Smog – co to jest i jak się przed nim chronić?

582
maska antysmogowa

Smog w Polsce stanowi problem choć nie każdy jednakowo i dobrze rozumie pojęcie smogu. Powietrze uznajemy za zanieczyszczone, gdy wszystkie substancje gazowe, stałe lub ciekłe, znajdujące się w powietrzu występują w ilościach większych niż ich średnia zawartość.

Smog a zanieczyszczenie środowiska

Zanieczyszczenie środowiska to jego stan wynikający z wprowadzania do powietrza, wody lub gruntu, substancji stałych, ciekłych lub gazowych lub energii w takich ilościach i takim składzie, że może to ujemnie wpływać na zdrowie człowieka, przyrodę ożywioną, klimat, glebę, wodę lub powodować inne niekorzystne zmiany.

Smog jest swoistą formą zanieczyszczenia środowiska polegającą na obszarowej koncentracji zanieczyszczeń. Zanieczyszczenia emitowane do atmosfery zaczynają ze sobą oddziaływać wzajemnie, wchodząc w reakcje chemiczne i zmieniając właściwości fizyczne. W efekcie tych przemian fizyczno-chemicznych następuje zahamowanie naturalnego rozpraszania się substancji i opadania pyłów, pozostają one skupione i zawieszone długotrwale w powietrzu w tak dużej koncentracji, że są widoczne gołym okiem.

Dlatego nie każde zanieczyszczenie powietrza jest smogiem, ale każdy smog jest zanieczyszczeniem powietrza.

Rodzaje smogu

Smog występuje w dwóch różnych odmianach:

  • smog typu londyńskiego – to smog w skład którego oprócz składników gazowych (dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenki węgla) wchodzą również cząstki stałe: sadza oraz trudno opadające pyły. Ten typ smogu jest silnie związany z okresami grzewczymi.
  • smog typu Los Angeles (smog fotochemiczny, ozon troposferyczny) – to smog powstający przede wszystkim w miesiącach letnich, przy bardzo silnym nasłonecznieniu, najczęściej w strefach subtropikalnych. Składa się on ze składników gazowych (tlenków węgla, tlenków azotu i węglowodorów oraz produktów ich reakcji: azotanu nadtlenku acetylu, aldehydów oraz ozonu).

Skutki występowania smogu

Długotrwała ekspozycja na działanie smogu może prowadzić do upośledza funkcji obronnych dróg oddechowych, torując drogę infekcjom, smog utrudnia też wymianę gazową w płucach, co powoduje większe obciążenie serca. Smog może też nasilić objawy przeziębienia i wydłużyć czas dochodzenia do zdrowia. Dzieciom, które są narażone na życie w smogu, częściej dokucza zapalenie spojówek, kaszel, objawy nieżytu górnych dróg oddechowych, a ich podrażnienie powoduje, że organizm łatwiej ulega w walce z bakteriami lub wirusami.

Ochrona przed smogiem

Najlepszą ochroną jest unikanie długotrwałej ekspozycji na smog, wybór miejsca zamieszkania wolnego od tego typu zanieczyszczenia powietrza.

Gdy nie mamy możliwości zmiany miejsca zamieszkania pozostają metody zmniejszające stężenie zanieczyszczeń. Sa dwa rodzaje takich metod: oczyszczacze powietrza oraz indywidualne maseczki przeciwsmogowe.

Oczyszczacze powietrza

W przypadku miejsc pracy oraz dla ochrony wszystkich domowników w mieszkaniu/domu warto rozważyć zastosowanie oczyszczaczy powietrza z filtrami HEPA oraz węglem aktywnym. Urządzenia te mogą pracować cały czas (całą dobę), na bieżąco monitorują poziom zanieczyszczeń i dostosowują szybkość filtracji do poziomu zanieczyszczeń.

Maski przeciwsmogowe

Maski przeciwsmogowe stanowią element ochrony indywidualnej niezależnie od miejsca ekspozycji na zanieczyszczenia. Dlatego mogą być stosowane w drodze do pracy/szkoły, podczas uprawiania sportów ale i podczas wypoczynku. Co ważne – maski przeciwsmogowe stanowią doskonałą ochronę nie tylko przed smogiem! Maski chronią zdrowie również podczas wielu czynności powodujących powstanie pyłów lub szkodliwych oparów:

  • malowanie, lakierowanie, tankowanie benzyny
  • szlifowanie, cięcie piłami, cyklinowanie, skrobanie
  • przebywanie na otwartej przestrzeni podczas pylenia roślin/traw
  • praca z substancjami pylistymi: gips, cement, proszki do prania, mąka
    sprzątanie, odkurzanie
  • przebywanie z osobami palącymi tytoń.

Typy masek przeciwsmogowych

Jak wcześniej napisano, są dwa typy smogów: londyński i Los Angeles. Głowna różnica między nimi to fakt, że w smogu typu londyńskiego występują pyły (sadza i pyły zawieszone), natomiast w smogu typu Los Angeles występują wyłącznie związki gazowe.

Oznacza to, że maski przeciwpyłowe są całkowicie nieskuteczne w przypadku smogu typu Los Angeles. Ten typ smogu wymaga masek posiadających filtr z węgla aktywnego, z jego grubą warstwą.

Smog typu londyńskiego charakteryzuje się obecnością cząstek stałych, czyli pyłów (sadzy i pyłu zawieszonego). Jest to najczęściej występujący smog w Polsce. Maski przeciwsmogowe posiadające filtr cząstek stałych wykazują skuteczność w ochronie przed tym typem smogu, jednak nie dają pełnej skuteczności. Dla pełnej skuteczności wymagane jest aby maska przeciwsmogowa posiadała zarówno filtr pyłów jak i filtr z węgla aktywnego.

W przypadku ochrony przed zanieczyszczeniami powstającego w wyniku naszej aktywności/pracy lub w naszej obecności należy odpowiednio dobrać rodzaj maski. Przy obecności w powietrzu pyłów, kurzu, alergenów wystarczą proste maski z filtrem. Gdy mamy kontakt z oparami benzyny, lakierów czy farb – konieczne jest zastosowanie masek z filtrem węglowym (węgiel aktywny).

Maski antysmogowe dostępne na rynku

Ochrona zdrowia stanowi cel nadrzędny, jednak wcale nie musimy wyglądać jak pracownicy fabryki lub przybysze z kosmosu. Na rynku są dostępne maski antysmogowe dostosowane do różnych typów smogów, dostosowane do wieku (dla dorosłych i dla dzieci), ich konstrukcja pozwala na szczelne dopasowanie do twarzy. Warto podkreślić fakt, że uznani dostawcy oferują maski przeciwsmogowe w bardzo estetycznym wykonaniu, wręcz eleganckie. To ważne, gdyż wiele osób rezygnuje z ochrony swojego zdrowia właśnie ze względu na estetykę. Oferowane są maski przeciwsmogowe w bardzo dużej ilości wariantów o różnej wydajności (również o dużej wydajności dla sportowców), bogatej kolorystyce i optymalne kosztowo – maski posiadają wymienne filtry co pozwala dostosowywać je do zmieniających się warunków środowiskowych – możemy stosować proste filtry przeciwpyłkowe w okresie pylenia roślin a w okresie występowania smogu filtry z węglem aktywnym. Warto zaznaczyć, że maski wielu firm posiadają certyfikat Państwowego Instytutu Badawczego CIOP zaświadczający ich wysoką skuteczność.