Poszukiwania biblioteczne to ważny etap poszukiwań genealogicznych i heraldycznych. To sposób na pogłębienie wiedzy o otoczeniu naszych przodków i zrozumienie ich zachowań a nawet poznanie pochodzenia nazwiska. To jednocześnie najtańsza z form poszukiwań dlatego warto na poszukiwania biblioteczne poświęcić czas.
Poszukiwania biblioteczne
Poszukiwania biblioteczne możemy odnieść do materiałów opracowanych w różnych formach, weryfikowalnych, o znanym źródle na które możemy powołać się. Choć nazwa sugeruje spędzanie czasu w bibliotekach i czytelniach to dużo prac możemy wykonać z domu. Jakie publikacje powinniśmy przejrzeć? Odpowiedź jest prosta – wszystkie związane tematycznie co do których istnieje przypuszczenie że mogą zawierać ważne informacje lub choćby wskazówki.
Czy nie wystarczy skorzystać z wyszukiwarki internetowej?
Nie wystarczy. Powodem dla którego nie wystarczą poszukiwania poprzez wyszukiwarkę internetową jest fakt że zdecydowana większość materiałów opublikowanych drukiem jest chroniona prawami autorskimi i ich upublicznienie w internecie jest zabronione. Dlatego wyszukiwarki internetowe nie dadzą żadnych wyników wyszukiwania z treści publikacji drukowanych. Są tutaj pewne wyjątki o których napisano dalej.
Jak prowadzić poszukiwania biblioteczne?
Najważniejszą sprawą jest przyjęcie założenia, że poszukiwana informacja (nazwisko, miejscowość) może być z różnych względów zapisana w literaturze niepoprawnie. Powodem może być błędna transkrypcja z tłumaczenia z innego języka (np. z ksiąg kościelnych po rosyjsku), źle zapamiętana informacja we wspomnieniach czy słowo użyte w odmianie bądź po prostu zapis ze słuchu dyktowany przez osobę niepiśmienną nie potrafiącą zweryfikować poprawności zapisu. Zapoznaj się z opisem na stronie Problemy pisowni w poszukiwaniach genealogicznych. Zatem w poszukiwaniach nazwiska Żółkiewicz będziemy zwracać uwagę na słowa: żółkiewicz, żułkiewicz, żulkiewicz, zolkiewicz, zółkiewicz, żołkiewicz, rzółkiewicz, rzolkiewicz, zolkievicz, zolkieficz, itp. oraz każde ze słów z osobna w odmianie: żółkiewicze, żółkiewiczom, żółkiewiczów, zółkiewiczowskie, żółkiewiczówna, zolkiewicze,…
Krok 1
Zaczynamy od przeglądnięcia opracowań w postaci wykazów nazwisk (tzw. indeksów) do literatury i innych opracowań archiwaliów. Wykaz nazwisk jest dostępny na stronie Wykaz nazwisk. Możesz skorzystać z wyszukiwarki w portalu która sprawdzi wszystkie strony jednak nie pozwoli wychwycić wariacji. Przeglądając wykazy swoim okiem możesz wychwycić słowa zbliżone do poszukiwanego.
Krok 2
Sprawdź poszukiwane słowa na stronie Google Książki. To gigantyczna baza zeskanowanych książek głównie z biblioteki Kongresu USA w której są tysiące polskich tytułów.
Krok 3
Gdy szukasz nazwiska lub nazwy mało popularnej o braku lub niewielkiej liczbie wyników wyszukiwania skorzystaj z wyszukiwarek internetowych wyszukując wszystkie interesujące Cię odmiany (wersje) słowa z uwzględnieniem błędnych zapisów. Sprawdź wyniki wyszukiwania w serwisie Wyszukiwarka Google – ze względu na wielkość i popularność ta wyszukiwarka jednocześnie jest poddawana kontroli i właściciele praw autorskich często żądają usunięcia z wyników wyszukiwania swoich materiałów. Dlatego skorzystaj również z Wyszukiwarki Bing oraz Wyszukiwarki Yandex. Choć mają mniejsze zasoby w bazie to mogą mieć informacje których nie posiada serwis Google.
Krok 4
Przejrzyj wykaz publikacji na stronie Literatura genealogiczna i heraldyczna. Być może któraś pozycja zyska Twoje zainteresowanie.
Krok 5
Sprawdź dostępność znalezionych książek w bibliotekach cyfrowych. Wykaz bibliotek znajdziesz na stronie Biblioteki cyfrowe. Jeżeli publikacje są dostępne możesz bezpłatnie przeglądnąć cały tekst na swoim komputerze.
Krok 6
Jeżeli znalezione pozycje literatury nie są dostępne przez internet udaj się do najbliższej czytelni naukowej i zamów poszukiwana pozycję. Możesz też zamieścić ogłoszenie na Tablicy ogłoszeń.
