło na Ruś z Ziemowitem mazowieckim. Nie przestała ona zasilać osadnictwo na kresach czer-wonoruskich i za Jagiellonów’ (s. 203). Następnie (s. 320—321) podnosi autor wzrost napływu żywiołu polskiego drobno-szlacheckiego na ziemie ruskie w XVIII w. oraz znaczenie jego w pracy nad podniesieniem kultury na kresach.
Jabłonowski Aleksander: Pisma, tom IV: Wołyń, Podole i Ruś Czerwona. Warszawa 1911.
W rozdz. pt. „Wołyń i Podole pod kon. w. XVI-go“, na str. 225—232, znajduje się ustęp, poświęcony drobniejszej własności ziemskiej na Wołyniu i Podolu, z którego okazuje się, że Wołyń posiadał w tym czasie mniej drobnej szlachty, aniżeli Podole, gdzie pełno gniazd rodowych, ruskich, bojarsko-ziemiańskich, przywiązanych służbą wojskową do okolicznych zamków królewskich. Na Wołyniu taką rozdrobnioną, zubożałą szlachtą byli w tym czasie U 1 a n i c c y w pow.’ łuckim, Jako w’i ccy w pow’. włodzimierskim i Andruscy w pow. krzemienieckim, na Podolu zaś Charzowscy w Charzowcach.
Jabłonowski Aleksander: Podole u schyłku XV w. (Ateneum 1880, t. II, z. 3 i t. III, z. 1—2 oraz to samo Pisma, t. IV, s. 312—392).
Na str. 337 jest mowa o podolskich rodach drobno-szlacheckich pochodzenia polskiego, jak Zamiechowscy, Podfilipscy, Nowodworscy, oraz występujących później, w XVI w. dopiero, wybitnie zaściankowych rodach Radziejowskich, Wołkowińskich i Karyczyńskich, jako „nobiles kmethones non habentes“.
Na str. 365 autor podkreśla rolę kulturalną polskiego żywiołu osadniczego na Podolu, wśród którego nie brak było również ubogiej szlachty, osiadającej na lada chudopacholskiej zagrodzie.
33
Jabłonowski Aleksander: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII: Ziemie ruskie, część 2: Ruś Czerwona. (Źródła dziejowe, tom XVIII, cz. 2). Warszawa 1903.
Na str. 317—353 poświęcony jest osobny ustęp drobnej szlachcie, osiadłej na Rusi Czerwonej, ze szczegółowym wykazem miejscowości i poszczególnych rodów według ziem. Z powodu nadmiernej ilości nazwisk i miejscowości spis ten nie mógł być tutaj podany, został on natomiast uwzględniony w indeksach. Autor rozróżnia kilka kategorii posiadłości drobno-szlacheckich: Gniazda drobno-szlacheckie, tzw. „przysady“ po latyfundiach, oraz kollokacje, osobno zajmuje się działkami owej szlachty (,,sortes“). Do drobnej szlachty zalicza autor również tzw. manów tj. szlachtę, pozostającą w zależności lennej (feodalnej) od znaczniejszej szlachty. Wśród tej drobnej szlachty autor wyróżnia szlachtę gniazdową, trzymającą się swych gniazd (z podaniem ich rozmieszczenia geogr. według ziem), wysiedleńców z gniazd starych, które opuścili, przenosząc się gdzieindziej, przybyszów nowych, omawia szlachtę gniazdową pochodzenia ruskiego i niegniazdową pochodzenia polskiego, która przybyła na Ruś z zachodnich dzielnic Polski (z wyliczeniem poszczególnych rodów i podaniem, skąd one przybyły). Na koniec parę słów poświęca autor nazwiskom i przezwiskom drobnej szlachty czerwonoruskiej.
Ki bort Józef: Szlachcic łapciowy na Wołyniu. (Wisła, t. XI, 1897, s. 270—286).
O życiu, zwyczajach i obyczajach szlachty czynszowej na Wołyniu, której jest tam mnóstwo. W szczególności autor zapoznaje czytelnika z jednym z takich szlachciców łapciowych nazwiskiem Zabłocki we wsi Trojanowie w pow. żytomierskim (dziś sowiecka Ukraina).
Kucharski Władysław: Ludność ziemi sanockiej na schyłku XVIII w. (Na podstawie urzędowego protokołu magistratu sanockiego). (Odb. z Gazety Sanockiej). Sanok 1907.
Na str. 34—36 przytoczony jest ciekawy testament jednego ze szlachty zaściankowej ze wsi Dobra w Sanockiem, Antoniego Dobrzańskiego z r. 1792, przy czym jako świadkowie figurują sami Dobrzańscy z przydom. Demkowicz i Hubal.
Kuczera Aleksander: Samborszczyzna. Ilustrowana monografja miasta Sambora i ekonomji Samborskiej. Tom I. Sambor 1935.
W rozdz. XIII pt. „Parafia gr.-kat.“ na str. 433 wymienione są następ, wsie szlachty zaściankowej: Bilina, szlachecka gromada, Łąka, wieś szlachecka, Sielec, wieś szlachecka, zamieszkana przez Sieleckich z przydomkiem „Dziurdz“ herbu Sas, Kulczyce, wieś szlachecka.
A. Tarnawski, Szlachta zagrodowa w Polsce
3
34
Lauda sejmikowe wiszeńskie 1648—1673. (Akta grodzkie i ziemskie, t. XXI). Lwów 1911.
Nr. 44 (str. 83—87) zawiera regestr szlachty pieszej czyli zaściankowej z pow. lwowskiego i żydaczowskiego, która stawiła się na pospolite ruszenie pod Lwowem w r. 1651. Reprezentowane były następ, zaścianki:
Hoszów: Hoszowscy, Łuccy, Siemiginowscy, Uniccy, Strutyńscy,
Witwiccy, Bratkowscy, Baliccy;
Witwica: Witwiccy, Uniccy, Krasowscy, Krechowieccy, Wołkowińscy, Raczyńscy, Hoszowscy;
Roztoczki: Witwiccy, Podhorodeccy, Strutyńscy;
S t r u t y n: Strutyńscy, Korczyńscy;
Krechowice: Krechowieccy, Strutyńscy, Berezowscy, Wołkowiń-
scy, Brosniowscy, Jastrzębscy;
Broszniów: Strutyńscy, Brosniowscy, Witwiccy, Popielowie; Hołyń: Hołyńscy;
Czajkowice: Czajkowscy, Winniccy, Horodyńscy, Uruscy, Hor-deńscy, Sieleccy, Popielowie, Srokowscy, Pacławscy;
Łozina: Łozińscy, Sieleccy, Jaśmińscy, Łobiccy, Kozyrkowie, Prze-drzymirscy;
Jaśniska: Kozłowscy, Żerniccy, Jaśniscy, Kanafolscy (Kanafojscy), Łozińscy, Żerebeccy;
Przedrzymiechy: Przedrzymiescy, Żorniccy;
Swaryczów: Swaryczewscy, Hoszowscy, Strutyńscy, Brosniowscy, Drohomireccy;
Borszów (dawn. Borsów): Skulscy, Popielowie, Witwiccy, Turzań-scy, Samborowie, Skorodyńscy;
Meryszczów: Turzańscy, Bratkowscy;
P1 e t e n i c e: Winniccy, Medyńscy, Witwiccy;
Dobrzany: Czołowscy, Święciccy, Dobrzańscy, Czerniejowscy.
Linniczenko I. A.: Suspilni werstwy Hałyćkoji Rusi XIV—XV w. Lwów 1899.
To samo w języku rosyjskim pt. „Czerty iz istorii sosłowij w jugo-zapadnoj (halickoj) Rusi XIV—XV w. Moskwa 1894.
W cz. 1. pt. „Polityka polskich koroliw i dola dawnoho ruskoho bojarstwa w Hałyćkij Rusy XIV—XV st.“, na str. 39 autor, omawiając kolonizację Rusi Czerwonej za Kazimierza W. i Władysława Jagiełły, wyraża pogląd, że głównym elementem osadniczym była uboga szlachta polska, drobna lub nieosiadła, która szukała tu poprawy swego bytu. Dalej na str. 68—73 zajmuje się autor warstwą ludności, pośrednią między kmieciem a szlachtą, tj. tzw. służkami, których uważa za potomków drobnego ruskiego bojarstwa. Obowiązkiem tej klasy ludności była głównie służba wojskowa. Część z nich z czasem (niejednokrotnie już z końcem XV w.) przedostała się do stanu szlacheckiego, tworząc warstwę szlachty zaściankowej, jak np. Dobrzańscy we wsi Dobra w ziemi sanockiej, którzy już w XV w. występują jako „nobiles”, część zaś pozostała chłopami. >
35
Liske Xavvery: Cudzoziemcy w Polsce. Lwów 1876.
W opisie podróży po Polsce Ulryka Werdum’a w 1. 1670—1672, na str. 173, jest wzmianka o miasteczku I saków, zamieszkanym przez samą szlachtę, niczym nie różniącą się oa chłopów, czyli przez tzw. szlachtę zagrodową.
Łoziński Walery: Szlachcic chodaczkowy. Powieść. Lwów 1857.
Tłem powieści jest życie domowe, zwyczaje i obyczaje szlachty zaściankowej Podgórza Samborskiego, a w szczególności Baczyńskich z Baczyny.
Łoziński Walery: Szaraczek i karmazyn. Lwów 1859.
Powieść osnuta na tle życia szlachty zaściankowej Podgórza Samborskiego.
Łoziński Władysława Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi za panowania Zygmunta III. Lwów 1903.
Osobny ustęp I-szy rozdz. III. zatytuł. ,,Ziemia lwowska”, str. 185—99, poświęcony jest szlachcie zaściankowej czerwonoruskiej, a w szczególności osiadłej w ziemi lwowskiej, przemyskiej i halickiej. Podaje charakterystykę tej warstwy, omawia jej stanowisko społeczne, ambicje stanowe, życie prywatne i publiczne. Wymieniona jest następująca szlachta: 1) ziemia halicka: Berezowscy, Choci-
mirscy, Drohomireccy, Orabowieccy, Hołyńscy, Knie-hiniccy, Krechowieccy, Sulatyccy, Strutyńscy mający swe działy w Rożniatowie, Cieniawie i Dubie, Tatomirowie, Uherniccy, Wołkowiccy i Żurakowscy w Żurakach i Staninie (raczej w Staruni k. Żuraków); ziemia przemyska: Bilińscy, Baczyńscy, Błażowscy, Bojarscy, Chłopeccy, Dobrzańscy, Horodyńscy, Ilniccy, Jaworscy, Jasienice y, Kulczyccy, Koblańscy, Komarniccy, Kopystyńscy z To-polnicy, Lityńscy, Łuccy, Matkowscy (zwani też inaczej Majtkowscy), Manasterscy, Popielowie, Podho-rodeccy, Rudyłowscy, Rytarowscy, Sieleccy, So-zańscy (albo Zozańscy), Stupniccy, Smereczańscy, Tatomirowie, Turzańscy, Terleccy, Tustanowscy, Unia-tyccy, Uruscy, Ustrzyccy, Wysoczańscy, Winniccy; ziemia lwowska i żydaczowska: Czaykowscy, Hoszowscy,
Konieccy, Łozińscy, Pohoreccy, Podlesieccy, Popielowie, Podwysoccy, Przedrzymirscy, Swirscy, Srokowscy, Siemiginowscy, Winniccy, Witwiccy; ziemia sanocka : Dobrzańscy i Łodzińscy. Nadto w z. lwowskiej
Jasińscy, oraz Zapłatyńscy, Dobrowlańscy z Bratkowic w z. przemyskiej. Ponadto i w innych rozdziałach znaleźć można
36
luźne wiadomości dotyczące szlachty zaściankowej. I tak na str. 146—59 wymienieni są ci, co brali udział w wyprawach zbójeckich, jak Ż e-browski Wojciech w z. przemyskiej, w z. halickiej: Górski Andrzej, Pamiętowski Wojciech, Berezowski, Żurakowscy; str. 180—1 w z. przemyskiej: Pamiętowscy z Rozłucza, Dwerniccy z Boberki, Tyszkowscy, Wysoczańscy z Komarnik, Romerowie z Wysokiego, Rozłuccy z Rozłucza. Na str. 527—28 wzmianka o współudziale nast. szlachty zaściankowej osiadłej w Sam-borszczyźnie w napadach band siedmiogrodzkich na Samborszczyznę: Komarniccy, oraz Czerniccy i Wysoczańscy osiedli w Husnej, Krywce, Żupaniu, Rykowej, Jabłonce i Wysocku Wyżnem. Str. 615—16 o Su-latyckich, szlachcie zaściankowej z Bednarowa w z. halickiej. Na str. 626—31 omówiony jest udział szlachty zaściankowej halickiej w buncie chłopskim w r. 1648. Na czele band chłopskich stali: Hołyńscy, Uherniccy, Żurakowscy, Berezowscy, Knihiniccy, Drohomireccy, Jaź-wińscy, Grabowieccy, Tatomirowie z Isaków. Zaznaczyć należy, że do stłumienia buntu przyczyniła się lojalna część wspomnianej szlachty zaściankowej. Na str. 274—5 jest wzmianka o niejakim Izajaszu Su-latyckim z Uhernik, archimandrycie monasteru w Uniowie, pochodzącym ze szlachty zaściankowej, zasłużonym wojaku, który 20 kilka lat spędził na służbie wojennej dla Rzeczypospolitej.
Monografia Krechowieckich herbu Sas. Bytom 1877,
Nieduża ta monografia, oparta głównie na aktach grodzkich i ziemskich halickich i żydaczowskich, kreśli historię mocno dziś rozrodzonej i przeważnie zaściankowej rodziny szlacheckiej Krechowieckich h. Sas. Ponieważ rodzina ta w ciągu kilku wieków skoligaciła się z wszystkimi niemal rodzinami drobno-szlacheckimi, osiadłymi w ziemi halickiej, przeto w monografii tej wiele również danych znaleźć można do całego szeregu innych rodzin szlachty zaściankowej. Z gniazda swego Krechowa i Krechowic oraz posiadłości Knihinina, Pasiecznej i Zagwoździa rozchodzili się Krechowieccy po sąsiednich zaściankach, jak Czołhany Czołhańskich, Ciemierzyn Ciernie-rzyńskich, Strutyn Strutyńskich, Hoszów Hoszowskich, Sulatycze Sulatyckich, Hołyń Hołyńskich, Witwica W i t-w i c k i c h, Balice Balickich i Tatomirów. Nadto występują jako krewni czy powinowaci Krechowieckich Nahojewscy (poprawniej Nahujowscy), Dubrawscy, Żurakowscy, Popielowie, Kruszelniccy, Tarnawscy, dziś wszystko szlachta zaściankowa h. Sas. Dzięki tym koligacjom posiedli Krechowieccy do pocz. XVIII w., prócz swych dóbr rodowych, Witwicę, Roztoczki, Stankowice, Lipie, Hołyń, Wołowiniec, Broszniów, Tużyłów, Strutyn, Swaryczów, Topolsko, Równię, Kotiatycze, Wełdzież, Pacyków, Lolin, Negryn, Maksymówkę, Seneczów i inne. Osobny spis tych wszystkich rodzin, z którymi Krechowieccy byli spokrewnieni lub skoligaceni, znajduje się na początku omawianej monografii.
Rodzina ta wydała wielu dzielnych żołnierzy, towarzyszów pancernych, co to razem z innym rycerstwem kresowym stali na straży
37
poł.-wsch. rubieży Rzplitej. Dowody przywiązania i miłości do ziemi ojczystej i męstwa dawali również Krechowieccy w powstaniach narodu polskiego w r. 1831 i 1863.
Niedźwiecki Mikołaj: Powiat podhajecki pod względem geograficznym, statystycznym i historycznym (z dołączeniem mapy). Stanisławów 1896.
Podaje wiadomości o szlachcie zagrodowej, osiadłej w następ, wsiach:
s. 73: Burkano’w, którego mieszkańcy są szlachtą, osiadłą tu za czasów polskich, otrzymując zagrody włościańskie i korzystając z prerogatyw szlachty zaściankowej. Są wśród nich rodziny szlachty herbowej, jak: Jabłońscy h. Jasieńczyk, Brzozowscy h. Korab i inni;
s. 85: H nile ze, gdzie w osobnej dzielnicy osiadła od dawnych czasów drobna szlachta zagrodowa, posiadająca do dnia dzisiejszego legitymacje szlacheckie i stosunkowo obszerne grunta dziedziczne;
s. 191—192: Zawadówka, gdzie osiadło kilka rodzin szlacheckich, jak: Stupniccy, Wolańscy, Obroccy, Sobotkiewi-cze, Sługoccy i inni, którzy przechowują legitymacje szlacheckie.
Niesiecki Kasper: Herbarz Polski. Wyd. J. N. Bobrowieża. T. II—X z Dodatkiem. Lipsk 1839—45.
Zawiera dane genealogiczne do nast. rodzin szlachty zaściankowej czerwonoruskiej:
Tom II:
s. 52—3: Baliccy h. Ostoja i h. Topór z Balic; s. 56: Bandrowscy h. Sas;
s. 50: Baranieccy h. Sas, posiadający pewne działy w Baczynie w z. przem.; s. 106: Berezańscy h. Przestrzał; s. 106: Bereźniccy h. Sas w z. przemyskiej; s. 106: Berezowscy w z. halickiej;
s. 134—7: Biegano w scy h. Grzymała, którzy z Wielkopolski na Ruś się przenieśli; s. 144: Bielińscy h. Abdank z Wielkopolski; są i na Rusi Czerwonej ;
s. 154—6: Biernaccy h. Poraj z Podlasia, Mazowsza i Wielkopolski, osiedli również na Rusi Czerwonej; s. 159: Bilińscy h. Sas w z. przemyskiej; s. 166: Błażowscy h. Sas w z. przemyskiej i lwowskiej; s. 216: Bojarscy h. Sas w z. halickiej; s. 253—4: Borysławscy h. Sreniawa w z. przemyskiej; s. 287: Bratkowscy h. Sas z Bereźnicy w z. przemyskiej; s. 325—6: Brześciańscy h. Sas w z. przemyskiej;
38
Tom III:
s. 237—9: Czaykowscy h. Dębno z Czajkowic (pow. Rudki); z rodziny tej wyszło wielu wybitnych i zasłużonych rycerzy, którzy w obronie Ojczyzny życie swe kładli; s. 353: Dobrzańscy h. Sas z Dobrej w z. sanockiej; s. 442—3: Dwerniccy z Dwernika w z. sanockiej;
Tom IV:
s. 367: Hołyńscy;
s. 377: Horodyjscy (Horodyscy) h. Korczak z z. chełmskiej, osiadli też w z. przemyskiej; s. 387: Hoszowscy h. Sas w z. przemyskiej; s. 388—90: Hryniewiccy h. Przegonią z Hryniewic na Podlasiu, osiadli również w Ziemi Czerwieńskiej (na Podolu); s. 401: Ilniccy w z. przemyskiej; s. 459: Jasińscy h. Sas;
s. 473: Jaworscy h. Sas z Jawory w z. przemyskiej, szlachectwo otrzymali w r. 1431 od Władysława Jagiełły wraz z dobrami Turka, Jawora i Unik;
Tom V:
s. 117: Kłodniccy h. Sas;
s. 130: Kniehińscy z Kniehinic w z. lwowskiej; s. 166: Komar niccy h. Sas w z. przemyskiej; s. 219: Kopystyńscy h. Leliwa w z. przemyskiej; s. 377: Krechowiccy (Krechowieccy) ; s. 386—7: Kropiwniccy h. Sas w z. przemyskiej; s. 397: Kruszelniccy h. Sas z Kruszelnicy i Skolego; s. 403: Kryniccy h. Korab; szlachectwo otrzymali za męstwo jedni w r. 1613, inni w r. 1673; s. 441: Kumarniccy h. Sas zob. Komarniccy; s. 447—50: Kuniccy h. Bończa z Kunic na Podlasiu, silnie rozrodzona szlachta, która m. i. osiadła też na Rusi Czerwonej;
Tom VI:
s. 16—20: Laskowscy h. Korab z Mazowsza, osiadli na Rusi Czerwonej w z. sanockiej i przemyskiej (Skorodne i Libuchowa); s. 138—9: Lityńscy h. Grzymała i h. Sas, pierwsi na Wołyniu, drudzy w Bełzkiem i z. przemyskiej, gdzie gniazdo ich Litynia; s. 277: Łozińscy h. Lubicz z Łoziny w z. lwowskiej; s. 285: Łuccy h. Sas w woj. ruskiem; s. 338: Manasterscy h. Sas;
s. 405—6: Mietelscy h. Ostoja z woj. sandom., ród silnie rozrodzony, osiadł też na Rusi Czerwonej; s. 463—4: Morochowscy h. Korczak w woj. ruskim; s. 586: Nowosielscy h. Sas w z. lwowskiej;
Tom VII:
s. l:Obertyńscy h. Sas na Rusi Czerwonej;
39
s. 358—9: Polanowscy h. Pobóg, z Polanowiec na Kujawach, osiadli na Rusi Czerwonej; s. 385—6: Popielowie h. Sulima, ze wsi Popiele k. Drohobycza;
Tom VIII:
Str. 284—5: O pochodzeniu herbu Sas, gdzie wymienione są nast. rodziny czerwono-ruskie przeważnie szlachty zagrodowej, pieczętujące, się powyższym herbem:
Baczyńscy, Bandrowscy, Baranieccy, Bereźniccy, Bilińscy, Bla-żowscy, Bratkowscy, Brylińscy, Brześciańscy, Buchowscy, Chodkowscy, Czołhańscy, Długopolscy, Dobrzańscy, Dubrawscy, Dziedoszyccy, Hoszowscy, Jamińscy, Jasińscy, Jaworscy, Kłodniccy, Komarniccy, Kropiw-niccy, Kruszelniccy, Lityńscy, Łuccy, Manasterscy, Mściszewscy, Nowosielscy, Odrzechowscy, Orłowscy, Podwysoccy, Raszkowscy, Rudniccy, Skotniccy, Strutyńscy, Sulatyccy, Swistelniccy, Tarnawscy, Tatomiro-wie, Terleccy, Uniatyccy, Winniccy, Wisłoccy, Witwiccy, Wołkowiccy, Wołosieccy, Zapłatyńscy, Zawiszowie, Żeliborscy, Żurakowscy, 2u-kotyńscy, Obertyńscy, Pohoreccy, Popielowie.
Nadto w tomie tym znaleźć można bliższe dane genealogiczne do nast. rodzin szlachty zaściankowej: s. 390: Skotniccy h. Sas, w woj. ruskim; s. 473: Srokowscy h. Jastrzębiec ze Srok w woj. ruskim; s. 512—13: S t a w s c y h. Korczak, w woj. ruskim; s. 513: Stebniccy h. Przestrzał, w woj. ruskim; s. 540: Strutyńscy h. Sas; s. 561: Sulatyccy h. Sas, w woj. ruskim;
Tom IX:
s. 26: Tarnawscy h. Sas, z z. sanockiej; s. 54: Tatomirowie h. Sas, w woj. ruskim; s. 71: Teleżyńscy h. Gozdawa w z. przemyskiej; s. 74—6: Terleccy h. Sas i h. Przestrzał, na Rusi Czerwonej; s. 154: Turzańscy h. Grzymała, w woj. ruskim; s. 184: Tyszkowscy h. Gozdawa z Podlasia, przenieśli się do Ziemi Czerwieńskiej; s. 200: Uniatyccy h. Sas;
s. 204—7: Ustrzyccy h. Przestrzał, w woj. ruskim; s. 245—6: Wasilkowscy h. Korczak, na Podolu; s. 344: Winniccy h. Sas, w woj. ruskim; s. 345: Wisłoccy h. Sas, w z. przemyskiej; s. 370—1: Witwiccy h. Sas, z Witwicy w woj. ruskim; s. 410—11: Wołkowiccy h. Sas, w woj. ruskim; s. 462: Wysokińscy z Podlasia, przenieśli się też na Ruś Czerwoną;
Tom X, z Dodatkiem:
s. 75: Zapłatyńscy h. Sas, w woj. ruskim; s. 112: Zawiszowie h. Sas, w woj. ruskim;
40
s. 192: Żukotyńscy h. Sas, z Baczyny w Samborskiem; s. 195—6: Burakowscy h. Sas, w woj. ruskim;
Dodatek:
s. 292: Matkowscy h. Sas;
s. 351: Pohoreccy h. Sas, z Pohorzec w woj. ruskim; s. 463—66: U ruscy h. Sas, posiadali Uroż, Łopusznę i Zarzecze, w z. przemyskiej; s. 466—68: Ustrzyccy h. Przestrzał, z Ustrzyk i Unichowa, w z. przemyskiej.
Osuchowski Wacław: Gospodarka solna na Rusi halickiej od XVI do XVI11 wieku. (Pam. hist.-prawny, t. VIII, z. 4). Lwów 1930.
W rozdz. II i III, omawiając stanowisko i udział szlachty czer-wono-ruskiej w gospodarce solnej, przytacza autor skargi drobnej szlachty na administratorów królewskich w żupach solnych oraz spory, jakie toczyła ona w obronie praw do eksploatacji żup solnych w swych dobrach. Do rzędu owej szlachty należeli Nahujewscy właściciele wójtostwa w Nahujowie w pow. Samborskim (s. 21), Burakowscy w Staruni (s. 17, uw. 1), oraz Popielowie i Kopy-styńscy w Kotowie na terenie ekonomii Samborskiej (s. 24—26).
Papee Fryderyk: Skole i Tucholszczyzna. (Przewodnik nauk. i liter., XVIII, 1890, s. 448—456, 543—558, 633—642, 741—747, 820—838, 923—937, 1016—1026, 1140— 1161).
Poznajemy dzieje Skolego, rodowego gniazda szlachty zaściankowej, S kolskich, pochodzenia wołoskiego, założycieli tej osady. W ciągu wieków przewinęły się tam, obok Skolskich, nast. rodziny szlachty zaściankowej : Kryniccy z Krynicy koło Drohobycza, Kruszelniccy, Hoszowscy, Korczyńscy, Hołyńscy, Turzańscy, Matkowscy, Manasterscy, Hrebeniowscy, Korostowscy, Miszczowscy i Polańscy. Nadto występuje sąsiednia drobna szlachta Lubienieccy i Krzeszkowicze. Wójtem m. Skolego w XVII w. był „nobilis” Mikołaj Żurakowski, niewątpliwie przedstawiciel szlachty zaściankowej. Na str. 827 jest mowa o P o-niatowskich, linie kich, Wysoczańskich i Jaworskich, szlachcie z okolicznych górskich wiosek, towarzyszach z chorągwi Sieniawskiego i Zamoyskiego (r. 1664).
Paprocki Bartosz: Herby rycerstwa polskiego. Wyd. J. Turowskiego. Kraków 1858—59.
Str. 695—97 o klejnocie Sas, gdzie wymienione są następ, rodziny, pieczętujące się tym berbem, już wówczas, tj. w XVI w., licznie rozrodzone, a dziś zaliczające się przeważnie do szlachty zaściankowej: Zawiszowie, Krusielniccy dziś Kruszelniccy, Sulatyccy, Woło-sieccy, Dubrawscy, Huherniccy czyli Uherniccy, Swistelniccy, Nowosielscy.
41
Pawłowski Stanisław: Ludność rzymsko-katolicka w polsko-ruskiej części Galicji. (Prace Geograficzne, zeszyt III). Lwów 1919.
Studium to, jakkolwiek nie zajmuje się specjalnie szlachtą zaściankową, może jednak w znacznym stopniu przyczynić się do zrozumienia w ogóle kwestii naszego stanu posiadania na kresach wschodnich.
Piekosiński Franciszek: Herold polski czyli przewodnik heraldyczny Polski. (Herold polski, czasop. naukowe illustr., poświęcone heraldyce i sfragistyce polskiej, wyd. Fr. Piekosiński). Kraków 1898—99.
Wspomina o nobilitacji 2 osób o nazwiskach niewątpliwie szlachty zaściankowej: na str. 63 o nobilitacji Bernackiego Bernarda w r. 1676 i na str. 76 o przywileju nobilit., wydanym przez króla polskiego Zygmunta Augusta w r. 1557 dla Gabriela czyli Hawryły Bielińskiego, Rusina.
Piekosiński Franciszek: Polska wieku XVI pod względem rozsiedlenia się szlachty. (Herold polski, rok 1906, s. 1—275).
W ustępie pt. „Księga podskarbińska Nr. 7“ wymienieni są dwaj przedstawiciele czerwonoruskiej szlachty zaściankowej, na str. 244 Dubrawscy h. Sas, miecznik z. lwowskiej (1570) i Tomasz, pod-sędek z. halickiej, poborca lwowski i halicki (1570), na str. zaś 258 Myszczowski Prokop h. Sas (1569).
Piekosiński Franciszek: O dynastycznem szlachty polskiej pochodzeniu. (Rycerstwo polskie wieków średnich, tom I). Kraków 1896.
Na str. 232—237 znajduje się poczet przywilejów, dotyczących nadania dóbr ziemskich na Rusi Czerwonej przez Kazimierza W. i Władysława Opolczyka w latach 1357—1378 szlachcie, z dokładnie określoną służbą wojskową. Rycerze ci po największej części aali początek późniejszej drobnej szlachcie.
Pieniążek-Odrowąż Jerzy: Rycerstwo polskie w wyprawie wiedeńskiej w r. 1683. Warszawa 1933.
Wśród rycerstwa, biorącego udział w wyprawie wiedeńskiej, nie brak również szlachty zaściankowej z Ziemi Czerwieńskiej, jak Tatomirowie h. Sas, Telatyccy h. Belina, Ustrzyccy h. Przestrzał.
Pobudka. Czasopismo społeczno-gospodarcze Podkarpacia. Przemyśl, wychodzi od r. 1935 do chwili obecnej.
Wykazuje specjalne zainteresowanie szlachtą zagrodową, poświęcając na swych łamach wiele miejsca jej życiu organizacyjnemu i zamieszczając sylwetki poszczególnych rodów szlachty zagrodowej.
Zawiera on spis szlachty osiadłej w Galicji, która w latach 1782 do 1860 wylegitymowała się ze szlachectwa. Między innymi znaleźć można również mnóstwo szlachty zaściankowej, wyróżniającej się przede wszystkim rozlicznymi przydomkami i herbem S a s..
P.(ohorecki) B.(olesław): Pohoreccy w herbarzu Rodzina”. (Miesięcznik Heraldyczny, XIF, 1933, s. 92—95).
Podaje pewne uzupełnienia i sprostowania danych, dotyczących szlachty drobnej, Poho reck ich h. Sas, osiadłych na terenie Rusi Czerwonej w Pohorcach (pow. Rudki) i Kołbajowicach (k. Gródka Jagiell.), oraz posiadających pewne cząstki w Sozaniu i Uniatyczach w Samborskiem.
Polaczkówna Helena: Księga radziecka miasta Drohobycza 1542—1563. (Zabytki dziejowe. Wyd. Tow. Nauk. we Lwowie, T. IV, zesz. 1). Lwów 1936.
Ze wstępu, str. LXV1I—LXVIII, dowiadujemy się o całym szeregu okolicznej, uboższej, drobniejszej szlachty, szukającej zarobku, w Drohobyczu; byli to:
K ł o d n i c c y, osiadli w starostwie stryjskim w Kłodnicy, Dołho-łuce i Woli Dolholuckiej, Rozhurczu, Ulicznie i Lubieniu (prawdop. dziś. Lubieńcach pow. Stryj); Kryniccy z Kryniczek, Kawska i Popiel w Drohobyekiem; Kunatowie z Tustanowic, Słońska, Gajów niżnych w Drohobyekiem, z Nowoszyc w Samborskiem i z Koniuszek w Przemyskiem; Ostrowscy z Kawska i Kryniczek w Dro-hobyckiem; Skotniccy na Samkach średnich i górnych w Halic-kiem i Czarnokońcach w Lwowskiem; Słońscy na Słońsku, Dołhem,, Oparach, Rabczycach w Drohobyekiem i Dołhołuce w Stryjskiem; Stupniccy na Kołowani i Stupnicy w Samborskiem; Świder-scy z Czołowic w Lwowskiem, Uniatyccy z Uniatycz w Drohobyc-kiem, Wacowscy ze Sniatynki i Wacowic w Drohobyekiem, W i n-niccy z Łopuszny, Uherzec, Uroża, Winnik i Zarzecza w Samborskiem, z Kryniczek w Drohobyekiem, Łukawicy w Stryjskiem.
Na str. LXIX mowa o szlachcie drobnej, pochodzenia mieszczańskiego, nazwiskiem Wo j e w ó d k a, posiadającej działy w Dołhem, Oparach i Rabczycach na terenie Ekonomii Samborskiej.
Popiel Paweł: Rodzina Popielów herbu Sulima z przydomkiem Chościak. Rys historyczny. Kraków 1936.
Autor, kreśli historię drobnej i bardzo rozrodzonej rodziny szlacheckiej, Popielów, osiadłej w Małopolsce Wschodniej, na terenie dawnych ziem przemyskiej, halickiej i sanockiej, używającej różnych przydomków, m. i. Chościak, którą to linią zajmuje się w szczególności. Gniazdem Popielów była wieś Popiele w Drohobyekiem, gdzie ponadto posiadali Kotów. W monografii tej można znaleźć również pewne wiadomości do innych, sąsiednich rodzin szlachty zagrodowej, jak Turzańscy, Uniccy, Jaworscy, spokrewnionych z Po-

43
pielami. Autor przyjmuje pogląd, że zarówno Popiele h. Sas, jako toż Popiele h. Sulima są pochodzenia wołoskiego.

Prochaska Antoni: Najdawniejsze zapiski sądów sanockich 1463—1552. Wstęp. (Akta grodzkie i ziemskie, tom XVI). Lwów 1894.
We wstępie, na str. XIII, wydawca omawia m. i. drobną szlachtę, zamieszkałą na terenie ziemi sanockiej, a w szczególności rodzinę D o-brzańskich, osiadłą we wsi Dobra. Ponadto wspomina o jednym ze służków (servus albo nobilis servitor) ze wsi Tyrawa Solna, zaliczających się również do drobnej szlachty, a obowiązanych do służby wojennej (servitium militare).
Prochaska Antoni: Najdawniejsze zapiski sądów grodzkich przemyskich i lwowskich, 1469—1506. Wstęp. (Akta grodzkie i ziemskie, tom XVII). Lwów 1901.
We wstępie na str. XI—XII jest mowa o drobnej szlachcie, z podkreśleniem, iż na niej spoczywał cały ciężar obrony kraju. Jest ona b. liczna i mocno rozrodzona. Taką drobną szlachtę wymienia autor w Uhelnikach (dziś Uherce), gdzie siedzą Rybotyccy, oraz w Małych Orzowicach (bez podania nazwy rodu). Ponadto wspomina autor o istnieniu na terenie ziemi przemyskiej w owym czasie rozmaitych służków, stanowiących stan pośredni między szlachtą a kmieciami, i zależnych od szlachty zamożnej. Źródła wymieniają ich m. i. w Morawsku, Kidałowicach i Więckowicach.
Prochaska Antoni: Najdawniejsze zapiski sądu ziemskiego przemyskiego z lat 1469—1506. Wstęp. (Akta grodzkie i ziemskie, t. XVIII). Lwów 1903.
Same materiały źródłowe poprzedzone są przedmową A. Pro-chaski, w której na str. XVI—XXIII omówiona jest drobna własność szlachecka w ziemi przemyskiej, z wyliczeniem poszczególnych rodzin drobno-szlacheckich, przeważnie h. Sas, ich gniazd i osad przez nie zamieszkanych, które otrzymały za zasługi rycerskie z rąk Króla polskiego i od których wzięły swe nazwiska rodowe. Są to:
Baranieccy z Barańczyc, Baliccy z Balic, Bilińscy z Bi-liny, siedzący też w Kornalowicach, Błażowscy z Błażowa, Bory-sławscy na Borysławiu i Ulicznie, Bratkowscy w Bratkowi-cach, Nanowie, Brzeźnicy, Dubrowlanach i Rozhorcach, Chłopic-cy z Chłopic, Dobrzańscy z Dobrzan pod Stryjem, siedzący nadto w Hawryłowie, Miestyczach i Zarzeczu, I lniccy al. Oelniccy w Uniku, Hordyńscy z Hordyni pod Samborem, Hoszowscy w Hoszowie, Siemiginowie, Tuchli i Skolem, Uniatyccy al. Huniatyccy z Hu-niatycz, Jankowscy w Jankowicach i Cząstkowicach, Jasie-niccy w Jasienicy Solnej pod Drohobyczem, Jaworscy w Jaworze, Turce, Barańczycach i Jasienicy, Kłodniccy w Kłodnicy, Doł-hołuce, Monasterzu i Ruszelczycach, Kopystyńscy w Kopysnie, Korczyńscy w Korczynie pod Skolem, Kornalowscy w Kor-
44
nalowicach, Kropiwniccy w Kropiwnikach, Kruszelniccy w Kruszelnicy, Skolerm i Tucljli, Kryniccy z Krynicy pod Drohobyczem, Kulczyccy z Kulczyc, Lityńscy w Letni pod Drohobyczem, Łodyńscy z Łodyni pod Liskiem, osiedli w Tutkowicach, Łopuscy czyli Łopuszańscy z Łopuszki, Lubienieccy z Lu-bieńca pod Stryjem, osiedli w Truskawcu, Uhercach, Radułowicach, Łukawieccy z Łukawicy, Manasterscy z Manasterek pod Samborem, Nihowscy z Nihowic, siedzący też w Kropiwniku i Wi-tuszyńcach, Ortyńscy z Ortynic, Podhorodeccy z Podhoro-dec w Stryjskiem, Popielowscy (Popiele) z Popielów pod Drohobyczem, S i e 1 e c c y – Dżurdżowie z Sielca pod Samborem, S i e m i-ginowscy z Siemiginowa, Słońscy z z. krakowskiej w Słońsku pod Drohobyczem, Sozańscy z Sozań pod St. Samborem, T u s t a-nowscy z Tustanowic pod Drohobyczem, siedzący również w Kropiwniku, Kłodnicy i Borysławiu, Topolniccy w Topolnicy, T y-szkowscy z Tyszkowiec, Turzeńscy z Turzego, rozsiedleni w Uhercach, Wysocku i Sozaniu, Tureccy z Turki, osiedleni też w Jaworzu i Jasienicy, U ruscy z Uroszy (Uroż), siedzący nadto w Borczycach, Wacowscy w Wacowcach, Sniatyńczycach i Woli, Więckowscy w Więckowicach w Samborskiem, Nowosielec-c y w Nowosielcach, T atomirowie.
Autor podnosi wielkie zasługi powyższych rodzin około osadnictwa pustych dotąd i pokrytych borami obszarów w Samborszczyźnie i na Podkarpaciu, i około podniesienia gospodarczego tego zakątka kraju.
Oprócz powyższych rodzin mieszkały w tym czasie na terenie ziemi przemyskiej następujące:
Czajkowscy, siedzący na Czajkowicach w Samborskiem, C z o ł-hańscy w Pukienicach w Stryjskiem i Wełdzirzu, Stupniccy ze Stupnicy, zawdzięczający swe nadania królowi Władysławowi Jagielle (z r. 1425 i 1430), Dolińscy z Doliny, Pacławscy z Pacławia, Rabczyccy z Rabczyc, siedzący też w Dołhem i Oparach.
Prochaska Antoni: Lauda sejmikowe. Tom I: Lauda wiszeńskie 1572—1648 r. Wstęp. (Akta grodzkie i ziemskie, tom XX). Lwów 1909.
We wstępie, na str. X—XI, autor podkreśla znaczenie regestrów tzw. okazowań czyli zebrań zbrojnych szlachty, jako źródła do dziejów drobnej szlachty, która w tych „okazowaniach” liczny brała udział. Wymienieni są: Kopystyńscy, Bilińscy, Błażowscy, Pod Wysoccy, Brosniowscy, Suleccy, Czajkowscy, Jaśniccy al. Jaśniscy, Witwiccy, Strutyńscy, Hoszowscy, Łozińscy.
Prochaska Antoni: Historja miasta Stryja. Lwów 1926.
W monografii tej znaleźć można wiele wiadomości, dotyczących zarówno drobnej szlachty, osiadłej na terenie miasta Stryja, jak i szlachr
45
ty zaściankowej z okolicznych wsi. I tak na str. 14—16 jest mowa o wiosce podmiejskiej Zapłatynie, zamieszkanej przez szlachtę drobną Zapłatyńskich, Hoszowskich i Czermińskich, którzy w XVI w. wieś tę sprzedali miastu. Na str. 56 (przyp. 5) jest wzmianka o szlachcie z Krechowic i Hoszowa, Krecho w ieckich i Ho szowskich, wiodących spory ze starostą stryjskim; na str. 59 jest mowa o konfiskacie przez króla dóbr okolicznej szlachty zaściankowej za uchylanie się od udziału w wyprawie bukowińskiej w r. 1497, a to Bratkowskich z Bereźnicy, Kruszelnickich, Siemigi-nowskich, Swaryczewskich, Witwickich i Śruty ń-skich. Na str. 125 dowiadujemy się o 3 rodzinach szlachty zagonowej w XVIII w. w Daszawie pod Stryjem: Waszyńscy, Orze-bińscy i Woj akowscy. Na str. 148—9 autor zapoznaje nas z licznymi dworkami drobno-szlacheckimi, istniejącymi w dawnych czasach na terenie m. Stryja, w których siedzieli: Nasiłowscy, Wyhowscy, Borowscy, Pileccy, Zielonko wie, Szpota fisc y, Chojeccy, Dębscy, Kurdwanowscy, Kaczkowscy, Nowosielscy i Maciejowscy. Szlachta ta żyje w ustawicznej niezgodzie z mieszczanami, dokonując na nich napadów i zajazdów. Szczególnie daje się miastu we znaki w XVIII w. (str. 149—50) okoliczna szlachta zagrodowa: Kruszelniccy, Wiszniowscy, Czołhańscy, Stupniccy, Maleczyńscy, Kropiwniccy, Kopystyńscy, Hordyńscy, Małaczyńscy, Hoszowscy, Dwerniccy. Na str. 89 wymienione są następ, okoliczne wsie szlacheckie, w których „administrowano św. Sakramenta” na rzecz kościoła w Stryju: Dobrowlany, Łysiatyce, Wownia, Pukienicze, Tejsarów, Uhersko, Strzał-ków, Bereźnica, Stańków, Bratkowce, Neniów, Łukawica, Żulin, Sie-miginów, Rozhurcze, Korczyn, Kruszelnica, Lubieńce, Dołhołuka, Wola Dołhołucka, Kłodnica, Monasterzec, Hołobutów i Nieżuchów (według wizytacji biskupiej z r. 1722).
Wreszcie na str. 100 jest mowa o przyciąganiu przez greckich parochów na swój obrządek ludności religii rzym. kat., co potwierdziła wizytacja biskupia z r. 1722.
Prochaska Antoni: Nowe poglądy na stosunki wewnętrzne Rusi w XV wieku. (Kwartalnik historyczny, IX, 1895, s. 23-42).
Autor polemizując z Linniczenką, autorem dzieła pt. „Czerty iz istorii sosłowij w jugo-zapadnoj (halickoj) Rusi XIV—XV w.“, nie zgadza się z jego zapatrywaniem, jakoby kolonizacja Rusi odbywała się głównie przy pomocy drobnej szlachty małopolskiej. Autor stwierdza, że napływ drobnej szlachty z Małopolski i Mazowsza na Ruś Czerwoną przed r. 1435 był mały. Nadaniami osadniczymi obdarowywani byli, zdaniem Prochaski, przede wszystkim miejscowi ziemianie oraz rycerstwo śląskie, z Węgier i Siedmiogrodu.
Prochaska Antoni: O wyzwoleniu z maństwa na Rusi. (Kwartalnik historyczny, XXI, 1907, s. 654—657).
46
Autor daje kilka przykładów uwolnienia z leństwa na Rusi szlachty służebnej w XV w., przy czym wymienia następ, wsie lenne czyli szlachty-wasali: Mikulice, Łopuszka W. i M. i Niziatycze pod Łańcutem, Stołbczate dziś Stopczatów pod Kołomyją, Manasterz k. Jarosławia, Kołtów pod Złoczowem.
Prochaska Antoni: Lenna i maństwa na Rusi i na Podolu. Kraków 1901.
Autor zajmuje się zagadnieniem szlachty służebnej (nobiles ser-vitores), która otrzymywała dobra z rąk króla czy książąt prawem lenna tzn. na warunkach służby wojennej. Z tej warstwy szlachty służebnej wytworzyła się w XVI w. dziedziczna drobna szlachta. Przykładem tego są służkowie w Kołbajowicach i Pohorcach w Sambor-skiem (Po ho reccy). Taką szlachtę służebną, oprócz wyżej wymienionych, spotykamy w XV i XVI w. na terenie Rusi Czerwonej w następ, osadach: Potoczany, Biskowice, Bybło, Nowy Sielec, Porud-no, Strylcze w Horodeńskiem, Wierzbiąż w Kołomyjskiem, Mykietyńce k. Kossowa, Gwoździec w Kołomyjskiem, Narajowa, Żelibor, Raliowiec w Rohatyńskiem, Miechowce, Chorostków, Houstow, Ostrów w Trem-bowelskiem, Grabownica w Sanockiem, Putiatycze i inne.
Prochaska Antoni: Ze źródeł do genealogii szlachty województwa ruskiego. (Miesięcznik heraldyczny, VI, 1913, nr. 7—8, s. 97—101, nr. 9—10, s. 137—42).
Przytoczone są tzw. świadectwa szlacheckie całego szeregu drobnej szlachty przeważnie h. Sas, z terenu woj. ruskiego z końca XVIII w. Wystawiane one były przez bogatszych familiantów podupadłej majątkowo szlachcie, która dla celów zarobkowych wyemigrowała ze swych siedzib na wschód, gdzie wskutek zubożenia groziło jej obrócenie w chłopów pańszczyźnianych. Świadectwa takie miały za zadanie ochronę ubogiej szlachty przed zmuszaniem jej do zwyczajnych powinności poddańczych. W świadectwach tych czasem powoływane są zasługi wojenne przodków owej szlachty, nadania królewskie oraz dane, skąd ona na Ruś przybyła. Dają one obraz rozsiedlenia tej szlachty w Ziemi Czerwieńskiej u schyłku XVIII w. Okazuje się że wielu z tej szlachty przybyło na Ziemię Czerwieńską z Wielkopolski i Mazowsza i tu zostało zniszczonych.
Świadectwa te odnoszą się do nast. rodzin drobnej szlachty: Baczyńscy w Baczynie, Nadwornej, Paryszczy, Kamionkach w Kołomyjskiem ;
Baranieccy w Łuczy na Pokuciu, w Barańczycach, gdzie siedzą też Terleccy i Matkowscy;
Bijowscy i Jaworscy w Bijowie oraz Bijowscy w Kołomyi, dokąd przybyli z Przemyskiego;
Bilińscy w Muszkarowie w Trembowelskiem i w Matkowie Mo-chnatym, gdzie siedzą również Matkowscy;
Berezowscy w Berezowie, z których jedna gałąź wyemigrowała z gniazda rodzinnego i osiadła w dobrach starostwa skalskiego.
47
Innych znów Berezowskich widzimy w Słobodzie w kluczu pecze-niżyńskim, dokąd przybyli z Podola;
Bodnarowscy, Tomiccy i Jakubowscy w Bodnarowie; Bodnarowskich h. Sas osadził na Bodnarowie i trzech innych wsiach w Halickiem król Jan III. Inni Bodnarowscy siedzieli w tym czasie w Sniatyńskiem;
Borysławscy h. Sas i Kuniccy w Borysławicach (dziś Borysław) ;
Bozowscy w h. Leliwa w Bożykowie;
Czerwińscy h. Lubicz w Nehrybce;
Dołżańscy w Terle i w Nadorożnej, wsi starostwa tłumackiego;
Drużdżanikowie przyd. Tychowskie h. Sas w Podbużu, Pod-pieczarach i Korniowie;
Dziwińscy w Wólce (z. halicka) i w z. przemyskiej;
O o 1 e c c y h. Sas, Łopuszańscy i Tołłoczkowie w Bucho-wicach w Przemyskiem;
Gołębiowscy w Zagulance (?) i w Raszpolu w Jarosławskiem;
Grabowieccy w Berezowie wyższym, Sadzawce i w Peczeniży-nie, oraz w Grabowcu (w Halickiem) i Korniczu na królew-szczyźnie;
Hoszowscy h. Sas, w Hoszowie i Pałahiczach;
Jaworscy w Jaworze, w Skorodnem w Sanockiem, w Turce, Mielnicznem;
Kaniowscy w Jaworze;
11 n i c c y w Ilniku;
Iwaniccy h. Sas w Iwanowicach (dziś lwanowce, w pow. żyda-czowskim);
Karczewscy h. Sas, w Podhajczykach, dokąd przybyli z Karczowa w woj. poznańskim w czasie wojen szwedzkiej i kozackiej;
Kiszyńscy z woj. sieradzkiego i Cześniccy w Obertynie;
Klonowscy z Sokalszczyzny, osiadli w z. halickiej;
Kluczewicze h. Goleńczyk w Staniszewicach na Wołyniu i w Halickiem ;
Kniehiniccy w Łąckiem (razem z Czapskimi), Isakowie i Berezowie Niżnym;
Kobelscy z Kobylan Wielkich, osiadli w z. halickiej;
Komarniccy h. Sas w Komarnem, Budzyniu i Sorocku w Trem-bowelskiem, w Komarnikach;
Kordan Meliszowicze h. Nałęcz w Saharyniu i Kryłowcach w woj. bełzkim;
Kulikowscy z Kołków na Podolu, osiadli w Koropcu (zapewne k. Buczacza);
Lewiccy h. Sas z z. przemyskiej, osiadli na Podolu;
Łukawieccy w Łukawicy (razem z Wyszotrawkami) i Fa-towcach (Kołomyjskie);
Łopuszańscy h. Sas w Łopuszanach w z. przemyskiej (dziś. Łopuszna) i Dziurkowie (dziś. Dżurków) w Kołomyjskiem;
Niedzielscy h. Sas, w Libochorze (których pradziad zginął pod Wiedniem w czasie odsieczy Sobieskiego);
48
Podhorodeccy h. Sas, w Podhorodcach i Hryniowcach w z. halickiej ;
Pieleccy h. Rawa ze wsi Nosowa na Podlasiu, osiadli w Dolinie pow. żydacz.;
Pliscy z Pliskowa, osiadli w Halickiem;
Podłuscy h. Sas w Podłużu oraz w dobrach arcyb. lwowskiego, Siemikowicach;
Siemaszowie h. Sas, w Waniowicach, z których jeden po powrocie z wyprawy Sobieskiego osiadł na Pokuciu i służył pod hetmanem Potockim;
Siemiginowscy w Niedziedzy (Niedźwiedzy w Drohobyckiem) i Czerwonogrodzie, dokąd przenieśli się ze wsi dziedzicznej w Przemyskiem;
Syczyńscy w Borysławicach (zapewne dziś. Borysław); Szymberowie h. Goleńczyk na Pokuciu, dokąd przenieśli się ze Staniszewic na Wołyniu;
Struszowscy w Topolnicy, skąd jedni wywędrowali na Podole; Tarnawieccy h. Sas, w Tarnawie Wielkiej polnej i we wsi Kubaki w Halickiem;
Tatomirowie w Podbużu w Drohobyckiem i w Paryszczach na Pokuciu;
Turzańscy w Turzynie (?) i w Turzy (zapewne dziś Turze w pow. turczańskim);
Twaryńscy h. Sas, z Twarynia;
Tyczyńscy h. Sas, w Tyczynie w Sanockiem i w Mołotkowie w Halickiem ;
Tysowscy w z. halickiej;
Wielogurscy h. Niniwa (!) w Przysmostawicach (!); Zabojscy w Borysławiu, których pradziad otrzymał od hetmana Rewery Potockiego wieś Leszczyńce;
Zarynowscy h. Sas w Strzelbicach;
Zawadowscy w Kruszelnicy;
Zeinbrzyccy h. Junosza w Terle czyli Lubuchowie w Przemyskiem, dokąd przybyli z Zembrowa czyli Zambrowa na Podlasiu; Zubrzyccy w Zubrzycy;
Strzelbiccy w Strzelbicach i Woli Strzelbickiej czyli Biliczu w Samborskiem;
Prokop Sas (= Prószyński): Szlachta zagrodowa. Lwów b. r. w.
Popularna broszurka, mająca na celu wykazanie, że licznie zamieszkała dziś na ziemiach połudn.-wschodnich Polski tzw. szlachta zagrodowa była kiedyś szlachtą polską, obdarzoną przywilejami szlacheckimi przez królów polskich za zasługi wojenne i rycerskie czyny. Na str. 13—22 skreślone są pokrótce dzieje owej szlachty od czasów najdawniejszych aż po dzień dzisiejszy. Na str. 22—32 podany jest spis gniazdowych rodzin szlacheckich, osiadłych w 3 województwach poł.-wschodnich, z wymienieniem przy każdej z nich najwybitniejszych przodków. Wykaz obejmuje następ, nazwiska:
49
Baczyńscy z Baczyny;
Bandrowscy z Bandrowa;
Baranieccy z Barańczyc ad Sambor;
Bereźniccy z Bereźnicy ac) Sambor; Berezowscy z Berezowa ad Peczeniżyn; Bilińscy z Biliny ad Sambor;
Czajkowscy z Czajkowic ad Rudki; Dobrzańscy z Dobrej ad Sanok; Drohomireccy z Drohomirczan ad Stanisławów; Orabowieccy z Grabowca ad Bohorodczany; Hołowieccy z Hołowiecka ad St. Sambor; Hołyńscy z Hołynia ad Kałusz;
Hordyńscy z Hordyni ad Sambor;
Hcrodyscy z Horodyszcza k. Sambora; Hoszowscy z Hoszowa k. Doliny;
Uniccy z Unika k. Turki;
Jaśniscy z Jaśnisk k. Gródka;
Jaworscy z Jawory k. Turki;
Knihyniccy al. Knichyniccy al. Kniehinińscy k. Rohatyna;
Koblańscy z Kobła k. St. Sambora; Komarniccy z Komarnik ad Turka; Kopystyńscy z Kopysna ad Dobromil; Krechowieccy z Krechowiec k. Doliny; Kropiwniccy z Kropiwnika ad Drohobycz; Kruszelniccy z Kruszelnicy ad Skole; Kryłoszańscy z Łoziny ad Gródek;
Kryniccy z Krynicy ad Drohobycz;
Kulczyccy z Kulczyc ad Sambor;
Liskowaccy z Liskowatego ad Dobromil; Łopuszańscy z Komarnik ad Turka;
Łozińscy z Łoziny ad Gródek;
Łuccy z Łąki ad Sambor;
Manasterscy;
Matkowscy z Matkowa ad Turka;
Nanowscy z Nanowy ad Dobromil; Nowosielscy z Nowosielec ad Bobrka; Ortyńscy z Ortynic ad Sambor;
Podhorodeccy z Podhorodec ad Skole; Podlesieccy z Podlisek ad Rudki;
Pohoreccy z Pohorzec ad Rudki;
Popiele z Popielów ad Drohobycz;
Sieleccy z Sielca ad Sambor;
Smereczańscy;
Sozańscy z Sozania ad St. Sambor;
Srokowscy ze Srok ad Lwów;
Strutyńscy ze Strutyna ad Dolina;
Stupniccy ze Stupnicy ad Sambor;
z Knichynicz
A. Tarnawski, Szlachta zagrodowa w Polsce
4
50
Sulatyccy ze Sulatycz ad Żydaczów;
Tatomirowie;
Terleccy z Terła ad St. Sambor;
Topolniccy z Topolnicy ad St.n Sambor;
Towarniccy z Towarni ad Sambor;
Turzańscy z Turzego i Topolnicy ad Turka;
Tustanowscy z Tustanowic ad Drohobycz;
Uniatyccy z Uniatycz ad Drohobycz;
U ruscy z Uroża ad Drohobycz;
Winnicy z Winnik ad Drohobycz;
Witwiccy z Witwicy ad Dolina;
Wysoczańscy z Wysocka ad Turka;
Żerebeccy z Żerebek szlach. ad Skalat;
Burakowscy z Żuraków ad Bohorodczany;
Pulnarowicz Władysław: U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru. (Historja powiatu turczańskiego). Turka 1929.
Praca ta dotyczy przeważnie szlachty zaściankowej, licznie osiadłej na terenie tego powiatu. Rozdz. III—V przynoszą dane historyczne względnie wymieniają następujące rodziny szlachty zaśćiahkowej oraz zamieszkane przez nie zaścianki:
Tureccy zwani Turskimi, Jaworscy, Uniccy, Ko-marniccy, Wysoczańscy, Matkowscy, Grabscy, Na-nowscy de Tarnawa, Zalescy, Dobrzańscy, Wyszotraw-kowie, Blażowscy, Gagalowicze – Łoniewscy, Turzańscy, Hoszowscy, Czerneccy, Opaccy, Dolińscy, Dunin-Bor-kowscy, Fiałkowscy, Wysokińscy, h. Roch przyd. Stolniko-wicz, Rozwadowscy, Klityńscy, Urbańscy, Wólczańscy de Baczyna, Krasowscy, Kopystyńscy, Czyczerscy, Radeccy, Kraśniccy, Lewiccy, Sozańscy, Jasińscy, Lipeccy, Bilińscy z Biliny przyd. Słotylowicz, Uniatyccy, Polańscy, Stebniccy, Manasterscy, Krzeczkowscy de Pacław, Kro-p i w n i c c y – Colyżyce, Dąbrowscy i Zubrzyccy; zaścianki: Turka, Jawora, Unik, Komarniki, Wysocko Wyżne, Matków, Miel-niczne, Łosiniec, Husne, Radycz, Bilina; Hołowsko-Zubrzyca, Ilniczek czyli Zawadka, Jasionka, Wołosianka, Isaje, Jasienica, Łastówki, Wysocko Niżne, nadto 2 wsie dziś nieistniejące, Michałkowa Wola i Borysowa.
Specjalnie szlachcie zaściankowej poświęcone są rozdz. XXIV> i XXV. Rozdz. XXIV, str. 123—132 pt. „Wsie prywatne nad górnym Sanem i zaścianki w dolinie Stryja” wylicza nast. zaścianki i osiadłą w nich szlachtę zaściankową:
Tarnawa Niżna: Nowosieleccy, Rościszewscy, Stupniccy, Siwerscy,
Gdowscy, Sikorscy, Wieluszyńscy;
Jawora; Jaworscy z 25 przydom.;
Unik: Uniccy, Kropiwniccy – Cołyżyce, Błażowscy, de Pacław Krzeczkowscy i Wyszotrawkowie;
Wysocko Wyżne: Wysoczańscy, Duhin-Borkówscy, Dolińscy, Fiał-
kowscy, Wojaczyńscy;

51
Matków: Matkowscy;- j-
Mielniczne: Jaworscy;
Komarniki: Wysoczańscy, Komarniccy, Wólczańscy de Baczyna, So-zańscy h. Korczak,. Rozwadowscy, Dąbrowscy, Urbańscy, Ko-
pystjańscy; – >.f
Mochnate: Matkowscy, Bilińscy, Klityńscy, Sozańscy, Wysokińscy,
Uniccy, Telepianowicze, Ossowscy, Krasowscy . . . <
W rozdz. XXV, str. 132—38, pt. „Szlachta zaściankowa. Pochodzenie, życie i zwyczaje tej szlachty”/autor zwraca uwagę, że wzdłuż całego Podkarpacia Małopolski Wschodniej osiadła szlachta tzw. cho-daczkowa w liczbie około 100 tys., której, jakkolwiek przeważnie jest religii gr. kat. i mówi po rusku, ze względu jednak na polskie tradycje rodzinne i pochodzenie szlacheckie, nie można zaliczyć do narodowości ruskiej. Autor uważa ją za potomków rzymskich rycerzy, osiadłych na Wołoszczyźnie i w Siedmiogrodzie, skąd za Ludwika Węgierskiego i Władysława Jagiełły osiedli na ziemiach, nadanych im za wojenne zasługi; od nadanych sobie wsi przybierała owa szlachta rycerska nazwiska rodowe; podkreśla dalej, że cała przeszłość tej szlachty zaściankowej, pieczętującej się herbem Sas, dziś po największej części zruszczałej, od chwili przybycia w te strony aż po rozbiory — to wierna służba dla Rzplitej Polskiej. Przy końcu wymienia autor poszczególne rody szlachty zaściankowej, zamieszkałej w czasach historycznych na terenie 3 ziem czerwono-ruskićh.
Prócz zaścianków pełno szlachty zaściankowej siedziało również po wójtostwach i sołectwach, znajdujących się obficie w królęwszęzy- • znach, zwłaszcza w Ekonomii Samborskiej; o tym dokładnie informuje rozdz. XXIII. Siedziała ona w nich spokojnie jako dożywotnicy aż do r. 1772, kiedy to rząd austriacki, objąwszy Galicję w posiadanie, przystąpił do rugowania jej stamtąd.
Następ, wójtostwa trzymane były przez ową szlachtę;:
Kondratów; Nanowscy, Krzeczkowscy, Metelscy;
Rykó\y i Unik; Uniccy i Komarniccy;
Bahnowate: Komarniccy, Strzeleccy;
Jabłonów: Wysoczańscy, Romanowscy, Grodzcy;
Borynia: Wysoczańscy;
Butelka; Wysoczańscy, Krępscy, Przeworscy, Komarniccy;
Libuchora: Przedworscy, Rogozińscy; – ,
Wysocko Niżne: Wysoczańscy, Strzeleccy, Piaseccy;
Krywka: Rogozińscy, Jaworscy;
Hnyła: Komarniccy;
Szumiacz: Błońscy, Strzeleccy, Wyszotrawkowie;
Wołcze: Wólczańscy, Zapłatyńscy, Jaworscy;
Żukotyn: Źukotyńscy, Wólczańscy;
Jabłonka Wyżna: Jabłońscy, Czarnieccy, Romanowicze, Zapłatyńscy, Krasnopolscy, Pakoszewscy;
Jabłonka Niżna: Bieńkowscy, Turzańscy, Sokołowscy, „panowie szlachta z Mielnicznego” (Jaworscy?);
Tureczki Niżne: Hoszowscy, Rossowscy, Pawlikowscy;
i:.i .V iś c
4*
52
Tureczki Wyżne (dawn. Tureczka Stopusiańska): Pawlikowscy, Krasnopolscy, Terleccy;
Łomna: Łomniccy, Ustrzyccy, Koblańscy, Jaworscy;
Chaszczów (dawn. Wola Łomnicka): Ustrzyccy, Chylińscy;
Łopuszanka Lechniowa: Boberscy;
Michniowiec: Dąbkowscy, Michnowscy;
Mołdawsko: Terleccy;
Rosochacz: Komarniccy, Szymonowscy, Strzeleccy;
Suchy Potok: Uniccy, Paszkowscy;
Myta: Dwerniccy, Bandrowscy, Pawlikowscy;
Nadto w obrębie króiewszczyzn na swych dziedzicznych cząstkach mieszkała szlachta zaściankowa w nast. wsiach:
Krywka: Turzańscy;
Husne Niżne: Uniccy, Czycerscy, Sozańscy;
Husne Wyżne: Uniccy, Żmijewscy, Ossowscy;
Lipie: Lipeccy;
Jasienica Zamkowa: Tureccy, Jaworscy, Błażowscy;
Radycz: Uniccy;
Wołosianka Wielka: Jaworscy, Pasławscy, Wołosiańscy;
Wspomnieć jeszcze należy rozdz. X, str. 28—32, gdzie jest omówiona rola szlachty zaściankowej jako rycerzy kresowych oraz udział jej w życiu publicznym.

Pułaski Kazimierz: Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy. Monografie i wzmianki. Brody 1911.
We wstępie, str. III—VIII, omawiając kolonizację ziem ruskich w ciągu dziejów, autor zaznacza, że na kresach wschodnich osiadła licznie w dobrach magnackich drobna szlachta z województw koronnych, dorabiając się w nich często majątku i wyższych stanowisk. Oprócz tej szlachty czystopolskiej pełno było na ziemiach wschodnich drobnej szlachty pochodzenia ruskiego, władającej ziemią na warunkach służby wojennej (szlachta służebna). Autor podnosi współżycie szlachty polskiej i ruskiej, zarówno w życiu prywatnym jak i publicznym (zwłaszcza w potrzebie wojennej). Kronika zawiera wiadomości do nast. rodzin drobno-szlacheckich: s. 2—4: Baranieccy h. Sas, z Barańczyc;
s. 45—7: Czajkowscy h. Dębno, z Czajkowic w z. lwowskiej, osiedli głównie na Ziemi Czerwieńskiej, skąd z czasem przenieśli się też na Podole; s. .66—7: Dwerniccy h. Sas, z Ternowy, którą w XVI w. zamienili na Polanę i Dwernik (w Sanockiem) i od nich przybrali jedni nazwisko Polańscy, drudzy Dwerniccy; s. 122—26: Krechowieccy h. Sas z gniazd Krechów Wielki w z. lwowskiej i Krechowce w z. halickiej, którzy w XV w. stanowili jeden dom z Kniehinińskimi; s. 141—43: Orlikowscy h. Półkozic, drobna szlachta z Mazowsza, osiadła w XV1111 w. na Wołyniu;
53
s. 176—80: Raciborowscy h. Jelita z Raciborowic w pow. piotrkowskim, gdzie już w XVI w. byli licznie rozrodzeni, przybierając rozmaite przezwiska i przydomki. Stąd przenieśli się jeszcze w XVI w. na Podole i Wołyń. Zauważa przy tym autor, że takiej drobnej szlachty jak Raciborowscy było wówczas w Polsce mnóstwo i że ten drobiazg szlachecki stanowił najcenniejszy materiał kolonizacyjny w Polsce, a rozchodząc się po dalszych dzielnicach kraju, dawał początek wielkiej liczbie rodzin, zdobywających na kresach fortunę i znaczenie, s. 180—94: Rzewuscy h. Krzywda. Licznie rozrodzona, drobna i uboga szlachta z Podlasia, gdzie posiadała swe gniazdowe’ dobra Beydy i Rzewuski; jedna jej gałąź, przeniósłszy się na Ruś Czerwoną, Podole i Ukrainę, zdobyła tam wielką fortunę i najwyższe dygnitarstwa w kraju, s. 219—222: Szczeń iowscy h. Paprzyca, wołyńska drobna szlachta gniazdowa z Wielkiego Szczeniowa, siedzieli też na Ziemi Czerwieńskiej.
Rokosz Antoni ks.: Z horodeńskiego powiatu. (Przegląd Powszechny, 1895, t. 46, s. 307—14 i 473—79; t. 47, s. 456-60).
Autor w tym niedużym opisie etnograficzno-społecznym wspomina również (str. 475) o szlachcie chodaczkowej, rozrzuconej po wsiach tego powiatu, podkreślając, iż zachowała ona w czystości język polski i ubiór, co odróżnia ją od chłopów, w przeciwieństwie do chłopa polskiego — stwierdza bowiem (str. 311), że osadzone pośród Rusinów mazurskie kolonie wynarodowiły się całkowicie, a rodzone Mazury, jak Szkwarek, Jonek, Soliński, Białecki, Zajączkowski zmieniły się na Szkwarok, Jonok, Sołyńskij, Biłeckij, Zajaczkiwśkyj.
Rokosz Antoni ks.: Lud w Podhajeckiem. (Przegląd Powszechny, 1898, s. 345—356).
Na str. 353—4 autor daje krótką charakterystykę osiadłej po wsiach tego powiatu szlachty chodaczkowej, podnosząc jej zalety i wady, przywiązanie do mowy polskiej, zaznaczając jednak, że niektórzy z tej szlachty przeszli z czasem na obrządek gr. kat.
Salo ni Aleksander: Na kresach. Szkic etnograficzny. (Słowo Polskie, marzec 1903, nr. 113, 115, 117, 119, 137 i 139).
Opis etnograficzny polskiej szlachty zaściankowej we wsi Deleiów pow. stanisławowskiego, osiadłej w północnej części wsi, zwanej „Horosile”. Dwie rodziny osiadłej tam szlachty przechowują dowody szlachectwa, tzw. legitymacje szlacheckie; są to Malinowscy h. Slepowron i Kaczkowscy h. Prus. Reszta szlachty dowodów takich nie posiada, ale o jej pochodzeniu szlacheckim świadczą same nazwiska, jak Lisowski, Klementowski, Leszczyński, Hetman (?), Białogłowski, Sumisławski i inne.
Saloni Aleksander: Zaściankowa szlachta polska
54
w Delejowie. Materyały etnograficzne. (Materyały antropolo-gicznó-archeologiczne i etnograficzne, t. XIII, Kraków 1914, s. 3—151).
Jest to studium etnograficzne, poświęcone jednemu z najwyżej stojących pod względem narodowym w pow. stanisławowskim zaścianków szlacheckich. Na str. 6 podaje autor nazwiska osiadłej tam szlachty, które brzmią: Bahrynowski, Białogłowski, Borkowski, B o r o d a j k i e tv i c z, Hetman, Jankowski, Jaroszewski, Kaczkowski, Klementowski, Romanowski, Koryzma, Krzywanek, Krzywczyński, Kunicki, K u-czeryna, Leszczyński, L i s o w s k i, L u b i e n i e c k i, Łuczyński, Msagnowski, Malinowski, Martyn i, Piasecki, Rakowski, Rybczyński, Sierakowski, SikorS’ki, Staniszewski, S u m i s ł a w’s k i, Wierzbicki, Wiszniewski, Ziemiański, ŻUrawicki, Ż y h a k.
Następnie na str. 6—7 przytacza autor 2 legitymacje szlacheckie rodziny Kaczkowskich i Malinowskich. Dalej daje charakterystykę owej szlachty, omawia stosunek, jej do ludności ruskiej, podkreślając, iż poczuwa się ona do łączności tylko ze szlachtą, rozprószoną licznie po okolicznych wsiach, jak Tumirz, Łany, Meducha, Byszów, Ką-okolniki, Słobódka, Toustobaby, Hnilcze, Panowice.
Reszta studium poświęcona jest wyłącznie zagadnieniom ściśle etnograficznym.
Satke Wł.: Powiat tarnopolski pod względem geogra-fięzno-statystycznym. (Rocznik Kółka Naukowego Tarnopolskiego, III, za r. 1895, Tarnopol 1896, s. 67—227).
Na Str. 172—3 jest wzmianka o istnieniu szlachty chodaczkówej we wsi Lądy czyn, przechowującej starannie swe dyplomy szlacheckie, zaś na str. 191 o szlachcie chodaczkowej we wsi Petryków.
Schneider Antoni: Encyklopedya do krajoznawstwa Galicyi pod względem historycznym, statystycznym etc. Tom II. Lwów 1874.
Na str. 281—290 znajduje się wiele wiadomości do dziejów wsi Baczyna w pow. Samborskim, gniazda szlachty zaściankowej Baczyńskich. Pochodzenie jej, jak również sąsiednich rodzin szlachty zaściankowej, wyprowadza autor od Jadźwingów, osadzonych tam rzekomo za czasów ks. halickiego, Daniela. Podaje nadto wiele ciekawych szczegółów, dotyczących stosunków wewnętrznych powyższej gminy szlacheckiej, zwłaszcza w czasach austriackich. Prócz Baczyńskich — osiedli tam (r. 1791) Katyńscy, Bereźniccy, Zagórscy, Pactaw-scy, Dobrzańscy, Piotrowscy i Sozańscy.
Schniir-Pepłowski Stanisław: Galiciana (1778— 1812). Cz. II. (Przewodnik nauk. i liter., XXIV, 1896, s. 74— 90 i nast.).
55
Omawiając dzieło podróżnika, Józefa Rohrera, pt. „Bemerkungen auf einer Reise von der Tiirkischen Granze iiber die Bukowina durch Ost- und West – Galizien, Schlesien und Mahren nach Wien (Wien 1804), który zwiedził Galicję w latach 1802—3, wspomina autor na str. 79, że m. i. znajduje się tam wzmianka o wsi Żurakach w Stanisławowskiem, gdzie siedziało podówczas około 40 właścicieli tzw. szlachty zaściankowej, nie różniącej się niczym od sąsiadujących z nią chłopów.
Nikotoryj seła hałyckoj Rusy (Iz materiałów sobran-nych Wened. M. Płoszczanskym). (Literaturnyj Sbornik izd. Hałycko-Russkoju Maticeju, 1870, s. 31—88).
Na str. 35—39 przytoczone są dane geogr., statyst. i historyczne do wsi Korczyna pow. Stryj, m. i. do osiadłej tam szlachty zaściankowej, która składa się z Korczyńskich, Winnickich, P o d h o-rodeckich z sąsiedniej wsi Podhorodće i K r u s z e 1 n i c k i c h z Kruszelnicy. Za czasów józefińskich było ich tam 13 rodzin, zaś w r. 1865—53 rodzin.
Na str. 68-70 opis Witwicy, zaścianka zamieszkanego przez samą legitymowaną szlachtę wyznania gr. kat. Autor podaje, że kiedyś u jednego z miejscowej śzlachty znajdował się oryginalny dyplom, którym król polski Władysław (Jagiełło) nadał sąsiednią wieś Hoszów Bojarynowi Michałowi Wołoszynowi za jego wierne służby, ale, dyplom ten zaginął. Potomkowie tego Wołoszyna — przytacza dalej autor — założyli później w sąsiedztwie wieś Witwicę, gdzie do dziś mieszka szlachta zaściankowa, W i t w i c c y, nosząca przydomki od imion założycieli wsi, tj. Ławrowicz, Mirowicz i Sieczka.
Semkowicz Władysław: O rodzie Dragów-Sasów, (Miesięcznik heraldyczny, I, 1908, nr. 2, s. 35—37).
Autor przytacza dokument z r. 1564, stwierdzający, że jedna z licznych rodzin drobno-szlacheckich na Rusi Czerwonej, pieczętujących się herbem Sas, mianowicie Czołhańscy z Czołhań, pochodzą od Wołocha Dragina, który z końcem XIV w. otrzymał Czołhany od króla Władysława Jagiełły. Ponadto autor wymienia innego Czoł-hańskiego (w XVI w.), dziedzica Pukienic oraz innych Sasów: K ł o d-n i ,c k i c h z Kłodnicy, Czerkaskich z Czerkas, Dzieduszyckich z Dzieduszyc, Rożniatowskich z Rożniatowa, Andrzeja de Swariczow (Swaryczowskiego), Witwickich z Witwicy, szlachtę z Su-latycz (Sulatyccy), z Nowosielec (Nowosieleccy) i z Ho-szowa (Hoszowscy), występujących w XV w. Również wołoskiego pochodzenia jest inna rodzina Sasów czerwonoruskich, Tatomirów w Ternawie, pojawiająca się na Rusi w r. 1427.
Semkowicz Władysław: Wywody szlachectwa
w Polsce XIV—XVII w. (Rocznik Tow. Herald, we Lwowie, tom III, 1911—1912). Lwów 1913.
Zawiera między innymi wywody szlacheckie następ, rodzin szlachty zaściankowej h. Sas, osiadłej na terenie Rusi Czerwonej:
Berezowscy, Bielawscy, Czołowscy, Dobrzańscy, Drohomireccy, Hołyńscy, Horodyscy, Jamieńscy, Korczyńscy, Kulczyccy, Medyńscy, Putiatyccy, Sie-miginowscy, Strutyńscy, Sulatyccy, Swaryczowscy, Szumlańscy, Ternowscy, Toporniccy, Topolniccy, Tu-stanowscy, Winniccy, Żukowscy, Żurakowscy.
Siegel Stanisław: Kontrakty lwowskie w latach 1717—1724. (Badania z dziejów społ. i gosp. Nr. 19). Lwów 1935.
Na str. 184—6, omawiając udział drobnej szlachty w kontraktach lwowskich w tym czasie, autor wymienia następ, jej przedstawicieli: Bilińscy, Popiele, Srokowscy i Czajkowscy z 2 wsi ziemi lwowskiej, Łoziny i Czajkowic.
Słownik Geograficzny.
Tom III. Warszawa 1882.
Na str. 513 pewne dane o Jaworze dolnej i górnej, zaścianku zamieszkanym przez Jaworskich, Unickich i Turskich czyli Zacharowskich.
Tom IV. Warszawa 1883.
Na str. 859—60 o Kulczycach w Samborskiem, gnieździe szlachty zaściankowej Kulczyckich (w świetle inwentarzy z XVII i XVIII w.).
Smoleński Władysław: Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej. Kraków 1908.
Rozdział V pt. „Emigracje” zaznacza (str. 129), że osadnictwo drobnej szlachty mazurskiej na Rusi Czerwonej zaczęło się już w XIV w., zwłaszcza w ziemi bełzkiej za książąt mazowieckich i trwało aż do drugiej połowy w. XV. Szlachta mazurska stała się zaczynem szeregu gniazd drobnoszlacheckich na podgórzu karpackim. Zagnieździły się wówczas na Rusi Czerwonej takie rodziny mazowieckie, jak Jakaccy h. Radwan, Kucharscy h. Prawdzie, Pudłowscy i Kakowscy h. Kościeszka, Szarzeńscy h. Junosza, Giżyccy h. Gozdawa. Na str. 131—5 jest mowa o kolonizacji mazurskiej na Podolu po przyłączeniu tej dzielnicy do Korony. Znaczna również ilość drobnej szlachty mazurskiej osiadała najczęściej w dobrach magnackich (zwała się ona szlachtą czynszową, bo płaciła tylko czynsze a wolna była od robocizny) na kresach wschodnich, gdzie z biegiem czasu schłopiała i zruszczała, przyjmując obrządek gr. kat.
Stadnicki Aleksander: Ziemia lwowska za rządów polskich w XIV i XV wieku, we względzie społecznych stosunków rozpoznana. Lwów 1863.
W rozdz. I, on^iwiając nadania królewskie na rzecz zasłużonych
57
rycerzy, wymienia autor na str. 7 przywilej Kazimierza Jagiellończyka z r. 1456, nadający Iwankowi i Stankowi Dawidowiczom w nagrodę za waleczność, okazaną w walce z Tatarami, uroczysko Jaśniska zwane. Niewątpliwie jest to dzisiejsza wieś w pow. gródeckim, Jaśniska, od której osiadła tam szlachta zaściankowa przybrała nazwisko J a ś n i s k ic h. W rozdz. II, na str. 21—22, autor wskazuje na to, że na obszarze z. lwowskiej w chwili objęcia jej przez Kazimierza W. było niewiele ruskich bojarów tj. miejscowego drobnego rycerstwa, i że oni nie odegrali większej roli w kolonizacji tej ziemi, jakkolwiek również otrzymywali nadania od królów polskich. Rola ta przypadła głównie polskiemu drobnemu rycerstwu.
Stadnicki Aleksander: O kniaztwach we wsiach wołoskich z poglądem na wójtowstwa we wsiach na magde-burskiem prawie osadzonych. (Dod. tygod. Gaz. Lwów. 1853,
t. III, nr. 11—21) i osob. odb. Lwów 1853.
Rozdz. VII pod tytułem „Jakim sposobem kniaztwa i wójtowstwa w królewszczyznach w ręce szlachty przeszły i w dożywotne tenuty się przeistoczyły” (nr. 19) omawia m. i. problem przechodzenia kniaztw i wójtostw w królewszczyznach w ręce szlachty drogą uszlachcenia kniaziów i wójtów. Ci uszlachceni kniaziowie i wójtowie dali później początek całemu szeregowi drobnej szlachty. Tak np. potomkowie kniaziów w Berechach, Ustrzykach, Stebniku i Terle przybrali nazwiska od tych kniaztw i występują już w XVI w. jako „nobiles” Be reza fisc y, Ustrzyccy, Stebniccy i Terleccy.
Stup nick i H.: Herbarz polski i imionospis zasłużonych w Polsce ludzi… T. I—III. Lwów 1855—62.
Obejmuje również nazwiska szlachty zaściankowej, zamieszkałej na terenie Ziemi Czerwieńskiej.
Tom I:
s. 12: Bakrynowscy al. Bahrynowscy h. Leliwa, przybyli z woj. kijowskiego; s. 14: Bandrowscy h. Sas, Baranieccy h. Sas; s. 23: Bereźniccy h. Sas, Berezowscy w z. halickiej; s. 36: Błażowscy h. Sas; s. 44: Bo j a r s c y h. Sas; s. 52: Borysławscy;
s. 57: Bratkowscy h. Sas, z Bereźnicy w z. przemyskiej; s. 64:Brześciańscy w z. przemyskiej; s. 100: Czajkowscy h. Dębno; s. Ul:Czołhańscy h. Sas;
s. 129: Dobrzańscy h. Sas, z Dobrej w z. sanockiej; s. 133: Domaradzcy h. Ostoja, z Sandomierskiego, skąd przenieśli się na Ruś; s. 142: Dubrawscy h. Sas;
s. 144: Dwerniccy z Ternowy w z. przemyskiej;
58
s. 218: Hoszowscy h. Sas, w z. przemyskiej;
s. 233: Jaworscy h. Sas;
s. 239: Ilniccy h. Pietyrog w z. przemyskiej;
Tom II:
s. lj Kaczkowscy h. Pomian, z Poznańskiego, skąd przenieśli się na Ruś Czerwoną; s. 28: Kniehińscy z Kniehinic; s. 70—1: Krusz e’lniccy h. Sas;
s. 71—2: Kryniccy h. Korab, nobilit. za zasługi wojenne w r. 1613;
s. 78—9: Kulczyccy h. Sas;
s. 79: Kumarnłccy (Komarniccy) h. Sas;
80: Kuniccy h. Łabędź, z,Lubelszczyzny;
Sj 96: Lewiccy h. Rogala;
s. 103: Lityńscy h. Sas, z Lityni w z. przemyskiej; s. 124: Lukawieccy z ’Wołoszczyzny, nobilit. przez Jana Sobieskiego w r. 1676 za zasługi rycerskie; s. 139: JWatkows c y na Rusi Czerwonej; s. 171:‘N a h o j o w s t y na Rusi Czerwonej; s. 172: Nanówscy h. Sas; s. 189’r ‘N o w d s i e 1 s c y h. Sas;
s. 252: Popielow-he h: Sulima, ze wsi Popiele pod Drohobyczem;
*■ Tom III:
s. 49:Seredniccy h. Sas, w z. przemyskiej;
s. 61: S kolscy h. Sas ze Skolego na Rusi Czerwonej; nadto siedzieli w Iwanówce w pow. trembow., Nowosielicach w pow. żydacz. i w Krechowicach w z. lwowskiej; s. 96: Strutyńscy h. Sas; s. 100: Stupniccy h. Sas; s. 129—30: S z u m I a ń s c y h. Korczak; s. 138: Tarnawscy h. Sas, z z. sanockiej; s. 140: Tatomirowie h. Sas;
s. 142: Terleccy h. Sas i h. Przestrzał, z z. sanockiej; s. 158: Tyszkowscy h. Gozdawa; s. 161: Uniatyccy h. Sas;
s. 162: U ruscy h. Sas, pochodzenia węgierskiego, z Uroża pod Drohobyczem. Walczyli za Jagiełły z Krzyżakami pod Grunwaldem; s. 162: Ustrzyocy h. Przestrzał, z Ustrzyk w z. przemyskiej. Z rodziny tej wielu brało udział w wyprawie wołoskiej króla Olbrachta i w odsieczy wiedeńskiej; s. 184—5: Winniccy h. Sas; s. 189: Witwiccy h. Sas; s. 205: Wysoczańscy h. Sas; s. 226: Żeliborscy h. Sas; s. 234: Żukotyńscy h. Sas.
59
Styś Wincenty: Rozdrabnianie gruntów chłopskich w b. zaborze austrjackim od r. 1787—1931. (Archiwum Tow. Nauk. we Lwowie, Dział B, t. XV, zesz. 1). Lwów 1934.
Na str. 38—39 znajduje się opis wsi Bereźnicy Szlacheckie j pow. kałuskiego, zamieszkanej licznie przez szlachtę zagrodową; w XVI11 i XIX w. składała się ona z nast. rodzin: Adamowscy, Aleksandrowicz e, Bereźniccy, Berezowscy, Gutkowscy, Jakimowicz e, Jakubowscy, Jasińscy, Kałacińscy, Kruszelniccy, Leszczyńscy, Matkowscy, Nowiccy, Omęcińscy, Prosianowscy, Słowikowscy, Sokołowscy, Starczewscy, Strutyńscy, Ustyanowscy, Witwic-cy i Z u r a k o w s c y. Dziś szlachta ta jest wyznania rzym. kat. i gr. kat., ale możliwe jest, że kiedyś wszystka szlachta należała do obrządku łacińskiego i z powodu zbytniego oddalenia parafii rzym.-kat. (w Kałuszu) większość jej z biegiem czasu przeszła na obrządek gr. kat., który miał swą parafię w miejscu. Autor podkreśla, że szlachta ta do dziś zachowała swoją odrębność, mimo że pod względem majątkowym wcale nie różni się od chłopów.
Na str. 247—259 przedstawiony jest stan gospodarstw szlacheckich i proces rozdrabiania gruntów szlachty w Bereźnicy Szlacheckiej w latach 1787—1931. Na obszarze tej wsi posiadała w r. 1851 swe grunta szlachcianka z Podmichala (str. 251).
Su lis z Józef: Przywileje wsi Odrzechowy. (Odb. z Gazety Sanockiej). Sanok 1906.
Na str. 24 wymienieni są jako dzierżawcy wsi Odrzechowej, należącej do starostwa sanockiego, w latach 1683—1690, Wacław, Jan i Mikołaj Odrzec howscy, zaliczający się dziś do szlachty zagrodowej.
Szajnocha Karol: Szlachcic chodaczkowy. (Szkice historyczne, t. XI, wyd. „Biblioteka Powszechna” W. Zuker-kandla, nr. 952, s. 8—13). Lwów-Złoczów, b. d. w.
Autor wykazuje, że szlachta chodaczkowa w Polsce nie jest zjawiskiem czasów nowożytnych, lecz jest pochodzenia jeszcze średniowiecznego.
Szajnocha Karol: Zdobycze pługa polskiego. (Szkice historyczne, t. VI, wyd. „Biblioteka Powszechna” Zuker-kandla, Nr. 444). Lwów-Złoczów b. d. w.
Na str. 84—86 autor podnosi szczególną rolę drobnej szlachty polskiej w dziele osadnictwa Rusi Czerwonej, Podola i Ukrainy. Najwięcej przybyło jej na Ruś z przepełnionego drobną szlachtą Mazowsza z Władysławem Jagiełłą i Ziemowitem ks. mazowieckim (za tego ostatniego do z. bełzkiej), otrzymując grunta z obowiązkiem służby wojennej. Zdaniem autora — wiele z owych wiosek drobno-szlacheckich wzdłuż całego Podkarpacia powstało z wydzielonych pojedynczym żołnierzom kawałków ziemi, z których później wskutek
60
rozrodzenia się ich potomków powstały dzisiejsze zaścianki szlacheckie. Na str. 90—97 autor wykazuje, że kolonizacja ziem ruskich polskim żywiołem drobno-szlacheckim trwała przez cały ciąg dziejów aż po wiek XVIII.
Szatko Stanisław ks.: Firlejów. Monografia historyczna. Lwów 1937.
Autor wspomina (str. 32), że w miasteczku Firlejowie osiadła ongiś również zubożała szlachta: Brzezińscy, Korczyńscy,
Szymańscy i Widaccy, przy których to nazwiskach jeszcze w XVIII w. w księgach metrykalnych dopisywano „sławetny” i „uczciwie urodzony”. Na str. zaś 86 jest wzmianka o jednym z dawnych dziedziców Firlejowa i sąsiedniej wsi Kleszczównej, Józefie W i t w i C-kim, który w poł. XIX w., pozbywszy się majątku, przeszedł na obrządek grecki, a potomkowie jego żyją dziś jako zwyczajni chłopi we wsi Kleszczówna.
Święcicki Tomasz: Historyczne pamiątki znamienitych rodzin i osób dawnej Polski. Przejrzał w rękopiśmie, objaśnił i uzupełnił przypisami Julian Bartoszewicz. Tom I—II. Warszawa 1858—1859.
Tom I:
Wśród wymienionych wybitnych i zasłużonych postaci nie brak też przedstawicieli czerwono-ruskiej szlachty zaściankowej: s. 97: Ilnicki Grzegorz z z. przemyskiej, mąż zasłużony; s. 130: Kulczycki Grzegorz, z Samborskiego, który odznaczył się pod Wiedniem;
s. .248: Popiel, któremu Władysław król polski nadał dobra Popiele pod Drohobyczem, oraz Jan Popiel, pułkownik husarii; s. 399: Inni Popielowie h. Sulima, przeważnie piastujący wysokie urzędy i dostojeństwa w dawnej Polsce;
Tom II:
s. 71—2: Sawiccy różnych herbów, przeważnie z Podlasia; s. 154: S t r u t y ń s k i Jan h. Sas, komisarz do granic od Węgier; s. 197: Tarnawscy h. Sas, z z. sanockiej; s. 213: Terleccy h. Sas, dostojnicy kościelni i świeccy; s. 251: Uniatyccy h. Sas, z których jeden, Jan, stolnik trembo-welski i poseł na sejm; s. 252: Ustrzyccy h. Przestrzał, przybysze z Węgier, osiedli w z. sanockiej;
s. 306: Wit wiek i Stanisław h. Sas, z Witwicy w woj. ruskim, piastujący najwyższe godności i urzędy w dawnej Polsce tak świeckie jak i duchowne; s. 406—7: Rudniccy h. Sas;
s. 511—12: Ustrzyccy h. Przestrzał, z Ustrzyk w z. przemyskiej; s. 534—5: Winniccy h. Sas;
61
Tokarz Wacław: Galicya w początkach ery józefińskiej w świetle ankiety urzędowej z roku 1783. Kraków 1909.
Na str. 305—7 mowa o polityce rządu austriackiego względem szlachty zaściankowej, która najliczniejszą była w cyrkułach Samborskim, brodzkim, złoczowskim i stanisławowskim, a którą spotykano i w innych cyrkułach wschodnich. Podkreśla autor jej rozrodzenie i zubożenie oraz zamiłowanie do służby wojskowej.
Ungeheuer Marjan: Stosunki kredytowe w ziemi przemyskiej w połowie XV w. (Badania z dziejów społ. i gosp. Nr. 6). Lwów 1929.
Na str. 205—229 znajduje się długi wykaz tzw. „szlachty bez urzędów” (którą stanowiła głównie szlachta zaściankowa) ziemi przemyskiej, biorącej udział w owym czasie w operacjach kredytowych. Występuje ona jeszcze przeważnie bez wykształconych nazwisk, z podaniem tylko imienia i gniazda rodowego, jak np. Hryczko de Kru-szelnica, niewątpliwie późniejszy Kruszelnicki.
U ruski Seweryn: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. I—XV i Uzupełnienia. Warszawa 1904—32.
Obejmuje nast. rodziny czerwono-ruskiej szlachty zaściankowej.
Tom 1:
s. 61: Baczyńscy h. Sas, z Baczyny w pow. Samborskim; s. 81—82: Bandrowscy h. Sas, pochodzący od sołtysów we wsi Bandrowie w z. przemyskiej; s. 85: B a r a n i e c c y h. Sas, z Barańczyc w woj. ruskim, mający również działy we wsi Baczynie w z. przemyskiej; s. 139: Bereźniccy h. Sas, szlachta po większej części zagrodowa; s. 140: Berezowscy h. Sas, z Berezowa w z. żydaczowskiej; s. 213—14: Bilińscy h. Sas;
s. 231: Błażowscy al. Błażejowscy h. Sas, z Błażowa w woj. ruskim;
s. 295: Bojarscy h. Sas, przyd. Czarnota, ze wsi Bojary, posiadali w pow. trembowelskim wieś Wasilkowce; s. 381: Bratkowscy h. Sas z Bratkowic;
Tom II:
s. 9: Broszniowscy h. Sas i h. Sulima;
s. 22—23: Brześciańscy h. Sas z Brześcian w z. przemyskiej; s. 349—50: Czajkowscy h. Dębno i h. Sas;
Tom III:
s. 4—5: Czerkascy v. Czerkawscy h. Jelita, ze wsi Czerkasy w z. lwowskiej;
s. 33—34: Czołhańscy v. Czołchańscy h. Sas, z Czołhan
62
w pow. żydacz., gdzie nadto posiadali ongiś Belejów, Pacyków, Nowoszyn, Wełdzirz, Lolin, Negryn, Seneczów, Maksymówkę i Wyszków;
s. 35: Czołowscy h. Sas, z Czolowic w pow. lwowskim, posiadali również cząstki w Bilinie i Czajkowicach; s. 196—98: Dobrzańscy h. Leliwa, ze wsi Dobra w z. sanockiej, i h. Sas;
s. 258: Drohomireccy h. Sas, z Drohomirczan w pow. halickim;
s. 278—79: Dubrawscy h. Sas, z Dubrawki;
s. 289—90: Dunajewscy h. Sas z Dunajowa;
s. 303—4: Dwerniccy h. Sas, z Ternowy;
s. 310—13: Dydyńscy h. Gozdawa z Dydni w z. sanockiej;
Tom IV:
s. 168—71: Giżyccy h. Gozdawa, z Mazowsza, skąd przenieśli się również do Ziemi Czerwieńskiej; s. 197—99: Głowaccy h. Prus I, z Sieradzkiego, skąd przenieśli się też do Ziemi Czerwieńskiej; s. 336—337: Grabowieccy h. Sas i h. Grzymała;
Tom V:
s. 139: Hetman Orys, szlachcic wołoski, który w nagrodę zasług oddanych Rzplitej otrzymał indygenat w r. 1607. (Dziś we wsi D e 1 e j ó w pow. stanisławowskiego mieszka szlachta zagrodowa o tym nazwisku, możliwe, że to potomkowie owego Wołocha), s. 174—75: Hołyńscy h. Sas;
s. 183—84: Hordy ńscy h. Sas, z Hordyni w pow. Samborskim; s. 191: Horodeccy h. Sas, z Horodyszcz na Rusi Czerwonej; s. 194—95: Horodyscy h. Korczak, z Horodyszcza w pow. Samborskim, gdzie ponadto posiadali w w. XVI Sielec. Jedna gałąź ich, osiadła w Galicji, zmieniła swe nazwisko na Horodyjski; s. 201—2: Hoszowscy h. Sas, z Hoszowa w z. przemyskiej; do rodziny tej należały kiedyś wsie Broszniów, Tuchla i inne; s. 256—58: Ilniccy h. Sas, w z. przemyskiej;
Tom VI:
s. 17: Jaśniscy, zagrodowa szlachta, z Jaśniszcz, dziś Jaśnisk; s. 35—41: Jaworscy h. Sas, z Jawory w z. przem., gdzie posiadali również Turkę i Unik, od których wywodzą się 2 gałęzie Jaworskich: Tureccy i Uniccy; s. 83—84: Jezierscy h. Złotogoleńczyk, spokrewnieni ze szlachtą zagrodową Łozińskimi, Żerebeckimi, Jasińskimi i in.; s. 134—36: Kaczkowscy h. Prus I, h. Sas i h. Świnka; s. 260: Katyńscy h. Pielesz, z Telesznicy, w XVII w. występują jako posesorowie wójtostwa we wsi Katyna w star. przemyskim;
Tom VII:
s. 18—19: Kłodniccy h. Sas i nieznanych herbów, z Kłodnicy pow.
63
Stryj, osiedli nadto w Rosochach w z. przem. i Żurakach w z. halickiej;
s. 39: Kniehińscy z Kniehinina (dziś Knihinin); s. 39: Kniehynicey h. Łuk v. Trzy Wręby i h. Sas, z Kniehinina w z. halickiej; ’
s. 51:Koblańscy h. Sas i nielznanych herbów; s. 63—66: Kobyłeccy h. Godziemba, z Wielkopolski, osiedli na Rusi Czerwonej;
s. 127—28: Komarniccy h. Sas, z Komarnik w pow. Samborskim; s. 199—200: Kopystyńscy h. Leliwa, z Kopystna w z. przemyskiej, oraz h. Sas;
s. 205—6: Korczyńscy h. Sas, z Korczyna w pow. stryjskim; s. 385: Kozłowscy h. Sas, przydom. Liśniekiewicz;
Tom VIII:
s. 34—5: Krasnodębscy h. Pobóg odm., z Podlasia, jedna gałąź nosząca przydomek Komorniczak, osiadła w Galicji; s. 38: Krasowscy v. Krassowscy h. Sas;
s. 50—51: Krechowieccy v. Krechowiccy h. Sas, z Krechowiec w z. halickiej;
s. 72—74: Kropiwniccy h. Sas i bez podania herbu; s. 94—96: Kruszelniccy h. Sas, z Kruszelnicy w pow. stryjskim, gdzie kiedyś posiadali nadto Skole i Tuchlę; s. 105: Kryłoszańscy h. Sas, przydom. Turek; s. 105—6: Kryniccy h.1 Korab i h. Sas, z Krynicy w z. lwowskiej; s. 116: Krzeczkowscy h. Sas;
s. 180—82: Kulczyccy h. Sas, z Kulczyc w Samborskiem; s. 264—66: Laccy z Lackiego w z. halickiej;
Tom IX:
s. 3: Lewandowscy h. Sas, i bez podania herbu; jedni z przydom. Powaga;
s. 9—13: Lewiccy h. Rogala i niezn. herbu, z Mazowsza, skąd przenieśli się na Ruś Czerwoną; s. 115—16: Lisko wąccy h. Sas, z Liskowatego, gdzie od króla Władysława IV otrzymali popostwo, osiedli nadto w Libuchowej
1 w Terle;
s. 133—34: Lityńscy h. Sas, z Lityni w z. przemyskiej, gdzie w XVI w. posiadali nadto Tyniów i Siedliska, zamienione później na
2 wsie w z. bełzkiej;
s. 168—65: Lubienieccy h. Sas z Lubieniec w pow. stryjskim, osiedli nadto w Siemiginowie, Chromohorbie, Demence, Nowosielcach i Dryszczowie.; s. 367: Łopuszańscy h. Sas, posiadali wójtostwo w Łopusznicy, oraz działy w Lubieńcach i Komarnikach w z. przemyskiej; s. 1386—87: Łozińscy h. Lubicz i bez podania herbu, ze wsi Łozina w ziemi lwowskiej;
Tom X:
64
s. 19—22: Łuccy h. Sas, z Łąki Szlacheckiej w Ekonomii Samborskiej; nadto osiedli w Łąckiem w Halickiem, Bednarowie, Podszumlań-cach, Bilinie Wielkiej i Uhrynowie; w Maryniczu i Uniatyczach; s. 35—6: Łukawieccy al. Łukawiccy h. Sas, z Łukawic w z. halickiej. Szlachectwo otrzymali od króla Jana III w r. 1676. s. 62—64: Łuszczyńscy h. Korczak w Terle; s. 65—8: Łużeccy h. Lubicz w Bilinie W. i Łużku Górnym w Satn-borskiem;
s. 119—20: Majtkowscy al. Matkowscy z Matkowa w z. przemyskiej;
s. 152: Malikowscy h. Sas w Witwicy i Rostoczkach; s. 152—3: Malina h. Poraj w Rokitnie w z. lwowskiej; s. 153: Malinkowscy h. Sas odm.;
s. 154—8: Malinowscy h. Pobóg z Podlasia, skąd przenieśli się też do Ziemi Czerwieńskiej; s. 188—9: Matuszyccy h. Sas w Krechowcach; s. 192—4: Manasterscy al. Manastyrscy h. Sas ze wsi Manasterzec w z. przem;
s. 269—71: Matkowscy h. Sas z Matkowa w z. przemyskiej; s. 298—9: Medyńscy h. Sas z Medyni w pow. halickim, gdzie nadto posiadali Babin, Topulsko i Broszniów;
Tom XI;
s. 132: Miszczowscy al. Myszczowscy h. Sas;
s. 232—3: Monasterscy h. Pilawa ze wsi Monasterzec w pow.
Samborskim; s. 233: Monastyrscy h. Sas;
s. 336: Mszaneccy al. Mszanieccy, h. Mściszewski z woj. krak., posiadali sołectwo we wsi Mszaniec w Samborskiem;
Tom XII:
s. 15: Nahujowscy h. Sas, w Borynicach, Kropiwniku w Samborskiem;
s. 21—2: Nanowscy h. Sas, nazwisko od wójtostwa w Nanowej, które posiadali; siedzieli też w Smolnicy i Rosochach w pow. dobrom.
s. 54—5: Nehrebeccy h. Sas, z Nehrebki w z. przemyskiej; s. 78: Niedaszkowscy, szlachta zagrodowa, licznie osiadła już w XVI w. we wsi Niedaszki w pow. owruckim (Ukraina), skąd też przeniosła się na Ruś Czerwoną; s. 80—1: Niedzielscy li. Sas, na Rusi Czerwonej; s. 145—50: Niezabitowscy h. Lubicz, licznie rozrodzona rodzina z woj. lubelskiego, skąd m. i. przeniosła się też na Ruś Czerwoną;
s. 196—7: Nowosieleccy h. Nałęcz odm. z Nowosiółek na Rusi Czerwonej;
s. 197: Nowosielscy h. Sas, z Nowosiółek w Ziemi Czerwieńskiej;
65
s. 211—2: Obertyńscy h. Sas, z Obertyna w z. halickiej; s. 252—3: Odrzechowscy h. Sas, przyd. Hołobut, z Odrzechowej w z. sanockiej;
s. 348—55: Opaccy h. Prus III, ze wsi Opacz na Mazowszu; s. 364: Opolscy h. Sas;
Tom XIII:
s. 16: Ortyńscy h. Łabędź z Ortynic w pow. Samborskim; s. 59—63: Ossowscy h. Dołęga z Ossowca na Podlasiu, licznie rozrodziwszy się stali się przeważnie szlachtą zagrodową; s. 80: Ostropolscy h. Nałęcz z Podlasia, osiedli w Ziemi Czerwieńskiej ;
s. 117—19: Osuchowscy h. Gozdawa z Mazowsza, z końc. XVIII w. przenieśli się do Ziemi Czerwieńskiej, gdzie w z. halickiej posiadali Bereźnicę; s. 162—3: Pacławscy h. Sas, z Pacławia w z. przemyskiej, gdzie też mieli Sopotnik; s. 228: Pasławscy h. Sas, z Pasławia;
s. 245—6: Pawlikowscy h. Cholewa z Pawlikowie w woj. sandom., skąd przenieśli się m. i. i do Ziemi Czerwieńskiej; byli też tutaj Pawlikowscy h. Sas; s. 280: Pernerowscy al. Pernorowscy h. Sowak — na Rusi Czerwonej;
Tom XIV:
s. 30—40: Piotrowscy różnych herbów, rodziny przeważnie silnie rozrodzone z Mazowsza lub Podlasia, skąd przeniosły się do Ziemi Czerwieńskiej; s. 134—5: Podhorodeccy h. Sas, rodzina licznie rozrodzona na Rusi Czerwonej;
s. 159—60: Pod wysoccy h. Ostoja ze wsi Podwysokie w z. lwowskiej ;
s. 169—70: Pohoreccy h. Sas, z Pohorzec w z. lwowskiej; s. 182—3: Polańscy h. Tarnawa z Ternowy w Sanockiem; s. 242: Popielowie h. Sas;
s. 242—46: Popielowie h. Sulima ze wsi Popiele pod Drohoby-byczem;
Tom XV:
s. 12: Przedrzymirscy h. Łuk, z Przydrzymiechów, z przyd.
Krukowicz i Tur; s. 296—7: Rudniccy h. Sas, rodzina rozrodzona na Rusi Czerwonej i Wołyniu, z różnymi przydomkami.
Uzupełnienia i sprostowania opracowane przez Aleksandra Włodarskiego. Cz. I.
s. 27—29: Grzymkowscy h. Rawicz, licznie rozrodzona szlachta na Mazowszu, skąd jedna gałąź przeniosła się w XVII w. na
A. Tarnawski, Szlachta zagrodowa w Polsce
5
66
Ruś Czerwoną i osiadła w dobrach Hołyń, Swaryczów, Równia i Kotoryny w ziemi halickiej.
Wajda Alfred: Z, dziejów Rożniatowa i okolicy ze szczególnem uwzględnieniem Krechowic. Lwów 1925.
Broszurka ta, wydana z okazji budowy kościoła rzym.-kat. w Kre-chowicach, ma za zadanie wykazanie, że osiadła w okolicy Rożniatowa, a w szczególności w Krechowicach, szlachta zaściankowa jest napływową szlachtą polską, osadzoną ongiś na królewszczyznach za zasługi i trudy wojenne i dopiero później uległa ona zruszczeniu. Los ten podzieliły, prócz Krechowic, zaścianki Strutyn, Swaryczów i Bro-szniów.
Na str. 6—7 autor wymienia przeszło 150 nazwisk, czysto polskich, szlachty napływowej, przewijających się przez księgi parafialne róż-niatowskie w ciągu XVIII w.; z rodów tych część wymarła, przeważna jednak część przez bezprawne zapisywanie w księgi metrykalne unickie
uległa rutenizacji. Nazwiska te brzmią:
Bahrynowski Iżewski Laszkowski Piasecki
Bereźnicki Janiszewski Leszczyński Piotrowski
Biechowski Jankowski Leszkiewicz Płoszczański
Borowski Jaroszyński Lubmirski Podbilski
Broszniowski Jasiński Labędzki Przedpełski
Bylina Jastrzębski Łoziński Puszczatowski
Chaszczewski Jaworski Magierski Radwański
Cybulski Jezierski Majewski Rębicki
Cywiński Kałużyński Makowski Rosikowski
Czechowski Kamiński Malewski Roszkowski
Daszkowski Kawecki Maluszycki Rudnicki
Dobrzański Kędzierski Małaczyński Sadurski
Drużbacki Kęsiński Matuszewski Sawicki
Drzewicki Kisiewicz Merski Serwacki
Duniewski Kłosowski Michałowski Sieradzki
Duszyński Kobyliński Miciński Słupecki
Dwernicki Kochański Milanowski Słupski
Dzierżanowski Komarnicki Milecki Sokołowski
Gajewski Konarski Mrozowicz Solecki
Gąsiorowski Kostecki Murarski Soroczyński
Gęsiński Kowalewski Nancki Sozański
Górski Krzyżanowski Niezabitowski Stambulski
Grabowski Kozłowski Nowodworski Staniewski
Grodnicki Krasowski Nowosielski Stankiewicz
Grodzicki Krechowiecki Odolski Strutyński
Grzymkowski Kuliczkowski Okowicki Sulatycki
Hoszowski Kupiński Olewiński Sułkowski
Hoynacki Kuszycki Osiecki Sumiński
Humiński Kuźmiński Ostrowski Swaryczewski
Ines Kwapiński Pałczyński Szatkowski
Izbiński Lachowski Pańkowski Szatyński
67
Szczepański
Szempiński
Szydłowski
Wilczyński Wołkowiecki
Winiarski Wysocki
Wiszniowski Wyszyński
Witwicki Zabilski
Zbaraski
Zbierzyński
Zieliński
Zwierzyński
Żarski
Szymanowski
Terlecki
Wodelski Zajedlewski
Wojciechowski Zakrzewski
Wojtanowski Zaleski
Tyszyński
Waysowicz
Wiewiórski
Zdziarski
Żłobnicki
Wolański Zawadecki
Żurakowski
Szczegółowiej omawia autor na str. 6—7 szlachtę zaściankową w Krechowicach, stwierdzając, że jeszcze w 2 poł. XVIII w. 8 rodzin Krechowieckich było wyznania rzym. – kat. Z biegiem czasu zatraciły również swój obrządek takie czystopolskie rodziny, jak Zalescy, Ka-mińscy, Jankowscy, Polańscy w Krechowicach oraz Chaszczewscy w Róż-niatowie, Murarscy w Równi. Z rodzin szlacheckich osiadłych kiedyś w Krechowicach, dziś już nie istniejących tam, wymienieni są na str. 7—8 Kędzierscy, Zabilscy, Zawiscy, Jezierscy i Soleccy, przybyli zaś tam ze Strutyna Strutyńscy. Krechowieccy ze swego gniazda rozeszli się również po okolicy i mieszkają dziś w Topolsku i Dolinie (str. 9).
Wakar Włodzimierz: Rozwój terytoryalny narodowości polskiej. III. Statystyka narodowościowa kresów wschodnich. Kielce 1917.
Autor w rodź. V. na str. 89—90 podnosi ogromne zasługi polskiej szlachty na polu kolonizacji pustek na Rusi Czerwonej, zwłaszcza: drobnej szlachty z Mazowsza, która osiadała licznie na Rusi za Jagiełły i Ziemowita Mazowieckiego, przeorała ją własnymi rękoma i sprowadzoną przez siebie czeladzią zaludniła.
Wąsowicz Michał: Kontrakty lwowskie w latach 1676—1686. (Badania z dziejów społ. i gosp. Nr. 19). Lwów
Na str. 104—8 autor uwzględnia również drobną szlachtę biorącą udział w kontraktach lwowskich w latach 1676—1686.
W ą s o w i c z – Dunin M.: Parafia Janów trembowel-ski. Metryki chrztu św., ślubów i zejścia od 1699 do 1783 r. (Miesięcznik heraldyczny, II, 1909, s. 101—4, 125—8, 145—8; 161—4, 177-80).
We wstępie, na str. 102, autor podkreśla, że w czasie od 1699— 1757 przechodzi na obrządek gr.-kat. cały szereg drobniejszej szlachty, zamieszkałej w Wybranówce, Ładyczynie i innych miejscowościach, jak: Bilińscy, Dobrzańscy, Borowscy, Horodyscy,
Badowscy, Pieniarz-Badowscy, Czaykowscy, Malewscy, Hałuszczyńscy, Bystrzykowscy, Wykoccy, Strzel-biccy, Siczyńscy >v. Sicińscy, Kruszelnic c y, Smereczyńscy, Kłodniccy, Morawscy, Polano w scy, Janów-
1935.
5*
68
s c y, Zielińscy, Stetkie wieże, Cielińscy, Kulczyccy, Winiarscy, Kalińscy, Jakubowscy, Stupniccy, Krzycz-kowscy, Wruscy czyli Uruscy, Krajewscy, Kowalscy, Piskorscy i inni.
Winiarz Alojzy: Ziemia sanocka w latach 1463— 1552. (Kwartalnik historyczny, t. 10, 1869, s. 286—306).
Na str. 287—8 autor stwierdza, że na terenie ziemi sanockiej spotyka się w tym czasie wiele szlachty drobnej, gospodarującej na cząstkach, a stan ten był wynikiem silnego rozrodzenia się wielu rodzin i skutkiem podziałów spadkowych. Wielu było też takich, co tylko wójtostwa czy sołectwa trzymali, przybierając nieraz od nich nazwiska, jak np. szlachcic Brzoski od sołectwa w Brzusce. Wytworzyła się wówczas również klasa szlachty służącej przy dworach możnych panów, nazywana „familiares“. Szlachty zaś zupełnie bezrolnej i bez-kmiecej czyli tzw. „gołoty” spotyka się mało w owym czasie.
Wittyg Wiktor: Nieznana szlachta polska i jej herby. Kraków 1907.
M. in. znaleźć można wśród tej szlachty również, przedstawicieli drobnej szlachty osiadłej na Ziemi Czerwieńskiej. Są to: s. 32: Bilińscy h. Korczak z Biliny, w z. przemyskiej; s. 41: Borysiawscy h. Sas, z Borysławia; s. 56: C h ło p i cc y k. Korczak, z Chłopic w z. przemyskiej; s. 116: II niccy h. Paprzyca;
s. 140: Kobylińscy al. Kobyleńscy h. Lubicz;
s. 168: Kunatowicze vel Kunatowie z Popiel;
s. 210: Morochowscy h. Sas, ze wsi Paczów w woj. ruskim;
s. 225: Ordyńscy ze wsi Ordyny w z. przemyskiej;
s. 235: Pasławscy;
s. 263: Radeccy h. Pilawa, zapewne ze wsi Radecz w pow. Samborskim ;
s. 316: Swaryczewscy h. Korczak, ze Swaryczowa w pow. ży-daczowskim; osiedli we wsi Kalus n/Dniestrem; s. 327: T e 1 aty ccy h. Abdank;
s. 327: Teleżyńscy h. Godziemba ze wsi Kryszpia w Bełzkiem; s. 335: Turzyńscy h. Sas, w Uhercach w z. przemyskiej; s. 336: Tyskowscy (popr. Tyszkowscy) z Tyszkowiec w z. przemyskiej ;
s. 378: Żeliborscy z Żeliborza w z. Halickiej, osiedli też w Kor-nalowicach;
Wyrostek Ludwik: Ród Drągów-Sasów na Węgrzech i Rusi halickiej. (Rocznik Pol. Tow. Herald., t. XI — 1931/2). Lwów 1932.
Praca ta poświęcona jest genezie i dziejom całego szeregu szlachty zaściankowej, osiadłej na Rusi Czerwonej, pochodzącej z rodu Sasów. Autor w wyniku swych badań stwierdza (str. 126), że wszystkie
69
gniazda, domy i zaścianki, pieczętujące się herbem Sas, są pochodzenia wołoskiego. Część II pracy (str. 27—103) zawiera monografie genealogiczno-osadnicze nast. rodzin szlachty zaściankowej (w nawiasie zajmowane przez nie osady):
Brześciańscy (Brześciany, Rybotycze, Uhelniki, Sierakowce w z. przemyskiej);
Buchowscy (Buchowice, Uhelniki, Tulkowice w z. przem.); Hubiccy (Hubice pod Drohobyczem, Popiele, Hruszów i Staniła w Samborskiem);
Chłopięcy (Chłopice k. Radymna i Sudkowice);
Tarnawscy z Tarnawy w z. sanockiej w owym czasie ród b. zamożny;
Mrochowscy al. Morochowscy (Morochów i Wola Mro-chowska w z. sanockiej, Wysoczany w Samborskiem); Popielowie (Popiele w z. sanockiej, dziś przys. do Srogowa Górnego, skąd w XV w. przenieśli się do Samborszczyzny, gdzie założyli nowe gniazdo również Popiele, siedzieli nadto w Kotowie dziś Bani Kotowskiej w Samborszczyźnie);
Terleccy (Terło k. Ustrzyk);
Hoszowscy (Hoszów w z. przem., Rybotycze i Nehrybka pod Przemyślem, Skole, Tuchla, Korczyn k. Stryja, Siemiginów); Sozańscy (Sozań w Samborskiem, gdzie siedzieli również Jamieńscy z Jamnej, gałąź Sozańskich);
Błażowscy (Błażów w Samborszczyźnie, Wola Błażowska i Litynia); Radiłowscy (Radiłowce, dziś Radłowce w Samborskiem i Uherce tamże);
Kulczyccy (Kulczyce w Samborskiem);
Smolniccy (Smolnik w z. sanockiej);
Stupniccy (Stupnica i Nowoszyca);
Winniccy (Winniki i sołectwo w Łukawicy);
U ruscy (Urusz al. Uroż, Łopuszna, Borczyce);
Uniatyccy (Uniatycze);
Waczewscy (Wacowice);
Kryniccy (Krynica i Kawsko);
Tustanowscy (Tustanowice, Borysław, Modrycz, Truskawiec, Kawsko, Pukienice, Kłodnica, Monaster, Dołhołuka, Uliczno, Kro-piwnik);
Lubienieccy (Lubieńce, Truskawiec, Rozhurcze);
Kropiwniccy (Kropiwnik);
Borysławscy (Borysław, Uliczno);
K ł o d n i c c y (Kłodnica, Dołhołuka, Monasterzec, Wola Dołhołucka, Żendowice, Przybin);
Dwerniccy (Dwernik w z. sanockiej);
Tatomirowie (Ternowa, Popiele, Isaje, Stronne, Wysocko, Podbuż, Smolno, Zawadka);
Lityńscy (Litynia, Tynów, Sieliszcze w Drohobyckiem, Krowica i Hruszów w Lubaczowskiem);
Polańscy (Polana);
70
(Turze, Wysocko, Uherce, Kopystno); Wysocko Wyżne, Żupanie);
Wyżne, Komarniki, Żupanie, Sozań);
Tureccy (Turka n/Stryjem, Jawora, Unik, Jasienica, Ilniczek czyli Zawadka, Mielniczne);
Ilniccy (Unik);
Jaworscy (Jawora);
Turzańscy al. Turzyńscy Komarniccy (Komarniki,
Wysoczańscy (Wysocko Kruszelniccy (Kruszelnica, Skole, Tuchla);
Korczyńscy (Korczyn, Podhorodce);
S k o 1 s c y (Skole) ;
Siemiginowscy (Siemiginów);
Bratkowscy (Bratkowce, Bereźnica vel Wołoszcza, Lukawica; Ni-niów, Rozhurcze, Dobrowlany);
Hoszowscy (Hoszów k. Bolechowa w pow. żydaczowskim); Czolhańscy (Czolhany, Wełclzirz, Pukienice, Ruda);
Baliccy (Balice, Smuchów);
Sulatyccy (Sulatycze, Poluchów);
Dubrawscy (Dubrawka, Rudniki, Rachynia, Demenka, Wołcniów, Smuchów, Czernica);
Strutyńscy (Strutyn);
Swaryczowscy (Swaryczów);
Holyńscy (Hołyń, Żuraki, Starunia);
Berezowscy (Berezów);
Podmichalscy (Podmichale, Dubrowlany);
Medyńscy (Medynia, Krzywe);
Komorowscy (Komorów i Sapohów w Halickiem);
Przeroscy (Przerosi na Pokuciu);
Żurakowscy (Żuraki);
Drohomireccy (Drohomirczany, Starunia w Krechowieccy (Krechowce w Halickiem, żydaczowskim, Zagwóźdź, Pasieczno);
Knihinińscy (Knihinin, Żuraki, Starunia);
Cucylowscy (Cucyłów k. Nadwornej, Pniów, Wladyczyn prawdop. dziś. Ładyczyn);
Halickiem); Krechowce w
pow.
Orabowieccy (Grabowiec, Czarnołoźce);
Laccy vel Ladzcy (Lackie);
Opryszowscy (Opryszowce);
Uherniccy (Uherniki, Demicze k. Ottyni);
Kniażdworscy (Kniażdwór pod Kołomyją);
T u r e c c y – Delatyńscy (Turka, Delatyn, Sadzawka, Fatowce, Jesionki, Czerniejów, Łanczyn na Pokuciu);
Czajkowscy (Czajkowice n/Dniestrem w pow. rudeckim); Dobrzańscy (Dobrzany w pow. gródeckim);
Czołowscy (Czolowice n/Wereszycą k. Gródka);
Czerkascy (Czerkasy k. Szczerca, skąd w XVI w. rozprószyli się po z. lwowskiej i przemyskiej);
Swistelniccy (Swistelniki, Strzelce, Boków, Żelibory i Skomo-rochy w z. halickiej);
Żeliborscy (Żelibory w z. halickiej);
71
Szumlańscy (Szumlany);
Zawiszowie (Hnilcze, Łysa, Nosów, Zawałów, Posuchów w Ha-lickiem; jedna gałąź przeniosła się na Podole do pow. latyczow-skiego).
Na str. 150—152 znajduje się wykaz osad, zamieszkanych przez Sasów na Rusi halickiej wraz z mapą rozsiedlenia tego rodu w XIV— XVI w.; na str. 153—76 tablice genealogiczne poszczególnych rodzin, omówionych poprzednio.
Zawadzki Władysław: Obrazy Rusi Czerwonej. Poznań 1869.
W rozdz. III, na str. 45, znajduje się opis licznie osiadłej na Podolu galicyjskim szlachty czynszowej czyli tzw. szlachty chodaczkowej lub zagrodowej, różniącej się od chłopa tylko tym, że zamiast odrabiać na rzecz dworu pańszczyźnę płaciła tylko czynsz roczny i stąd jej nazwa „czynszowa”. Autor podkreśla jej silne poczucie odrębności stanowej i niechętny do niej stosunek chłopów podolskich.
Z ub rycki Mychajło: Seło Mszaneć starosam-birskoho powita. Lwów 1907.
Ze wstępu (str. 5) dowiadujemy się o istnieniu w tej wsi w dawnych czasach 3 wójtostw, na których siedziały następ, rodziny szlachty zaściankowej: Mszanieccy przydom. Steckiewicz al. Steczkie-
wicz, Petreczkiewicz al. Petraszkiewicz, Misiowicz, Huzelowicz i in., Lipińscy, Lipeccy, Jankowscy. Nadto wiele wiadomości do sąsiedniej drobnej szlachty zawierają materiały źródłowe („Akty”), pomieszczone na str. 13—184. Występują tam Dunin-Borkowscy z Rosoch w Samborskiem, Baranieccy, Krzyżanowscy, Terleccy z Rosoch spokrewnieni z Borkowskimi, Jaworscy przydom. Ostraszewicz, Terleccy z Libuchowej.
Żych liński Teodor: Złota księga szlachty polskiej.
Tom 11. Poznań 1880.
Na str. 161—69 znajduje się monografia historyczno-genealogiczna rodziny Krech owieckich h. Sas, licznie dziś rozrodzonej i zaściankowej szlachty, osiadłej na terenie Małopolski Wschodniej. Sama monografia poprzedzona jest krótkim wstępem, zawierającym genezę i początki rodu Sasów, z którego wywodzą się również Krechowieccy. Na przestrzeni wieków XV—XIX w rękach tej rodziny znajdowały się dobra gniazdowe i rodowe: Krechów, Zagwóźdź, Krechowce, Kre-chowice, Knihinin (skąd wywodzą się Knihinińscy, stanowiący gałąź Krechowieckich), z których Krechowice do dziś jeszcze są siedzibą szlachty zagrodowej Krechowieckich, nadto dobra przeszłe w ich posiadanie drogą związków małżeńskich i spadków, jak: Witwica,
Roztoczki, Stankowice, Lipie, Hołyń, Wołowiniec, Broszniów, Tu-żyłów, Strutyn, Swaryczów, Topolsko, Równia, Kotiatycze, Wełdziż,
72
Lolin i inne, przeważnie po dziś dzień zamieszkane przez szlachtę zaściankową. W ciągu dziejów zdołali skoligacić się Krechowieccy niemal z całą szlachtą zaściankową, osiadłą w ziemi halickiej i lwowskiej, a to: z Czołhańskimi, Dubrawskimi, Kruszelnickimi, Komarnickimi, Obertyńskimi, Popielami, Hoszowskimi, Sulatyckimi, Strutyńskimi, Wit-wickimi, Żurakowskimi, Nahojowskimi i innymi, a nawet z rodzinami możnymi, jak Dzieduszyckimi, Daniłowiczami, Szeptyckimi, Fredrami i innymi.
Tom VI. Poznań 1884.
Na str. 143—153 mieści się monografia historyczno-genealogiczna jednej z najsilniej rozrodzonych rodzin szlachty zaściankowej, Hoszowskich h. Sas, z Hoszowa w pow. Dolina, osiadłej najliczniej w Ziemi Czerwieńskiej, gdzie oprócz gniazdowego Hoszowa posiadali ongiś drugi Hoszów w ziemi sanockiej. Monografia wymienia cały szereg wybitnych członków tego rodu, odgrywających niepoślednią rolę w życiu publicznym dawnej Polski.

INDEKS NAZWISK SZLACHTY ZAGRODOWEJ.
(Liczba oznacza numer pozycji bibliograficznej, zawierającej wzmianką o odnośnej rodzinie).
Adamowscy 86.
Aleksandrowiczowie 86.
Andruscy 30.
Baczyńscy 7, 8, 13, 26, 28, 32, 41, 44, 66, 67, 75, 94.
Badowscy 98.
Bahrynowscy al. Bakrynowscy 7, 8, 73, 85, 95.
Baliccy 7, 28, 32, 36, 42, 44, 60,
101.
Balińscy 32.
Bandrowscy 7, 28, 44, 67, 68, 85,
94.
Baranieccy 7, 13, 32, 44, 60, 66, 67, 69, 85, 94, 103.
Bartniccy 4.
Batowscy 7, 28.
Bednarowscy al. Bednarscy 7, 13, 32,
66.
Berdowiczowie 28.
Berezowscy 7, 8, 13, 16, 28, 36,
41, 44, 66, 67, 79, 85, 86, 94,
101.
Bereżańscy (Berezańscy) 32, 44, 84.
Bereźniccy 7, 8, 13, 28, 44, 67, 75, 85, 86, 94, 95.
Bernaccy 49.
Będkowscy 28.
Białogłowscy 72, 73.
Biechowscy 95.
Bieganowscy 4, 44.
Biejkowscy 32.
Bielawscy 79.
Bieleccy 32.
Bielińscy 44, 49.
Bieńkowscy 68.
Biernaccy 44.
Bijowscy 66.
Bilińscy 4, 7, 8, 12, 13, 28, 32, 41, 44, 60, 61, 66, 67, 68, 80, 94, 98, 100.
Blizińscy 32.
Blażowscy (Btażewscy albo Błażejow-scy) 7, 13, 28, 32, 41, 44, 60,
61, 68, 85, 94, 101.
Błońscy 32, 68.
Błudniccy 14, 32.
Boberscy 68.
Bodnarowscy zob. Bednarowscy. Boguccy 7, 32.
Bojarscy 7, 8, 9, 13, 28, 32, 41, 44, 85, 94.
Bolanowscy 32.
Boreccy 4, 7.
Borkowscy 73.
Borkowscy-Dunin 28, 68, 103. Borodajkiewicze 73.
Borowscy 62, 95, 98.
Borszowscy 32.
Borysławscy 7, 13, 28, 32, 44, 60, 66, 85, 100, 101.
Bozowscy 66.
Braciejowscy 32.
Bratkowscy 7, 13, 28, 36, 44, 60,
62, 85, 94, 101.
Broszniowscy al. Brośniowscy 7, 8,
13, 26, 32, 36, 61, 94, 95.
Brylińscy 32, 44.
Brześciańscy 7, 8, 11, 13, 2S, 32, 44, 85, 94, 101.
Brzezińscy 32, 90.
Brzoscy 32.
Brzozowscy 43.
74
Buchowscy 32, 44, 101.
Budzanowscy 32.
Bukowscy 32.
Byliccy 32.
Bylinowie 95.
Bystryowscy 32.
Bystrzykowscy 98.
Celejowscy 32.
Charczewscy 4.
Chaszczewscy 95.
Chechlowscy 7.
Chelchowscy 32.
Chłopczyccy 32.
Chłopeccy 7, 41.
Chłopięcy 32, 60, 100, 101. Chocimierscy al. Chocimirscy 21, 41. Chodyniccy 7.
Chojeccy 62.
Chojnaccy al. Choynaccy 13, 28. Chrzanowscy 7, 32.
Chudorscy al. Chuderscy 7. Chylińscy 68.
Cielińscy 98.
Ciemierzyńscy 42.
Ciesielscy 7.
Cieszaccy 32.
Cisowscy 28.
Cucyłowscy 101.
Cybulscy al. Cebulscy 7, 95. Cywińscy 95.
Czajkowscy al. Czaykowscy 4, 7, 8, 13, 26, 28, 32, 36, 41, 44, 60, 61, 67, 68, 80, 85, 94, 98, 101. Czapscy 66.
Czarneccy albo Czarnieccy, Czerniec-cy, Czerneccy 7, 28, 68. Czastyłowscy 32.
Czaszniccy 32.
Czechowscy 95.
Czelatyccy 32.
Czeremowscy 32.
Czerkawscy (albo Czerkascy) 7, 28, 78, 94, 101.
Czerleniowscy 32.
Czerwińscy 32, 62.
Czerniccy 41.
Czernie jo wscy 32, 36.
Czerwińscy 7, 66.
Cześniccy 32, 66.
Czolhańscy (albo Czołchańscy) 7, 13, 28, 32, 42, 44, 62, 78, 85, 94, 101.
Czołowscy 7, 8, 12, 28, 32, 36, 79, 94, 101.
Czubscy 28.
Czyżowscy 32.
Czyczerscy 28, 68.
Daniszowscy 7.
Daszkowscy 95.
Dąbkowscy 7, 32, 68.
Dąbrowscy 4, 28, 68.
Dębiccy 7.
Dębowscy 32.
Dębscy 62.
Długopolscy 44.
Dobrowlańscy 41.
Dobrowolscy 4, 7.
Dobrzańscy 4, 7, 8, 13, 27, 28, 34, 36, 37, 41, 44, 58, 60, 67, 68, 75, 79, 85, 94, 95, 98, 101. Dobrzyńscy 28.
Dolińscy 7, 15, 28, 60, 68.
Dolscy 7.
Dołuscy 32.
Dolżańscy 7, 66.
Domańscy 7.
Domaradzcy 85.
Drohomireccy 7, 8, 13, 16, 19, 28, 32, 36, 41, 67, 79, 94, 101. Drozdowscy 4.
Drużbaccy 95.
Drużdżanikowie 66.
Drzewiccy 95.
Dubowlańscy 32.
Dubrawscy 7, 13, 26, 28, 32, 42, 44, 47, 50, 85, 94, 101. Dudzińscy 26.
Dunajewscy 7, 9, 28, 94.
Duniewscy 95.
Duszyńscy 95.
Dwerniccy 7, 9, 11, 13, 26, 28, 41, 44, 62, 68, 69, 85, 94, 95, 101. Dydyńscy 7, 28, 94.
Dymideccy 32.
75
Dziedzicowie 28.
Dzierżanowscy 95.
Dzikowiczowie 28.
Dziwińscy al. Dziewińscy 7, 66.
Fabiarowscy 28.
Fedorowiczowie 7.
Fijałkowscy al. Fiałkowscy 28, 68.
Oadzińscy 4.
Gajewscy 95.
Gawińscy 7.
Gąsiorowscy 7, 95.
Gdowscy 28, 68.
Gembiccy al. Gębiccy 7.
Gęsińscy 95.
Giżyccy 82, 94.
Glińscy 32.
Głowaccy 4, 7, 94.
Gdańscy 7.
Goleccy 66.
Gołębiowscy 66.
Goździeccy 32.
Góreccy 32.
Górscy 4, 41, 95.
Grabkowscy 28.
Grabowieccy 7, 13, 16, 18, 21, 28, 41, 66, 67, 94, 101.
Grabowniccy 32.
Grabowscy 7, 32, 95.
Grabscy 32, 68.
Grocholscy 4.
Grochowscy 32.
Grodniccy 95.
Grodzcy 68.
Grodziccy 95.
Grońscy (Grądzcy al. Grąccy) 7. Gruszeccy 4, 7.
Grzebińscy 62.
Grzymkowscy 94, 95.
Gutkowscy 86.
Gwozdeccy 7, 28.
Haczyńscy 7.
Hałuszczyńscy 98.
Hermanowscy 32.
Hetmanowie 72, 73, 94.
Hirowscy al. Hierowscy 7.
Hnileccy 32.
Hołoweccy al. Hołowieccy 26, 67. Hołyńscy 7, 8, 9, 13, 15, 18, 28, 32, 41, 42, 44, 46, 67, 79, 94, 101. Horbaczewscy 7.
Hordyńscy al. Hordeńscy 7, 11, 13, 28, 36, 62, 67, 94.
Horodeccy 7, 94.
Horodyńscy 32, 36, 41.
Horodyscy al. Horodyjscy 7, 8, 9, 32, 41, 44, 67, 79, 94, 98. Hoszowscy 1, 7, 8, 9, 13, 20, 28, 32, 36, 41, 42, 44, 46, 60, 61, 62, 66, 67, 68, 85, 94, 95, 101, 104. Hościsławscy 32.
Hoynaccy 95.
Hrebeniowscy 46.
Hryniewiccy 44.
Hubiccy 4, 7, 11, 28, 32, 101. Humińscy 95.
Humniccy 4.
Ilniccy 7, 8, 13, 28, 32, 36, 41, 44, 46, 57, 60, 66, 67, 68, 81, 85, 91, 94, 100, 101.
Ines’owie 7, 95.
Iwaniccy 4, 7, 66.
Izbińscy 95.
Iżewscy 95.
Iżyccy 7.
Jabłońscy 7, 43, 68.
Jakaccy 82.
Jakimowiczowie 86.
Jakowiccy 30.
Jakubowscy 4, 7, 28, 66, 86, 98. Jamińscy al. Jamieńscy 28, 44, 79. Janczyńscy 32.
Janiccy 7.
Janiszewscy 7, 95.
Janiszowscy 32.
Jankowscy 60, 73, 95, 103. Janowscy 98.
Jarmolińscy 32.
Jaroszewscy 73.
Jaroszyńscy 95.
Jasieniccy 7, 41, 60.
76
Jasińscy al. Jasieńscy 4, 7, 28, 32, 41, 44, 68, 86, 95.
Jasnowscy 7.
Jastrzębscy 7, 32, 36, 95.
Jaszewscy al. Jaszowscy 7.
Jaśmińscy 36.
Jaśniscy al. Jaśniccy 7, 8, 22, 27, 32, 36, 61, 67, 83, 94.
Jaworscy 4, 7, 8, 13, 18, 26, 28, 32, 41, 44, 46, 57, 60, 66, 67, 68, 81, 85, 94, 95, 101, 103. Jaźwińscy 41.
Jedleńscy al. Jedlińscy 7.
Jezierscy 7, 22, 94, 95.
Kaczanowscy 7.
Kaczkowscy 7, 32, 62, 72, 73, 85, 94. Kaczorowscy 4.
Kalińscy 4, 7, 98.
Kałacińscy 86.
Kałużyńscy 95.
Kamińscy 7, 28, 95.
Kanafolscy (Kanafojscy) 36. Kaniowscy 7, 66.
Karasowscy 7.
Karczewscy 7, 66.
Karmazynowscy 7.
Karpińscy 4, 7.
Karwaccy 7.
Kaszyńscy 26.
Katyńscy 7, 28, 75, 94.
Kaweccy 15, 95.
Kędzielscy 7.
Kędzierscy 7, 28, 95.
Kęsińscy 95.
Kierzkowscy 7, 28.
Kirkowscy 7.
Kisiewiczowie 95.
Kiszyńscy 66.
Klementowscy 7, 72, 73.
Klityńscy 7, 28, 68.
Klonowscy 4, 66.
Kluczewiczowie 7, 66.
Kłodniccy 7, 28, 32, 44, 56, 60, 66, 78, 94, 98, 101.
Kłosowscy 95.
Kniażdworscy 101.
Kniehiniccy (Knihiniccy, Kniehyniccy,
Kniehińscy, Knihinińscy) 7, 13, 14, 28, 32, 41, 44, 66, 67, 85, 94, 101, 104.
Kobelscy 66.
Koblańscy 7, 13, 28, 41, 67, 68, 94. Kobylańscy 7.
Kobylińscy al. Kobyleńscy 95, 100. Kobyłeccy al. Kobełeccy 7, 28, 94. Kochańscy 95.
Kolczyccy 32.
Kołaczkowscy 32.
Komanowscy 73.
Komarniccy 7, 8, 9, 13, 26, 28, 41, 44, 66, 67, 68, 85, 94, 95, 101. Komorowscy 14, 101.
Konarscy 95.
Konieccy 41.
Koniuscy 32.
Kopyczyńscy 32.
Kopystjańscy 68.
Kopystyńscy al. Kopysteńscy 7, 26, 28, 32, 41, 44, 45, 60, 61, 62, 67, 68, 94.
Korczyńscy 4, 7, 8, 13, 18, 28, 32, 36, 46, 60, 77, 79, 90, 94, 101. Kornalowscy 32, 60.
Korniewscy 32.
Korostowscy 46.
Koryzmowie 73.
Korzeniowscy 7.
Kosteccy 95.
Kościńscy 26.
Koteccy 7, 26.
Kowalewscy 95.
Kowalscy 7, 98.
Kozakiewiczowie 7.
Kozłowscy 4, 7, 28, 36, 94, 95. Kozyrkowie 36.
Krajewscy 7, 98.
Krajowscy 32.
Krasnopolscy 7, 68.
Krasnodębscy 4, 7, 94.
Krasowscy al. Krassowscy 7, 28, 36, 68, 94, 95.
Kraśniańscy 7, 28.
Kraśniccy 7, 28, 68.
Krechowieccy al. Krechowiccy 7, 8, 9, 13, 14, 32, 36, 41, 42, 44,
77
62, 67, 69, 94, 95, 101, 104. Krechowscy 32.
Krępscy 68.
Krokowscy 7.
Kromidowscy 7, 16.
Kropiwniccy 7, 8, 11, 13, 28, 32, 44, 60, 62, 67, 68, 94, 101. Kruczkowscy 7.
Krukienieccy 32.
Krukowscy 32.
Krupscy 7.
Kruszelniccy 7, 8, 9, 13, 32, 42, 44, 46, 47, 60, 62, 67, 77, 85, 86, 94, 98, 101.
Kryłoszańscy 7, 28, 67, 94.
Kryniccy 7, 13, 28, 32, 44, 46, 56, 60, 67, 85, 94, 101.
Krzeczkowscy 7, 26, 28, 68, 94. Krzeszkowiczowie 46.
Krzyczkowscy 98.
Krzywanek 73.
Krzywczyńscy 73.
Krzywieccy al. Krzywiccy 7. Krzyżanowscy 95, 103.
Kucharscy 7, 82.
Kuczerynowie 73.
Kuczkowscy 7.
Kujawscy 7.
Kulbińscy al. Kulibińscy 7.
Kulczyccy 4, 7, 8, 13, 28, 41, 60, 67, 79, 81, 85, 91, 94, 98, 101. Kuliczkowscy 7, 95.
Kulikowscy 4, 7, 66.
Kumarniccy zob. Komarniccy. Kunaszowscy 16, 32.
Kunatowie al. Kunatowicze 56, 100. Kuniccy 7, 44, 66, 73, 85. Kupiatyccy 32.
Kupińscy 95.
Kurdwanowscy 62.
Kurnikowscy 7.
Kuropatniccy 32.
Kuszyccy 95.
Kuźmińscy 95.
Kwapińscy 95.
Laccy albo Ladzcy 7, 16, 19, 94,
101.
Lachowiczowie 7.
Lachowieccy 32.
Lachowscy 95.
Laskowscy 44.
Lassotowie 32.
Laszkowscy 95.
Lenczewscy al. Linczewscy 7. Lenkiewiczowie 7.
Leszczyńscy 4, 7, 11, 28, 32, 72, 73, 86, 95.
Leszkiewiczowie 95.
Leśniowscy 32.
Lewandowscy 4, 28, 94.
Lewiccy 4, 7, 28, 66, 68, 85, 94. Lichańscy 32.
Lipeccy al. Lipieccy 7, 28, 68, 103. Lipińscy 4, 103.
Liskowaccy 7, 8, 9, 13, 26, 28, 67, 94.
Lisowscy 72, 73.
Lityńscy 7, 13, 28, 32, 41, 44, 60, 85, 94, 101.
Lubaczewscy 7.
Lubienieccy 7, 28, 32, 46, 60, 73, 94, 10i.
Lubmirscy 95.
Lutosławscy 32.
Łabędzcy 95.
Labinowiczowie 7.
Lahodowscy 32.
Ławrowscy 7, 28.
Łąccy zob. Łuccy.
Łączyńscy 32.
Łękawscy 7.
Łobiccy 36.
Łoboccy al. Łobodzcy 7.
Łodyńscy 7, 8, 9, 13, 28.
Łodzińscy 7, 28, 32, 41.
Łomniccy 4, 7, 68.
Łoniewscy 7, 28, 68.
Łopuscy czyli Łopuszańscy 32, 60. Łopuszańscy 7, 13, 26, 66, 67, 94. Łośniewscy 32.
Łotoccy 4.
Łowieccy 32.
Lozańscy 32.
Łoziccy 7.
78
Łozińscy 4, 7, 8, 13, 18, 22, 27, 28, 32, 36, 41, 44, 61, 67, 94, 95. Łubkowscy al. Łupkowscy 7.
Łuccy 7, 8, 13, 28, 32, 36, 41, 44, 67, 94.
Łuczyccy 32.
Łuczyńscy 7, 73.
Łukawieccy al. Łukawiccy 7, 13, 28, 60, 66, 85, 94.
Łuszczyńscy 94.
Łużeccy 4, 7, 94.
Maciejowscy 62.
Magierscy 95.
Magnowscy 73.
Majewscy 95.
Majtkowscy zob. Matkowscy. Makowscy 95.
Malczewscy 26.
Maleczyńscy 62.
Malewscy 95, 98.
Malikowscy 94.
Malina 22, 94.
Malinkowscy 94.
Malinowscy 28, 72, 73, 94. Maluszyccy 95.
Małaczyńscy 62, 95.
Maluszyccy 94.
Manasterscy al. Manastyrscy 8, 13, 28, 41, 44, 46, 60, 67, 68, 94. Martyni 73.
Masiewiczowie 28.
Matkowscy 8, 13, 26, 28, 32, 41, 44, 46, 66, 67, 68, 85, 86, 94. Matuszewscy 95.
Mąkolińscy 32.
Medyńscy 16, 28, 32, 36, 79, 94, 101. Mersey 95.
Michałowscy 95.
Michnowscy 68.
Micińscy 95.
Mielnowscy 32.
Mietelscy (Metelscy) 44, 68. Milanowscy 95.
Mileccy 95.
Miszczowscy (Myszczowscy) 46, 50, 94.
Młyńscy 26.
Moczulscy 4.
Mogielniccy 32.
Monasterscy zob. Manasterscy. Morawscy 32, 98.
Morochowscy al. Mrochowscy 44,
100, 101.
Moszumańscy 14.
Mroczkowscy 32.
Mrozowiczowie 95.
Mszanieccy al. Mszaneccy 28, 94, 103.
Mściszewscy 44.
Murarscy 95.
Muszyńscy 4.
Myszkowscy 32.
Nadkowscy 32.
Nahujowscy (Nahojewscy, Nahujew-scy) 18, 28, 42, 45, 85, 94. Najdakowscy 32.
Nanccy 95.
Nanowscy 8, 13, 18, 26, 28, 67, 68, 85, 94.
Narajowscy 32.
Nasiłowscy 62.
Nehrebeccy 28, 94.
Niebieszczańscy 32.
Niedaszkowscy 94.
Niedzielscy 66, 94.
Niezabitowscy 94, 95.
Nihowscy 60.
Nowiccy 86.
Nowodworscy 95.
Nowosieleccy 28, 60, 68, 94. Nowosielscy 32, 44, 47, 62, 67, 85, 95.
Nowoszyccy 32.
Obelniccy 16.
Obertyńscy 13, 16, 28, 32, 44, 94. Obłazniccy 32.
Obroccy 43.
Odolscy 95.
Odrzechowscy 8, 28, 44, 87, 94. Oględowscy 32.
Okowiccy 95.
Okręgliccy 32.
Olewińscy 95.
79
Omęcińscy 86.
Opaccy 28, 68, 94.
Oparscy 32.
Opolscy 94.
Opryszowscy 16, 101.
Ordyńscy 100.
Orlikowscy 69.
Orłowscy 11, 32, 44.
Ortyńscy 13, 26, 28, 32, 60, 67, 94. Orzechowscy 32.
Osieccy 95.
Ossowscy 28, 68, 94.
Ostałowscy 32.
Ostropolscy 28, 94.
Ostrowscy 4, 15, 56, 95.
Osuchowscy 94.
Otfinowscy 32.
Pacławscy 32, 36, 60, 75, 94. Pakoszewscy 32, 68.
Pałczyńscy 95.
Pamiętowscy 41.
Pantalowscy 32.
Pańkowscy 95.
Pasławscy 8, 26, 28, 68, 94, 100. Pawlikowscy 68, 94.
Pełkowie 32.
Pernerowscy al. Pernorowscy 94. Piaseccy 68, 73, 95.
Piątkowscy 32.
Pieleccy 66.
Pielwielscy 32.
Pileccy 62.
Piotrowscy 28, 32, 75, 94, 95. Piskorscy 98.
Pleteniccy 32.
Pliscy 66.
Płażyńscy 28.
Płoszczańscy 95.
Podbilscy 95.
Podhoreccy 28.
Podhorodeccy 18, 32, 36, 41, 60, 66, 67, 77, 94.
Podlesieccy 41, 67.
Podlescy 1, 32.
Podłuscy 66.
Podmichalscy 101.
Podmichałowscy 16.
Podoleccy 32.
Podwerbeccy 21, 32.
Podwysoccy 41, 44, 61, 94. Pohoreccy 8, 28, 41, 44, 55, 65,
67, 94.
Pohorodeccy 8.
Polanowscy 44, 98.
Polańscy 28, 32, 68, 69, 94, 95, 101. Polatyccy 32.
Poluchowscy 32.
Poniatowscy 46.
Popielowie 3, 8, 9, 28, 32, 36, 41, 42, 44, 45, 57, 60, 67, 80, 85, 91, 94, 101.
Popławniccy 32.
Prosianowscy 86.
Przedpełscy 95.
Przedrzymiescy 36.
Przedrzymirscy 36, 41, 94. Przedworscy 68.
Przeroślscy al. Przeroscy 19, 101. Przeworscy 68.
Pudłowscy 32, 82.
Pukieniccy 32.
Puszczałowscy 95.
Putiatyccy al. Puciatyccy 28, 79.
Raciborowscy 69.
Raczyńscy 36.
Radeccy 28, 68, 100.
Radwańscy 95.
Radyłowscy (Radiłowscy) 32, 101.
Rakowscy 26, 73.
Rapczyccy 32.
Raszkowscy 44.
Rębiccy 95.
Rogozińscy al. Rogozieńscy 26, 32,
68.
Rojewscy 32.
Rokiccy 32.
Rolscy 4.
Romanowiczowie 68.
Romanowscy 32, 68.
Romerowie 41.
Ropczyccy 32.
Rosikowscy 95.
Rossowscy 68.
Roszkowscy 95.
80
Rościszewscy 28, 68.
Rozborscy 32.
Rozluccy 41.
Rozwadowscy 28, 68.
Rozwieniccy al. Rozdzwieniccy 32. Rożniatowscy 15, 28, 32, 78. Rudniccy 11, 32, 44, 94, 95. Rudotowscy al. Rudyłowscy 32, 41. Rybczyńscy 73.
Rychciccy 32.
Rytarowscy 32, 41.
Rzewuscy 4, 69.
Sadkowscy 32.
Sadowscy 28.
Sadurscy 95.
Samborowie 36.
Sawiccy 26, 91, 95.
Seredniccy 85.
Serwaccy 95.
Siczyńscy al. Sicińscy, Syczyńscy, Szy-cińscy 32, 66, 98.
Sieleccy 8, 32, 36, 41, 60, 67. Siemaszowie 66.
Siemianowscy 32.
Siemiginowscy 36, 41, 60, 62, 66, 79, 101.
Siennowscy 32.
Sieradzcy 95.
Sierakowscy 73.
Sikorscy 28, 68, 73.
Siwerscy 28, 68.
Skibińscy 4.
Skolscy al. Skólscy 46, 85, 101. Skorodyńscy 36.
Skotniccy 32, 44, 56.
Skulscy 28, 36.
Sławscy 4.
Słońscy 32, 56, 60.
Słowikowscy 32, 86.
Sługoccy 32, 43.
Słupeccy 95.
Słupscy 95.
Smereczańscy 41, 67.
Smereczyńscy 98.
Smolarscy 4.
Smolniccy 101.
Sobolewscy 28.
Sobotkiewiczowie 43.
Sokolniccy 32.
Sokołowscy 68, 86, 95.
Soleccy 32, 61, 95.
Soroczyńscy 95.
Sozańscy 8, 9, 28, 41, 60, 67, 68, 75, 95, 101.
Srokowscy 8, 32, 36, 41, 44, 67, 80. Stambulscy 95.
Staniewscy 95.
Staniszewscy 73.
Stankiewiczowie 95.
Stańscy 4.
Starczewscy 86.
Stawscy 44.
Stebniccy 8, 26, 28, 32, 44, 68, 84. Stefanowiczowie 28.
Stetkiewiczowie 98.
Stogniewowie 32.
Stojanowscy 4.
Streptowscy 32.
Struszowscy 66.
Strutyńscy 1, 8, 28, 32, 36, 41, 42, 44, 61, 62, 67, 79, 85, 86, 91, 95, 101.
Strzelbiccy 66, 98.
Strzeleccy 68.
Studzińscy albo Studzieńscy 32. Stupniccy 8, 28, 32, 41, 43, 56, 60, 62, 67, 68, 85, 98, 101.
Sulatyccy 8, 15, 21, 28, 32, 41, 42, 44, 47, 67, 79, 95, 101.
Suleccy zob. Soleccy.
Sułkowscy 95.
Sumińscy 95.
Sumisławscy 72, 73.
Swaryczowscy al. Swaryczewscy 15, 32, 36, 62, 78, 79, 95, 100, 101. Szaporowscy 21.
Szarzeńscy 82.
Szatkowscy 95.
Szatyńscy 95.
Szczeniowscy 69.
Szczepańscy 4, 95.
Szczygielscy 4.
Szelestyńscy 28.
Szmigielscy 4.
Szempińscy 95.
81
Szpotańscy 62.
Szumlańscy 79, 85, 101.
Szydłowscy 95.
Szymanowscy 95.
Szymańscy 90. *
Szymberowie 66.
Szymonowscy 68.
Sliwniccy 32.
Swiderscy 56.
Święciccy 36.
Swirscy 4, 15, 41.
Swistelniccy 21, 28, 32, 44, 47, 101.
Targowiccy 32.
Tarnawieccy 19, 66.
Tarnawscy 28, 42, 44, 85, 91, 101. Tatomirowie 8, 41, 42, 44, 52, 60, 66, 67, 78, 85, 101.
Telatyccy 52, 100.
Teleżyńscy 44, 100.
Temerowscy 14.
Terleccy 8, 11, 26, 28, 32, 41, 44,
66, 67, 68, 84, 85, 91, 95, 101, 103.
Ternowscy 32, 79.
Tołłoczkowie 66.
Tomiccy 66.
Topolniccy 26, 28, 60, 67, 79. Topolowscy 32.
Toporniccy 79.
Towarniccy 4, 26, 28, 67:
Trzcieńscy 32.
Trzcińscy 28.
Tureccy albo Turscy 32, 60, 68,
101.
Turobojscy 32.
Turscy 32, 81. <>
Turzańscy (Turzeńscy) 8, 18, 26, 28, 32, 36, 41, 44, 46, 57, 60, 66,
67, 68, 100, 10-f: –
Turzyńscy zob. Turzańscy. Tustanowscy 8, 28, 32, 41, 60, 67,
79, 101.
Twardowscy 28.
Twaryńscy 66.
Tyczyńscy 66.
Tysowscy 66.
Tyszkowscy 32, 41, 44, 60, 85, 100.
Tyszyńscy 95. •
Uherniccy al. Uhorniccy, Huherniccy 15, 32, 41, 47, 101.
Ulaniccy 30.
Uniatyccy (Huniatyccy) 8, 28, 32,
41, 44, 56, 60, 67, 68, 85, 91,
101.
Urbańscy 28, 68.
Uruscy al. Wruscy 4, 8, 26, 28, 32, 36, 41, 44, 60, 67, 85, 98, 101. Uryccy 28.
Ustrzyccy 26, 32, 41, 44, 52, 68, 84, 85, 91.
Ustyanowscy 86.
Uzdowscy 32.
Wacowscy 56, 60.
Waczewscy 32, 101.
Wasilkowscy 44.
Waszyńscy 62.
Waysowiczowie 95.
Wąwelniccy 19.
Widaccy 90.
Wielogurscy 66.
Wieluszyńscy 28, 68.
Wierzbiccy 73.
Wierzbińscy 32.
Wiewiórscy 95.
Więckowscy 32, 60.
Wilczyńscy 95.
Winiarscy 95, 98.
Winniccy 4, 8, 18, 28, 32, 36, 41, 44, 56, 67, 77, 79, 85, 101. Wisłoccy 8, 9, 28, 44.
Wiszniowscy 62, 73, 95.
Wiśniewscy 28.
Witoszyńscy 27.
Witwiccy 1, 4, 8, 18, 32, 36, 41,
42, 44, 61, 62, 67, 77, 78, 85, 86, 90, 91, 95.
Wodelscy 95.
Wodziccy 32.
Wojaczyńscy 68.
Wojakowscy 62.
Wojciechowscy 32, 95. Wojewódkowie 32, 56.
Wojnatowscy 95.
A. Tarnawski, Szlachta zagrodowa w Polsce
6
82
Wolańscy 26, 43, 95.
Woliccy 32.
Wołczańscy 8, 28, 68.
Wołkowiccy al. Wołkowieccy 8, 28, 41, 44, 95.
Wołkowińscy 36.
Wolosiańscy 8, 28, 68.
Wołosieccy 32, 44, 47.
Wroczeńscy 32.
Wróblewscy 32.
Wruscy zob. Uruscy.
Wybranowscy 32.
Wyhowscy 62.
Wykoccy 98.
Wysławscy 28.
Wysoccy 11, 32, 95.
Wysoczańscy 8, 28, 32, 41, 46, 67, 68, 85, 101.
Wysokińscy 11, 28, 44, 68. Wyszomirscy 32.
Wyszotrawkowie 8, 66, 68. Wyszotrawscy 28.
Wyszyńscy 95.
Zabilscy 95.
Zabłoccy 32.
Zabojscy 66.
Zacharowscy zob. Turscy.
Zagilscy 26.
Zagórscy 75.
Zagwojscy 14, 32.
Zajączkowscy 28.
Zajedlewscy 95.
Zakrzewscy 32, 95.
Zalescy 28, 68, 95.
Zapłatyńscy 8, 41, 44, 62, 68. Zapolscy 32.
Zarembowie 26.
Zarudzcy 32.
Zarynowscy 66.
Zawadeccy 95.
Zawadowscy 66.
Zawadzcy 28.
Zawiscy 95.
Zawiszowie 44, 47, 101.
Zbarascy 95.
Zbierzyńscy 95.
Zembrzyccy 66.
Zerwaniccy 32.
Zielińscy 95, 98.
Zielonkowie 62.
Ziemiańscy 73.
Złotniccy 32.
Zubrzyccy 18, 28, 66, 68. Zwartowscy 32.
Zwierzyńscy 95.
Żabscy 4.
Żakowscy 21.
Żarczyńscy 32.
Żarscy 95.
Żdżarscy al. Zdziarscy 26, 95. Żebrowscy 41.
Żelechowscy 32.
Żeliborscy 32, 44, 85, 100, 101. Żerebeccy 8, 22, 36, 67.
Żerniccy al. Żórniccy 36.
Żłobniccy 95.
Żmijewscy 28, 68.
Żołędziowie 15.
Żukotyńscy 44, 68, 85.
Żukowscy 79.
Żupańscy 32.
Żurakowscy (Dżurakowscy, Dziura-kowscy) 7, 8, 15, 28, 32, 41, 42, 44, 45, 46, 67, 79, 86, 95, 101. Żurawiccy 94.
Żywaczowscy 32.
Żurowscy 32.
Zyhak’owie 73.
Żywaczowscy 32.
INDEKS MIEJSCOWOŚCI, ZAMIESZKANYCH PRZEZ SZLACHTĘ ZAGRODOWĄ.
(Liczba arabska oznacza numer pozycji bibliograficznej, liczba rzymska
numer tomu).
Babin (pow. Katusz) 15, 94 x.
Baczyna (pow. Sambor) 7 U XI, 8,
13, 26, 39, 44ii. X, 66, 67, 75, 94.
Bahnowate (pow. Turka) 68.
Balice (pow. Mościska) 60.
Balicze dawn. Balice (pow. Żyda-czów) 71, 32, 42, 44li, 101.
Bandrów Narodowy (pow. Lesko) 7 L 67, 94.
Bania Kotowska dawn. Kotów (pow. Drohobycz) 7 XI, 32, 45, 57, 101.
Barańczyce Wielkie (pow. Sambor)
60, 66, 67, 69, 94.
Bednarów dawn. Bodnarów (pow. Stanisławów) 7 l, 13, 41, 66, 94 X.
Bełejów (pow. Dolina) 94 III.
Berehy Dolne i Górne (pow. Lesko) 84.
Berezowica Wielka (pow. Tarnopol)
7 XII.
Berezów Niżny, Średni i Wyżny (pow. Kołomyja) 16, 21, 66, 67, 94, 101.
Bereźnica Szlachecka (pow. Sambor i Kałusz) 7i, ix, 13, 44 II, 60, 62,
67, 85, 86.
Bereźnica Szlachecka (pow. Stryj) 62, 101.
Bernadówka (pow. Trembowla) 7xill.
Biała (pow. Czortków) 7IX, 7 xn,
7 XIII i Uzupełń.
Biała (pow. Tarnopol) 6.
Białobożnica (pow. Czortków) 7 vm, ix, X, xvi i Uzupełnienia.
Biały Potok (pow. Czortków) 7 xi.
Bilicz (pow. Sambor) 26.
Bilina Wielka (pow. Sambor) 71, x, xm, xiv i Uzupełń., 13, 32, 35,
60, 67, 68, 94 lii. X, 100.
Błażów (pow. Sambor) 7 i, X i Uzupełń., 13, 32, 60, 94, 101.
Błudniki (pow. Stanisławów) 14.
Boberka (pow. Turka) 41.
Bojary przys. Tynowa (pow. Drohobycz) 94 l.
Boków (pow. Podhajce) 101.
Borszów (pow. Przemyślany) 36. Borynia (pow. Turka) 68.
Borynicze (pow. Bobrka) 94 Xll. Borysław (pow. Drohobycz) 7 u, 13,
32, 60, 66, 100, 101.
Bratkowce (pow. Stryj) 7II, Vlll,
32, 60, 62, 101.
Broszniów (pow. Dolina) 7 11, XII,
13, 32, 36, 42, 94 v, x, 95, 104. Brykula (pow. Trembowla) 4. Brześciany (pow. Sambor) 7 li. 13, 94ii, 101.
Buchowice (pow. Mościska) 66, 101. Budzanów (pow. Trembowla) 4. Budzyń (pow. Tłumacz) 66. Burczyce dawn. Borczyce (pow. Sambor) 60, 101.
Burkanów (pow. Podhajce) 43. Butelka (pow. Turka) 68. Byczkowce (pow. Czortków) 7 ix. Byszów (pow. Podhajce) 21, 73.
Ceniawa (pow. Dolina) 41. Chaszczów (pow. Turka) 68. Chłopczyce (pow. Rudki) 7 U.
84
Chomiakówka (pow. Czortków) 7 IX, 28.
Chromohorb (pow. Stryj) 94 ix.
Chudyjowce (pow. Borszczów) 7 ix
Cucyłów (pow. Nadworna) 101.
Czabarówka (pow. Kopyczyńce) 7 Uzupełń.
Czajkowice (pow. Rudki) 7 xn. 7 iii, 8, 13, 32, 36, 44 III. 60, 67, 69, 78, 94 III, 101.
Czarnokońce (pow. Jaworów) 56.
Czarnokońce (pow. Kopyczyńce) 7vm, XIII.
Czarnołoźce (pow. Tłumacz) 101.
Czerkasy (pow. Lwów) 7 iii, 78, 94 iii, 101.
Czerkawszczyzna (pow. Czortków) 7 x.
Czernica (pow. Żydaczów) 101.
Czerniejów (pow. Stanisławów) 101.
Czerwonogród (pow. Zaleszczyki) 66
Czołhany (pow. Dolina) 7 iv. 32, 42, 78, 94 ni. 101.
Czortków m. 7 vm i Uzupełń.
Czułowłce dawn. Czołowice (pow. Rudki) 56, 94 iii, 101.
Darachów (pow. Trembowla) 4.
Daszawa (pow. Stryj) 62.
Delatyn m. (pow. Nadworna) 101.
Delejów (pow. Stanisławów) 7 IX, 72, 73.
Demenka (pow. Żydaczów) 7 xv, 94 IX, 101..
Dobra Szlachecka (pow. Sanok) 7 iv, 8, 13, 27, 34, 37, 44 iii, 58, 67, 85, 94 iii.
Dobrowlany (pow. Drohobycz) 7 vm, 60, 62.
Dobrowlany dawn. Dubrowlany (pow. Kałusz) 32, 101.
Dobrzany (pow. Gródek Jagiell.) 7 iv, 101.
Dobrzany (pow. Stryj) 60.
Dolina m. 66, 95.
Dołhe (pow. Drohobycz) 32, 56, 60.
Dołhe (pow. Trembowla) 32.
Dołholuka (pow. Stryj) 7 vm, x. 32, 56, 60, 62, 101.
Drohomirczany (pow. Stanisławów) 7 v, 16, 19, 32, 67, 94 Ul. 101.
Dryszczów (pow. Brzeżany) 94 ix.
Duba (pow. Dolina) 41.
Dubrawka (pow. Żydaczów) 32, 94 m,
101.
Dunajów m. (pow. Przemyślany) 94 iii.
Dwernik (pow. Lesko) 9, 13, 44 III. 69, 101.
Fatowce (pow. Kołomyja) 66, 101.
Firlejów (pow. Rohatyn) 90.
Gaje Niżne (pow. Drohobycz) 32, 56.
Gerynia (pow. Dolina) 1, 20.
Grabowiec (pow. Nadworna) 7 vi, 16, 19, 32, 66, 67, 101.
Hińkowce (pow. Zaleszczyki) 7 IX.
Hleszczawa (pow. Trembowla) 4.
Hnilcze (pow. Podhajce) 21, 32, 43, 73, 101.
Hnyła (pow. Turka) 68.
Holobutów (pow. Stryj) 7 x, 62.
Hołowiecko (pow. Turka) 26, 67.
Holyń (pow. Kałusz) 7 vn. 13, 15, 32, 36, 42, 67, 94 Uzupełń., 101, 104.
Hordynia Szlachecka (pow. Sambor) 7 VII, 13, 32, 67, 94 v.
Horodyszcze (pow. Sambor) 7vn, xi. 9, 67, 94 v.
Hoszów (pow. Dolina) 1, 7 vn, XII,
8, 9, 20, 36, 42, 60, 62, 66, 67, 78, 94 v, 101, 104.
Howiłów Wielki (pow. Kopyczyńce) 7 xv.
Hrebenów (pow. Stryj) 7 vn. 32.
Hruszów (pow. Drohobycz) 7VH, 101.
Hryniowce (pow. Tłumacz) 66.
Hubice (pow. Dobromil) 7 vu, 101.
Husne Niżne i Wyżne (pow. Turka) 41, 68.
Unik (pow. Turka) 7 vn, xn i Uzu-
85
peta., 8, 44IV. 60, 66, 67, 68, 94 vi, 101. łławeze (pow. Trembowla) 4.
Isaje (pow. Turka) 7m, 68, 101. Isaków (pow. Horodenka) 38, 41, 66.
Iwanowce (pow. Żydaezów) 66. Iwanówka (pow. Trembowla) 4, 85.
Jabłonka Niżna i Wyżna (pow. Turka) 41, 68.
Jabłonów (pow. Turka) 68. Jagielnica (pow. Czortków) 7 vin.
x, xii i Uzupełń.
Jamna (pow. Dobromil) 101. Jasienica Solna (pow. Drohobycz) 60. Jasienica Zamkowa (pow. Turka)
7 VIII, 60, 68, 101.
Jasionka (pow. Turka) 68.
Jaśniska dawn. Jaśniszcze (pow. Gródek Jagiell.) 7 vm, ix, xvi, 8, 22,
27, 32, 36, 67, 83,’ 94 VI. i JaWora (pow. Turka) 7 VIII, 8, 13,
44 IV, 60, 66, 67, 68, 81, 94 VI,
101.
Jezupol ni. (pow. Stanisławów) 14.
Kamionka W. i M. (pow. Kołomyja)
66.
Katyna Szlachecka (pow. Dobromil) 7 ix. xii, 94 vi.
Kawsko (pow. Stryj) 32, 56, 101. Kleszczówna (pow. Rohatyn) 90. Kluwińce (pow. Kopyczyńce) 7 VII. Kłodnica (pow. Stryj) 7 x. 32, 56, 60, 62, 78, 94 VII. 101. Kniaźdwór (pow. Kołomyja) 101. Knihinin (pow. Stanisławów) 7x, 13, 14, 32, 94 VII, 101, 104.
Knihynice (pow. Rudki) 44 V, 85. Knihynicże m. (pow. Rohatyn) 67. Kobaki dawn. Kubaki (pow. Kosów) 66. ) .
Kobło Stare (pow. Sambor) 7% 67. Kobyłowłoki (pow. Trembowla) 4,
28.
Kołbajowice (pow. Rudki) 55, 65. Komarniki (pow. Turka) 7 vm, XII,
X,- xvi. 8, 9, 13, 32, 41, ’66y^Wi 68, 94 VII. IX, 101. ’ .
Komarów dawn. Komorów (pow.’Stanisławów) 14, 101.
Kondratów (pow. T*urka) 68.
Koniuszki (pow. Przemyśl) 56.
Konkolniki (pow. Rohatyn) ?3′
Kopysno (pow. Dobromil) 7 XI, XII,
60, 67, 94 VII, 101.
Korczyn Szlachecki (pow. Stryj) 7xi, 8, 18, 32, 60, 62, 77, 94 VII, 101.
Kornalowice (pow. Sambor) 32, 60,
• 100.
Kornicz (pow. Kołomyja) 66.
Korniów (pow. Horodenka) 66.
Koropiec (pow. Buczaćz) 66.
Kotiatycze (pow. Kałusz) 42, 104.
Kotoryny (pow. Żydaezów) 94 Uzupełń.
Kołowania (pów. Sambor) 56.
Kozara (pow. Rohatyn) 7 xm.
Krechowce (pow. Stanisławów) 7 vm, 8, 9, 14, 69, 94 VIII. 101, 104.
Krechowice (pow. Dolina) 7xii, 13, 36, 42, 62, 67, 95, 101, 104U—‘
Krechów (pow. Żydaezów) 42, 69, 104.
Kropiwnik (pow. Kałusz) 32.
Kropiwnik dawn. Kropiwniki (flow. Drohobycz) 7 XII, 8, 60, 67, 94 XII, 101.
Kruszelnica Szlachecka (pow. Stryj) 7 VII, XII, 8, 9, 13,. 18, 32, 44 V, 60, 62, 66, 67, 77, 94 Vllf, 101.
Krymidów (pow. Stanisławów) 7 xn, 16.
Krynica dawn. Kryniczki (pow. Drohobycz) 7 XII. 13, 46, 56, 60, 67, 94 VIII, 101.
Krywe (pow. Turka) 7 Xul, 101.
Krywka (pow. Turka) 41, 68.
Kulczyce Szlacheckie (pow. Sambor) 7 XIII, XIV, 8, 32, 35,. 60, 67,81, 94 VIII, 101.
/. ’ * r. V . ‘4
Lackie Szlacheckie (pow. Tłumacz) 7 v, x, XIII. 16, 19, 66, 94 VIII, ix, 101. V
U l
86
Laskowce (pow. Trembowla) 4. Letnia (pow. Drohobycz) 60. Libuchora (pow. Turka) 66, 68. Libuchowa (pow. Sambor) 7 xiv, 26, 44 Vi. 94 ix, 103.
Lipa dawn. Lipie (pow. Dolina) 42, 104.
Lipie (pow. Turka) 7 xiv. 68.
Lipowce (pow. Przemyślany) 21. Lisiatycze (pow. Stryj) 62.
Liskowate (pow. Dobromil) 7 XII,
xiv, 67, 94 ix.
Litynia (pow. Drohobycz) 7 XIV, 13, 44 vi. 85, 94 ix, 101.
Lolin (pow. Dolina) 42, 94 III, 104. Lubieńce (pow. Stryj) 7 xv, 32, 56, 60, 62, 94 ix, 101.
Lucza al. Łucza (pow. Kołomyja) 66.
Ładyczyn (pow. Tarnopol) 74, 98. Łanczyn (pow. Nadworna) 101. Łanowice (pow. Sambor) 7 xv.
Łany (pow. Stanisławów) 73. Łastówki (pow. Drohobycz) 68. Łąka Szlachecka (pow. Sambor) 7 xvi, 8, 32, 35, 67, 94 x.
Łomna (pow. Turka) 7 xv, 68. Łopuszanka Lechniowa (pow. Turka) 7 xvi, 26, 68.
Łopuszna (pow. Sambor) 44 x, 56,
66, 101.
Łopusznica (pow. Dobromil) 94 ix. Łosiniec (pow. Turka) 7 vn, vm, XII,
xv, 68.
Łoszniów (pow. Trembowla) 4. Łozina (pow. Gródek Jagiell.) 7vm, ix, xvi, 8, 13, 22, 27, 36, 44 iv, 67, 80, 94ix.
Łukawica (pow. Stryj) 13, 56, 60, 66, 94 x. 101.
Łużek Górny (pow. Turka) 7xvi, 94 x.
Łysa (pow. Podhajce) 101.
Maksymówka (pow. Dolina) 42, 94 III. Manasterzec (pow. Sambor) 94 XI. Manasterzec dawn, też Manasterki, Monaster (pow. Stryj) 7 x, 60, 62, 94 X. 101.
Markowa dawn. Marków (pow. Podhajce) 21.
Matków (pow. Turka) 7 x, 8, 66,
67, 68, 94 x.
Meducha (pow. Stanisławów) 7 XIII, 73.
Medynia (pow. Kałusz) 16, 21, 94 x,
101.
Meryszczów (pow. Przemyślany) 36. Michałków (pow. Borszczów) 7IX. Michniowiec (pow. Turka) 68. Mielniczne (pow. Turka) 7 XH, 66,
68, 101.
Milówce (pow. Zaleszczyki) 7 Uzupełń.
Młyniska (pow. Trembowla) 4. Mochnate (pow. Turka) 7 x. 68. Modrycz (pow. Drohobycz) 101. Mogielnica (pow. Trembowla) 4. Mołdawsko (pow. Turka) 68. Mołotków (pow. Nadworna) 66. Mszaniec (pow. Turka) 94 XI, 103. Muszkarów (pow. Borszczów) 66. Myta (pow. Turka) 68.
Nadorożna (pow. Tłumacz) 66. Nadworna m. 66.
Nagórzanka (pow. Czortków) 7IX, xi. x i Uzupełń.
Nahujowice dawn. Nahujów (pow.
Drohobycz) 45.
Nałuże (pow. Trembowla) 4. Nanowa (pow. Dobromil) 7viii, 60, 67, 94XU.
Niagryn dawn. Negryn (pow. Dolina) 42, 94Iii.
Niedźwiedza (pow. Drohobycz) 66. Niemszyn (pow. Rohatyn) 32. Nieżuchów (pow. Stryj) 62.
Nihowice (pow. Rudki) 60.
Niniów dawn. Neniów (pow. Dolina) 62, 101.
Niżankowice m. (pow. Przemyśl) 7 VIII.
Niżniów (pow. Tłumacz) 32.
Nosów (pow. Podhajce) 101. Nowica (pow. Kałusz) 21. Nowosielce (pow. Bobrka) 32, 67, 78, 85, 94IX.
87
Nowosiółka Koropiecka (pow. Bu-czacz) 94 XII.
Nowoszyce (pow. Sambor) 56, 101. Nowoszyn (pow. Dolina) 94 lii.
Obelnica (pow. Rohatyn) 16. Obertyn m. (pow. Horodenka) 13, 16, 32, 66, 94XU.
Odrzechowa (pow. Sanok) 87, 94 xu. Opary (pow. Drohobycz) 32, 56, 60. Opryszowce (pow. Stanisławów) 101. Ortynice (pow. Sambor) 26, 60, 67, 94XHI.
Ostrowczyk (pow. Trembowla) 4.
Pacław (pow. Dobromil) 7XII, 8, 32, 60, 94XHI.
Pacyków (pow. Dolina) 42, 94 hi. Pałahicze (pow. Tłumacz) 66. Panowice (pow. Podhajce) 73. Pantalicha (pow. Trembowla) 4. Paryszcze (pow. Nadworna) 66. Pasieczna (pow. Stanisławów) 101. Pauszówka (pow. Czortków) 7 vm-Peczeniżyn m. (pow. Kołomyja) 66. Petryków (pow. Tarnopol) 74. Pletenice (pow. Przemyślany) 32,36. Pniów (pow. Nadworna) 101. Podbuż (pow. Drohobycz) 66, 101. Podhajczyki Justynowe (pow. Trembowla) 4, 66.
Podhorodce (pow. Stryj) 7 VI, 18, 32, 60, 66, 67, 101.
Podliski dawn. Podleskie (pow.
Bobrka) 32.
Podliski (pow. Mościska) 67. Podłuże (pow. Stanisławów) 66. Podmichale (pow. Kałusz) 16, 86, 101.
Podpieczary (pow. Tłumacz) 66. Podszumlańce (pow. Rohatyn) 32, 94 x.
Podwerbce (pow. Horodenka) 21. Podwysokie (pow. Brzeżany) 94xiv. Poborcę (pow. Rudki) 8, 18, 44 X, 55, 65, 67, 94 XIV.
Polana (pow. Lesko) 13, 69, 101. Poluchów (pow. Przemyślany) 101.
Popiele (pow. Drohobycz) 3, 7IX. 9, 32, 44 VII. 56, 57, 60, 67, 85, 91, 94 XIV, 100, 101.
Posuchów (pow. Brzeżany) 101.
Probużna (pow. Kopyczyńce) 7 VIII.
Przedrzymichy W. i M. (pow. Żółkiew) 7 XII, 36, 94 xv.
Przerośl (pow. Nadworna) 7 vn, 19, 32, 101.
Prybeń dawn. Przybin (część wsi Tucznej — pow. Przemyślany) 101.
Pukienicze (pow. Stryj) 60, 62, 78,
101.
Rabczyce (pow. Drohobycz) 32, 56, 60.
Rachiń daw. Rachynia (pow. Dolina)
101.
Radlowice dawn. Radułowice, Radi-łowce (pow. Sambor) 60, 101.
Radycz (pow. Turka) 7 XII, 68, 100.
Rokitno (pow. Gródek Jagiell.) 7IX, 22, 94 x.
Romanówka (pow. Trembowla) 4.
Rosochacz (pow. Turka) 68.
Rosochy (pow. Sambor) 7x, 26,
94 VII, xii, 103.
Rozhurcze (pow. Stryj) 56, 60, 62,
101.
Rozłucz (pow. Turka) 41.
Roztoczki (pow. Dolina) 1, 20, 36, 42, 94 X. 104.
Rożniatów (pow. Dolina) 41, 78, 95.
Rożnów (pow. Kosów) 21.
Równia (pow. Kałusz) 42, 94 Uzupełń., 95, 104.
Ruda (pow. Żydaczów) 101.
Rudniki (pow. Żydaczów) 101.
Ryków (pow. Turka) 41, 68.
Sadzawka (pow. Nadworna) 32, 66, 101.
Salówka (pow. Czortków) 7vni, ix, X, xi, xiii i Uzupełń., 27.
Sapahów dawn. Sapohów (pow. Stanisławów) 101.
Sarnki Górne i Średnie (pow. Rohatyn) 56.
88
Seneczów (pow. Dolina) 42, 94 iii.
Sieleę (pow. Sambor) 1 ;Vll, 32, 35, 60, 67, 94 v.
Siemiginów (pow. Stryj) 7vn, 60, 62, 94 ix. 101.
Siemikowce (pow. Podhajce) 66.
Siwka (pow. Katusz) 15.
Skole m. (pow. Stryj) 7 vn, 13, 32, 44 v, 46, 60, 85, 94 VIII, 101.
Skomorochy Stare (pow. Rohatyn)
21, 101.
Skorodne (pow. Lesko) 44 vi, 66.
Sławsko (pow. Stryj) 7 vu. 32.
Słoboda Rungurska (pow. Kołomyja)
66.
Slobódka Janowska (pow. Trembowla) 4.
Słobódka Konkolnicka (pow. Rohatyn) 73.
Słobódka Strusowska (pow. Trembowla) 4.
Słońsko (pow. Drohobycz) 32, 56, 60.
Smolnica (pow. Dobromil) 94XII.
Smolnik ad Baligród (pow. Lesko)
101.
Smolna dawn. Smolno (pow. Drohobycz) 101.
Smuchów (pow. Żydaczów) 101.
Sopotnik (pow. Dobromil) 94 xm.
Sorocko (pow. Skałat) 66.
Sosolówka (pow. Czortków) 7 Uzupełń.
Sozań (pow. Sambor) 9, 32, 60, 67,
101.
Sroki (pow. Lwów) 67.
Staniła (pow. Drohobycz) 101.
Stańkowce (pow. Dolina) 1, 20, 42, 104.
Stańków (pow. Stryj) 62.
Starunia (pow. Nadworna) 7 v, VII,
32, 41, 45, 101.
Stebnik (pow. Dobromil) 84.
Stronna (pow. Drohobycz) 7 Ul. 101.
Strusów m. (po\v. Trembowla) 4.
Strutyn (pow. Dolina) 7VW, 13, 36,
. 42, 67, 95, 101, 104.
Strzałków (pow. Stryj) 62.
Strzelbice (pow. Sambor) 66.
Strzyłki (pow. Turka) 7 VII, xill.
Stupnica (pow. Sambor) 8, 56, 60, 67, 101.
Suchy Potok (pow. Turka) 68.
Sulatycze (pow. Żydaczów) 8, 32, 42, 67, 78, 101.
Swaryczów (powi Dolina) 7 V, 13, 15, 32, 36, 42, 78, 94 Uzupełń., 95, 100, 101, 104.
Szeparowce (pow. Kołomyja) 21.
Szmańkowce (pow. Czortków) 7 VIU. ix. XIII i Uzupełń.
Szumiacz (pow. Turka) 68.
Szumlany (pow. Podhajce) 101.
Sniatynka dawn, też SniatyńczycC (pow. Drohobycz) 56, 60.
Swistelniki (pow. Rohatyn) 21, 101.

Tarnawa dawn. Ternowa (pow. Lesko) 9, 13, 18, 69, 78, 85, 94 iii, XIV, 101.
Tarnawa Niżna (pow. Turka) 68.
Tarnówka Polna (pow. Nadworna) 19, 66.
Tejsarów (pow. Żydaczów) 62.
Temerowce (pow. Stanisławów) 14.
Tenetniki dawn. Teniatniska (pow. Rohatyn) 21.
Terło Szlacheckie (pow. Sambor) 7IX, 8, 26, 32, 66, 67, 84, 94 IX. 101.
Tjutków (pow. Trembowla) 4.
Tłusteńkie (pow. Kopyczyńce) 7 Llzu-pełn.
Topolnica Szlachecka (pow. Turka) 7X1,XIV. 8, 26, 32, 41, 66,67.
Topolsko (pow. Kałusz) 15, 42, 94 x, 95, 104.
Toustobaby (pow. Podhajce) 21, 73.
Towarnia (pow. Sambor) 67.
Trembowla m. 7 viu.
Truskawiec (pow. Drohobycz) 60, 101.
Tuchla (pow. Stryj) 7 VII, 32, 60, 94 v. vm. 101.
Tumirz (pow. Stanisławów) 73. 89
Tureczki Niżne i Wyżne (pow. Turka) 68.
Turka m. 7vm. 32, 44 iv. 60, 66, 68, 94 vi, 101.
Turze (pow. Turka) 7iv. xiv, 8, 26, 66, 67, 101.
Tustanowice (pow. Drohobycz) 32, 56, 60, 67, 101.
Tużyłów (pow. Kałusz) 13, 42, 104.
Tyczyn (pow. Rzeszów) 66.
Tynów dawn, też Tyniów (pow. Drohobycz) 7 xiv, 94 ix, 101.
Tyśmieniczany (pow. Stanisławów)21.
Uherce Zapłatyńskie (pow. Sambor) 7 VIII. XV, 32, 56, 60, 100, 101.
Uhersko (pow. Stryj) 62.
Uhorniki (pow. Stanisławów) 21, 41, 101.
Uhrynów Szlachecki (pow. Stanisławów) 7 x, 94 x
Uliczno (pow. Drohobycz) 7x, 56, 60, 101.
Uniatycze dawn. Huniatycze (pow. Drohobycz) 8, 56, 60, 67, 94 X, 101.
Uroż (pow. Drohobycz) 8, 32, 44 X. 56, 60, 67, 85, 101.
Ustrzyki Górne i Dolne (pow. Lesko) 44 X. 84, 85.
Wacowice (pow. Drohobycz) 56, 60, 101.
Waniowice (pow. Sambor) 66.
Warwaryńce (pow. Trembowla) 4.
Wasylkowce (pow. Kopyczyńce) 7IX, 94 i
Wełdzirz. (pow. Dolina) 42, 60, 94 III, 101, 104.
Więckowice (pow. Sambor) 60.
Winniki (pow. Drohobycz) 8, 18, 32, 56, 67, 101.
Witoszyńce (pow. Przemyśl) 27, 60.
Witwica (pow. Dolina) 1, 7 vm, XII, 8, 18, 36, 42, 44 ix, 67, 77, 78, 91, 94 x, 104.
Wola Błażowska (pow. Sambor) 7i, 101.
Wola Dołhołucka (pow. Stryj) 7x, 56, 62, 101.
Wołcniów (pow. Zydaczów) 7xv,
101.
Wołcze (pow. Turka) 8, 68. Wołosianka W. i M. (pow. Turka)
68.
Wolowiniec (wieś dziś nieznana) 42, 104
Worona (pow. Tłumacz) 32.
Wownia (pow. Stryj) 62. Wybranówka ad Podhajczyki (pow.
Trembowla) 4, 98.
Wygnanka (pow. Czortków) 7 XI, 7 X i Uzupełń.
Wysocko Niżne i Wyżne dawn. Wysokie (pow. Turka) 8, 41, 67, 68, 101.
Wyszków (pow. Dolina) 94 iii.
Zabłotówka (pow. Czortków) 7 XI, xn. Zagwóźdź (pow. Stanisławów) 41, 101, 104.
Zalesie (pow. Czortków) 7xii,xin.xiv Zapłatyn (dziś część m. Stryja) 8, 62. Zarzecze (prawdop. część Wojutycz pow. Sambor) 56.
Zaścinocze (pow. Trembowla) 4. Zawadka dawn, też Ilniczek (pow.
Turka) 68, 101.
Zawadówka (pow. Podhajce) 43. Zawałów (pow. Podhajce) 21, 101. Zazdrość (pow. Trembowla) 4. Zubrzyca przys. Hołowska (pow. Turka) 18, 66, 68.
Zelibory (pow. Rohatyn) 100, 101. Zerebki Szlacheckie (pow. Skałat) 67. Zędowice (pow. Przemyślany) 101. Żukotyn (pow. Turka) 68.
Zulin (pow. Stryj) 62.
Zupanie (pow. Turka) 32, 41, 101. Żuraki dawn. Dżuraki (pow. Nadworna) 7V, VII, IX, 8, 32, 41, 67, 76, 94 VII, 101.
Zywaczów (pow. Horodenka) 21.

BIBLIOTEKA
NARODOWA
Biblioteka Narodowa Warszawa
u ii u iii nim mu
30001015558679

Jaki test DNA? – przegląd testów DNA

Pochodzenie etniczne jako wynik testu DNA

Serwituty – wolności, służebności

Serwituty – likwidacja serwitutów w zaborze pruskim

Deklasacja drobnej szlachty polskiej w Cesarstwie Rosyjskim

Demokracji szlacheckiej nie było

Niektóre dane z historii szlachty i herbu

I Kongres Heraldyki Polskiej

Drzewo genealogiczne – definicje i zasady budowy

Programy do budowy drzewa genealogicznego – przegląd

Szlachta zagrodowa w Polsce południowo-wschodniej.

Jak szukać przodków? – Pierwsze kroki – poradnik genealoga

Pochodzenie nazwisk

Drzewo genealogiczne – definicje i zasady budowy